Azerbaycan folkloru

bullvar_katip · 28 Mayıs 2024

Azerbaycan folkloru (Azerice: Azərbaycan folkloru), Azerbaycan halkının yüzyıllar boyunca gelişen halk geleneğidir. Azerbaycan folkloru, geniş bir anlatı koleksiyonunda ve üstü kapalı olarak vazo boyama ve adak hediyeleri gibi temsili sanatlarda somutlaşmıştır. Azerbaycan folklorunun kaynakları küçükresim|Yalan söyleyen çobanın hikâyesi. küçükresim|Azerbaycan Pulları 2019. Milli Azerbaycan folklor örneklerini Dede Korkut Kitabı, Gurbani, Köroğlu, Şah İsmail, Abbas ve Gülgaz ve Aslı ve Kerem, masallar, bayatlar, holavarlar, ninniler, anekdotlar, bilmeceler, atasözleri ve aforizmalar izlemektedir. Köroğlu Destanı , Dede Korkut Kitabı ve Əsli və Kərəm gibi destanlarda gösterilen Azerbaycan mitleri esas olarak bir insanın kahramanlığı ve bilgeliğine dayanmaktadır. Köroǧlu Köroǧlu'nun hikâyesi babasının görme yetisini kaybetmesiyle başlar. Feodal Hasan Han, ahır yöneticisi Ali Kişi'yi gözlerini dağlatarak önemsiz bir suçtan dolayı kör ediyor. Köroǧlu karakteri çeşitli tarihsel kanıtlarla desteklenmektedir. 16. yüzyılın sonlarında, tarihi Köroǧlu, İran ile Türkiye arasındaki sınır bölgesinde Azerbaycan'ı karıştıran Celali İsyanı'nın lideriydi. Türk bilgin Pertev Nail Boratov'a göre, Türk padişahı 1580'lerde Celali lideri Köroǧlu'nu (gerçek adı ile Ruşen) yakalama emri verdi. Dede Korkut Kitabı Korkut karakteri, masalın anlatımı ve destansı geleneğin koruyucusu olan beyaz sakallı bir yaşlı adamdır. Dede Korkut kitabı, 16. yüzyılın sonlarına ait iki el yazması sayesinde modern dünya tarafından bilinmektedir. Baba-ı Amir Baba-ı Amir, Azerbaycan folklorunda komik bir karakterdi. Bayati "Bayati", her birinde yedi heceli dört dizeden oluşan kısa ve eski bir Azeri halk şiiridir. İnsan duygularını şiirsel bir biçimde temsil ederler. Bu türün çeşitli biçimleri, anlatım biçimlerine ve konularına göre birbirinden farklıdır. Örneğin bayati-bağlama, bayati deyişme (bayati söyleme yarışması), vesfi-hal (övme), sevişme, holavar (emek şiirleri). Bu dizelerde tedavi olarak kullanılan su nanesi, nane, papatya ve fesleğen gibi eski tıbbi tedaviler belirgin bir şekilde vurgulanmaktadır. Aşık şiiri Aşık şiiri, Kafkasya'da eski bir halk şiiri icrası olarak bilinir. Azerbaycan'da âşık olarak adlandırılan şair şarkıcılar telli çalgı kopuz ile eski masal ve efsaneleri anlattılar. Böylelikle Köroǧlu ve Dede Korkut Kitabı gibi halk masalları günümüze kadar korunmuştur. Köroǧlu kahraman destanı Azerbaycan'ın en meşhur aşık destanıdır ve kendisi de âşık olan üçüncü şahıs tarafından anlatılmıştır. Temel hikâye, her aşamada içeriğini ve karakterini değiştirerek Anadolu, Azerbaycan, Türkmenistan, Özbekistan, Tacikistan'da yayıldı. Ortadoğu'da aşıklar şair, şarkıcı, besteci veya müzisyen olarak görülüyordu. Azerice'de âşıkın anlamı doğa ve yaşam aşığıdır ve milli halk müziği ve şiirinin yaratıcısı olarak kabul edilir. Tören şarkıları ve dansları Azerbaycan folklorunda doğal güçler ulusal folklor örneklerinin ana konusuydu ve insanlar bunları sözler veya hareketlerle ifade etmeye çalıştılar. En popüler tören şarkıları ve dansları, Azeri folklorunun dramatik türlerini sergileyen Kosa-Kosa, Godu-Godu, Nevruz ve Hıdır Nebi'dir. Doğaüstü varlıklar Meşe Adam (Azerbancanca: Meşe Adam, bazen Ağac Kişi olarak da bilinir), Azerbaycan ve Karaçay mitolojisine göre dağlık ormanlarda yaşayan bir ruhtur. Genellikle her iki cinsiyetten tüylü yaratıklar şeklinde temsil edilir, insan yüzlü ve keskin kokulu bir maymun. Yiyecek arayışları sırasında, eskimiş insan kıyafetleri giyerek gece boyunca bahçelere ve bostanlara girdiklerine inanılıyordu. Bazı araştırmacılara göre Meşe Adam, kardan adam efsanesinin bir çeşididir. "Orman Adamı" Kafkasya bölgesi için yaygın bir folklor figürüdür. W. Feuerstein'ın "Orman Adamı" adlı makalesinde Kafkasya'da orman halkı ile oyunun hükümdarının gelenekleri arasında yakın bir bağlantı olduğu gözlemlenmiştir. Bu bağlantı, İskandinav Skogsrå ve kurnaz bir Rus ormancı Leshy gibi Kafkasya sınırlarının ötesinde kendini göstermektedir. Gulyabani (Azerbaycanca: Qulyabani; Farsçadan: غول‌بیابانی Ghul-e Biābānī yani çöl canavarı) çölde ve mezarlıklarda yaşayan kötü bir ruhtur. Azerbaycanlı ve Türk araştırmacılara göre Gulyabani'nin asıl işi, geceleri bir kurt adam görünümüne girip gece gezginlerini korkutmaktı. Ayrıca at yelesini karıştırırken ata binmeyi de sever. Efsaneye göre Gulyabani, biri yakasına iğne ile girebilirse, insanlar için çalışacaktır. Ama aynı zamanda, efendinin tüm emirlerine tam tersi olarak hizmet edecektir. Azerbaycan'ın batı bölgelerinde, Gulyabani genellikle Ardov sularının kötü niyetli ruhu olarak tanımlandı. Tepegöz (Azerbaycanca: Tepegöz) Bir olduğu Azerice benzer hayali yaratık Polifimos'un Kiklop'una benzeyen bir Azeri hayali yaratık. Diğer kültürlerle ilişkiler Azerbaycan folkloru, Pers mitolojisi ve Türk mitolojisinden unsurlar almaktadır. Faaliyetlerin geliştirilmesi Azerbaycan'ın çeşitli bölgelerinde etnik grupların folklorunu, kültürünü ve sanatını tanıtmak amacıyla 20 Ekim 2005 tarihli “Kültürel İfadenin Çeşitliliğinin Korunması ve Geliştirilmesi Hakkında” UNESCO Sözleşmesi ile ilgili olarak bir dizi faaliyet gerçekleştirilmiştir. Azerbaycan, kongreye 2009 yılında katıldı. Azerbaycan Kültür ve Turizm Bakanlığı, 2006 yılında ulusal azınlıklara adanmış “Anavatan Azerbaycan” adlı festival düzenledi. Festival çerçevesinde çeşitli etnik azınlıklar folklorlarını sunmak için katıldı. Uluslararası festival, Azerbaycan'ın tüm etnik bölgelerinden yaklaşık 500 katılımcıyı ağırladı. Festival İngilizce olarak da sunuldu. Etnik grupların yaşadığı bölgelerde çocuklar için yaklaşık 41 müzik ve sanat okulu bulunur. Bu okullarda folklor ve etnik kültür öğretilir. Folklor enstitüsü Azerbaycan folklor enstitüsü, Nizami Azerbaycan Ulusal Bilimler Akademisi'nin (AMEA) adını taşıyan Edebiyat Enstitüsü temelinde 1994 yılında kurulmuştur. 2003 yılından itibaren AMEA bağımsız bir yapı birimi olarak faaliyetlerini sürdürmesine karşın, kuruluşunun ilk yıllarında Kültür Merkezi'nin bir bölümü olarak faaliyet göstermiştir. 2012 yılında, folklor örneklerinin toplanmasından sorumlu olan Folklor ve Etnik Azınlıklar Daire Başkanlığı, Azerbaycan Folklor Enstitüsünde açılmıştır. Bölümün temel amacı, toplanan folklor örneklerinin korunmasını ve araştırılmasını düzenlemektir. Yayınlar ve araştırmalar Azerbaycan folkloru hakkında ülke folklorunun çeşitli yönlerini kapsayan Hidayet Hasari'nin “Azerbayjan Folklorunden Numunahlar” ve Zahareh Vafasi'nin “Folklor Ganjinahsi, Oyunlar” gibi Farsça pek çok kitap ve makale kaleme alınmıştır. Samed Behrengi, 1939'da Tebriz'de doğmuş, Azerbaycan folkloru hakkında çocuk öyküleri yazmış bir yazardır. Yagub Khoshgabani ve eşi, yaşlıların ifadelerine uygun olarak folklor kayıtlarını gezip kaydederek Azerbaycan folklorunu topladı ve çalıştı. Ayrıca bakınız Azerbaycan edebiyatı Türk mitolojisi Pers mitolojisi Kaynakça Kategori

ers mitolojisi Kategori:Türk mitolojisi Kategori:Azeri mitolojisi Kategori:Azerbaycan'da kültür Kategori:Azerbaycan'da folklor

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Azerbaycan folkloru

bullvar_katip

Administrator

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi