Avram Benaroya (1979 yılında ölen)

bullvar_katip · 27 Mayıs 2024

Avram Eliezer Benaroya (; ; ; (1887 – 16 Mayıs 1979) Yahudi bir sosyalistti, Bulgar Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin (Dar Sosyalistler) üyesiydi, daha sonra Osmanlı İmparatorluğu'ndaki Selanik Sosyalist İşçi Federasyonu'nun lideriydi. Benaroya, Yunanistan Komünist Partisi'nin selefi olan 1918'de Yunanistan Sosyalist İşçi Partisi'nin kuruluşunda kilit rol oynadı. Erken dönem hayatı Benaroya, Bulgaristan'da bir Sefarad Yahudisinin çocuğu olarak dünyaya geldi. Vidin'de küçük bir tüccar ailesi tarafından büyütüldü. Çokdilli olan Benaroya, altı dili akıcı bir şekilde konuşmayı öğrendi. Belgrad Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde okudu, ancak mezun olmadı, Filibe'de öğretmen oldu. Burada Benaroya, Bulgaristan Sosyal Demokrat İşçi Partisi'ne (Dar Sosyalistler) üye oldu (başka kaynaklar onun Bulgaristan Sosyal Demokrat İşçi Partisi'ne (Geniş Sosyalistler) katıldığını öne sürse de, kendisi bunun yanlış olduğunda ısrar etti) ve Bulgarca Yahudi Sorunu ve Sosyal Demokrasi (1908) adlı eserini yayınladı. 1908 Jön Türk Devrimi'nden sonra sosyalist örgütçü olarak Selanik'e taşındı. Burada Sefarad Sosyalist Araştırmalar Çevresi adlı bir grup kurdu ve Federal Halk Partisi (Bulgar bölümü) olarak adlandırılan İç Makedon Devrimci Örgütü'ne (İMDÖ) yakın olan Bulgar sol kanadıyla ve orada çalışan bazı Bulgar sosyalistleriyle bağlantılıydı. Şehirdeki herhangi bir sosyalist hareketin tüm ulusal grupların katılabileceği bir federasyon şeklini alması gerektiğini savunduğu için Benaroya'nın etkisi arttı. Yahudi kurucusunun Bulgar kökleri nedeniyle, örgüt Jön Türkler ve daha sonra Yunan hükûmeti tarafından IMDÖ ve Bulgar sosyalist hareketine yakın olarak şüpheyle karşılandı. Fédération Socialiste Ouvrière küçükresim|upright=0.91|Solidaridad Obradera Aynı zamanda idealist ve pragmatist olan Benaroya, 1909'da Selanik'te ağırlıklı olarak Yahudi olan Selanik Sosyalist İşçi Federasyonunun (Ladino Fédération) kurulmasında öncü bir rol oynadı. Avusturya Sosyal Demokrat Partisi'nin federal modeli üzerine inşa edilmesi yüzünden örgüt bu ismi almıştır; her biri şehrin Yahudi, Bulgar, Rumlar ve Türkler oluşan dört ana etnik grubunu temsil eden ayrı bölümlerden oluşan bir federasyon olarak tasarlanmıştı. Başlangıçta yayınlarını bu dört grubun (yani sırasıyla Ladino, Bulgarca, Yunanca ve Türkçe) dillerinde yayınladı, ancak pratikte son iki dil ya mevcut değil ya da yetersizdi. Demokratik Fédération kısa süre sonra Benaroya'nın liderliğinde Osmanlı İmparatorluğu'ndaki en güçlü sosyalist parti oldu. Mücadeleci sendikalar kurdu, önemli entelektüelleri kendine çekti ve Makedon işçiler arasında sağlam bir destek tabanı kazanırken İkinci Enternasyonal ile güçlü bağlar geliştirdi. 1910'dan 1911'e kadar Benaroya, Ladino dilinde basılan, etkili Solidaridad Ovradera gazetesinin editörlüğünü yaptı. Etnik temelde örgütlenen diğer partilerin aksine, cemaatler arası bir grup olarak Fédération, Osmanlı makamları tarafından hoşgörüyle karşılandı. Önde gelen Bulgar üyesi Dimitar Vlahof, Jön Türk Devrimi sonrası İttihat ve Terakki Fırkası'nın (İTC) egemen olduğu 1908-1912 Meclis-i Mebûsan'ında sosyalist bir mebustu. Gerçekten de, Benaroya başlangıçta Jön Türkleri destekledi ve 31 Mart Vakası'nı bastırmak için İstanbul'a yürüyen Hareket Ordusu'na katıldı. Sosyalist grupların artan gücü karşısında alarma geçen İTC bir baskı başlattı, ardından Benaroya, Kasım 1910'un başlarında, Sırbistan'a sürgün edildiği Haziran 1911'de ve Yunanistan'a sürgün edildiği Şubat 1912'de üç kez hapse atıldı. Fédération ve Yunanistan'da işçi hareketi Balkan Savaşları sırasında Selanik'in Yunan devletine dahil edilmesinin ardından Benaroya, şehirde etnik bölünmeler dayatma girişimlerine direndi. I. Dünya Savaşı'na karşı çıkan Benaroya ve başka bir Yahudi sosyalist, Nakşa adasında iki buçuk yıl sürgüne gönderildi. Eleftherios Venizelos'u takip eden 1913 öncesi Yunanistan'daki önde gelen sosyalistlerin çoğunun aksine Benaroya ve Fédération, enternasyonalist ideallerine bağlı kalarak tarafsız kalınması için seferber oldu. Aynısının Yunanistan Kralı I. Konstantin ve onun asker maiyetinin izlediği politikanın başına gelmesi gibi (bkz. Ulusal Bölünme); bu, Makedonya'da Fédérationa verilen desteğin kaybolmasına yol açtı. 1915'ten itibaren Fédération, savaşa karşı halkın tepkisi tarafından desteklendi. Hem monarşist hem de Venizelist politika, solun özgürleşmesine ve radikalleşmesine fiilen yardımcı oldu ve Benaroya, her iki yerleşik siyasi gruba eşit mesafede durarak, durumu avantaja çevirmek için hızlı davrandı. Mayıs 1915 genel seçimlerinde Fédération, Selanik'i temsil eden iki milletvekilini (Benaroya and Alberto Couriel) Yunan Parlamentosu'na gönderirken, üçüncü bir sandalyeyi sadece birkaç oyla kaybetti. Zaten Yunanistan'ın her yerinde ve yurtdışında enternasyonalist gruplar ve örgütlerle güçlü bağları vardı; onlardan Sosyalist İşçi Partisi zamanı gelince ortaya çıkacaktı. Ancak, dış ilişkilerde Venizelos'un yanında yer alan müstakbel Başbakan Aleksandros Papanastasiu'nun başkanlığındaki bir başka sosyalist fraksiyonun da aynı seçimde milletvekilleri seçilmişti. Papanastasiu ve diğer reformcu sosyalistler, Venizelos'un liberal milliyetçiliğini güçlü bir şekilde desteklediler. Benaroya ve Fédération ise, ulusal meselelere duyarlı, sosyalizmi yıpranmış Habsburg Monarşisi için birleştirici bir güç olarak kullanmanın yollarını arayan Victor Adler, Otto Bauer ve Karl Renner gibi Avusturya Marksistlerinden etkilendiler; ulusal bilincin siyasetten arındırılması ve kişisel bir mesele haline gelmesi gerektiğine göre kişisel özerklik ilkesini geliştirdiler. Modern devletler özgür birliğe dayalı olmalı ve kültürel meselelerde etnik gruplar kendi kendilerini tanımlamasına ve örgütlenmesine izin verirken, ülkenin tüm uluslarının orantılı olarak temsil edildiği karma bir parlamento ekonomik ve politik sorunlara karar vermelidir. Fédération, Velestinli Rigas gibi Aydınlanma'nın Balkan yazarlarındaki federatif durumun kökenlerinin izini sürdü ve yaklaşan barışın herhangi bir sınır değişikliğini veya nüfus transferini içermemesi gerektiğini vurguladı. I. Dünya Savaşı'nın sonlarına doğru Benaroya'nın girişimiyle kurulan Sosyalist İşçi Partisi, Fédérationun ulusal kendi kaderini tayin hakkı üzerine tezlerini yakından takip etti ve Yunan devletini, azınlıkların haklarını koruyacak ve Balkan halklarının federatif bir Cumhuriyeti'ne katılacak bir özerk eyaletler federasyonuna dönüştürmek istedi. Yahudi etnik aktivizmi Benaroya, kariyerinin başlangıcından beri Yahudi Sorunu ile ilgilendi ve Yahudi davalarını bu sorun boyunca desteklemek için çaba sarf etti. İlk kitabı Yahudi Sorunu ve Sosyal Demokrasi (1908) iken Selanik'te Sefarad Sosyalist Araştırmalar Çevresi adlı bir grup kurdu. Ayrıca 1909'da ağırlıklı olarak Yahudi Federasyonu'nun yaratılmasında öncü bir rol oynadı. Megali İdea'nın ardında yeniden canlanan Yunan özgüveninin, kampanyayı emperyalist olarak nitelendirdiği sırada Yunanistan ve Küçük Asya'daki Yahudiler için ne anlama gelebileceğinden endişeliydi. Yahudilerin dinlerini koruyarak zulüm görmeden ve özgürce yaşayabilecekleri herhangi bir etnik bölünmeden arınmış bir devlet tasavvur etti. Korkularından bazılarının, şehrin yangınından sonra Venizelos yönetiminin orijinal Yahudi bölümünü yeniden inşa etmediği, bunun yerine bir Fransız şehir planını benimsediği, ancak Yahudi nüfusunun önemli bir kısmının tüm bölge boyunca kaldığı zaman gerçekleştiği iddia edilebilirdi. On yıllar sonra, Yunan hükûmeti onların haklarını Mart 1926'da garanti altına aldı. Benaroya her zaman antisemitizm ile mücadele etmekle çok ilgilendi, sonraki yıllarda ise vurgusunu Yunan devleti içinde kalmayı seçen büyük Selanik Yahudi cemaatini yansıtmaya kaydırdı. Benaroya Demokratik Birliğe yaklaşıyor [[Dosya:Avraham Benaroya A.jpg|küçükresim|upright=0.91|Holon'da Benaroya'nın mezarı.]] Venizelos ile tarihi bir toplantıdan sonra, Benaroya'nın taktik yetenekleri, Yunanistan Sosyalist İşçi Partisi (daha sonra Yunanistan Komünist Partisi, KKE olarak yeniden adlandırıldı) ve Yunan işçilerini birleştirmeye yardımcı olan Yunan İşçileri Genel Konfederasyonu'nun doğmasıyla sonuçlandı. Hükûmetin yeni harekete yönelik zulmü 1919'da bir genel greve yol açtı. Ardından, sosyal ve siyasi kutuplaşma ve yeni doğan Sovyetler Birliği'nin prestiji radikalleri güçlendirdi ve çok geçmeden parti Leninist Üçüncü Enternasyonal'e bağlandı. Benaroya'nın bir başka eseri olan ve büyük bir kısmı Yahudiler olmak üzere her milletten on iki binden fazla işçiyi bir araya getiren Selanik Emek Merkezi, radikal sosyalizmin odak noktası haline geldi. Venizelos hükûmetinin düşüşü (1920) ve Anadolu'daki savaş, daha fazla muhalefeti körükleyerek savaş karşıtı ayaklanmalara yol açtı. Bu gelişmelerin ardından yeniden hapse atılan Benaroya ve partinin önde gelen üyelerinin çoğu radikaller tarafından marjinalleştirildi. Öte yandan, Aleksandros Papanastasiu liderliğindeki ılımlı sosyalistler kendi devrimlerini hazırlamaya başladılar: artık birincil amaçları Yunan monarşisini devirmekti. 1922'de Yunan ordusu Mustafa Kemal Atatürk tarafından yenilgiye uğratıldı ve ardından Kral Konstantin'i deviren bir askeri devrim yaşandı. Yeni hükûmet, büyük mülklerin köylülere dağıtılması başta olmak üzere birçok reform gerçekleştirdi, ancak genel grevden sonra işçiler şiddetle bastırıldı. Kısa bir süre sonra, Aralık 1923'te Benaroya, Couriel ve Kordatos ile birlikte sosyal demokrat örgütlenme modellerini tercih eden ve koşulların devrime uygun olmadığını düşünerek radikal Bolşevizme karşı çıkan Yunanistan Komünist Partisi'nden ihraç edildiler. Avantinin editörlüğünü bırakmak zorunda kaldı. Daha sonra eylemini Selanik'teki Yahudi cemaatine odakladı ve o zamanın Başbakanı Papanastasiu'nun yardımıyla Komünist Partiyi başarısız bir şekilde bölmeye çalışan bölücü bir gruba katıldı. O zaman Papanastasiu ile devrim daha ziyade reform ihtiyacı ve monarşiyi kaldırma önceliği üzerinde anlaştılar. Yine de eşit derecede acil bir zorunluluk, ırkçılık ve anti-Semitizmle mücadeleydi. Benaroya, 1924'ten sonra siyasi olarak aktif kaldı, ancak solun, komünistlerin ve Papanastasiu'nun sosyalistlerinin başlıca siyasi oluşumlarının dışında kaldığından, eylem kapasitesi giderek kısıtlandı. Selanik'te, özellikle on yılın sonunda Liberallerin daha milliyetçi hale gelmesinden ve Cumhuriyet'i ve demokratik solun umutlarını yok eden 1935'te tekrarlanan Coup d'état yüzünden zor bir siyasi hayat yaşadı. 1940'larda Yunan-İtalyan Savaşı sırasında bir oğlunu kaybetti, Nazi toplama kamplarından sağ kurtuldu ve döndükten sonra Aleksandros Svolos ile işbirliği yaparak Yunanistan'da küçük bir sosyalist partiye liderlik etti. 1953'te İsrail'e, küçük bir gazete büfesi işlettiği Holon'a gitti. 1979'da doksan iki yaşında yoksulluk içinde öldü. Kaynakça Konuyla ilgili yayınlar Marketos, Spyros, ‘Avraam Benaroya and the impossible reform’ , Justice (Special issue: Remembering Salonika) (Spring 1999), 38-43. Mazower, Mark, Salonica, City of Ghosts: Christians, Muslims and Jews, 1430-1950, 2004, . A. Thomas Lane, Biographical dictionary of European labor leaders , Greenwood Publishing Group, 1995, pp.75–76, . Kategori:1887 doğumlular Kategori:1979 yılında ölenler Kategori:Vidin doğumlular Kategori:Yahudi asıllı Bulgarlar Kategori:Yunan sosyalistler Kategori:Yunanistan Parlamentosu Selanik üyeleri Kategori:Belgrad Üniversitesi Hukuk Fakültesinde öğrenim görenler Kategori:Sefarad Yahudileri Kategori:Yahudi sosyalistler Kategori:Osmanlı Yahudileri

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Avram Benaroya (1979 yılında ölen)

bullvar_katip

Administrator

Benzer konular

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi