Bandırma

bullvar_katip · 21 Mayıs 2024

Bandırma, Marmara Denizi'nin güneyinde, Bandırma Körfezi'nin en iç kısmında merkezlenen Balıkesir iline bağlı bir ilçedir. Altıeylül ve Karesi'nin ardından, nüfus bakımından Balıkesir'in üçüncü büyük ilçesidir. Son yıllarda hızla gelişen Bandırma, aynı zamanda Türkiye'nin en büyük limanlarından birine de sahip olan bir ilçedir. Bandırma Limanı'na her gün düzenli olarak İstanbul'dan feribot seferleri yapılmaktadır. Ekonomik olarak oldukça güçlü olan Bandırma, Türkiye için önemli bir sanayi ve tavukçuluk şehridir. Kültür sanat etkinliklerine ev sahipliği yapan şehirde her sene büyük yoğunluk ile turist çekmektedir. 2021 yılı sonu itibarıyla resmî nüfusu 161.894 olarak açıklanmıştır. Etimoloji Bandırma kelimesi zaman içerisinde telaffuz ve anlam değiştirerek günümüzdeki halini almıştır. M.Ö. 8. yüzyılda Antik Yunan tarafından Kizikos şehrinin etkisinde kurulmuş ve Panormos (Yunanca: Πάνορμος) ismiyle anılmaya başlanmıştır. Kelime anlamı "güvenli liman" olan bu kelime zaman içerisinde Panderma, Banderma ve son olarak Bandırma'ya evrilmiştir. Tarihçe Bizans ve öncesi dönem Tarihte Kizikos, Panderma, Panormos gibi adlar alan Bandırma çok eski bir yerleşim merkezidir. Kuruluşu hakkında kesin bilgi olmayan Bandırma'nın Kizikos'ta yapılan kazılarda bulunan bir lahitten İÖ. VIII.-X. yüzyıllar arasında kurulduğu düşünülmektedir. Bölge ile ilgili ilk arkeolojik araştırma 1952 yılında Kurt Bittel tarafından yapıldığı ve kazılar sonucunda elde edilen arkeolojik veriler ve antik metinlerin verdiği coğrafi bilgiler ışığında Cilalı Taş Devri ve Bakır Taş Çağı,Geç Neolitik Çağ'ın bir devamıdır.1954 yılında bilimsel çalışmalar Prof. Dr. Ekrem Akurgal tarafından kazılar başlamıştır.1960 yılına kadar devam eden kazı, 1988 yılında Prof Dr.Tomris Bakır tarafından yeniden başlatılmıştır. Her iki kazı çalışmasında ortak arkeolojik veriler bölgenin tarihini M.Ö. 6. bin yılının ortalarına uzandığı Neolitik ve 5. bin yılının sonlarına gelen Kalkolitik yerleşmelerin olduğu tespit edilmiştir. 2009 yılında Kizikos ve Daskyleion antik kentler üzerinde araştırma yapan belgesel yönetmeni Tekin Gün bölgedeki antik kalıntılar Daskyleion’da Troya gibi erken dönem yerleşimlerinin olduğu Misya kentidir. Antik kent ve çevresinde yapılan araştırmalar,arkeolojik kazılarda çıkan ateşte pişirilmiş topraktan veya kilden yapılan kaplar ilk yerleşimin M.Ö.7 bin-M.Ö.5 bin yıllarında iskan edildiği sanılmaktadır. Bandırma ilk başta Misya bölgesi sınırları içerisindeydi. Bu yıllarda adı, "güvenilir liman" anlamına gelen Panormos idi. MÖ 334'te Büyük İskender, Perslerin elinde bulunan bölgeyi kendi devletinin sınırları içine kattı. İskender'in ölümünden sonra bölge Romalıların eline geçti. Roma İmparatorluğu'nun 330 yılında ikiye ayrılmasından sonra Doğu Roma İmparatorluğu'nda kalan Bandırma, 1076'da Kutalmış tarafından ele geçirildi; ancak bölge 1106'da tekrar Doğu Roma İmparatorluğu'na geçti. Osmanlı dönemi sağ|küçükresim|upright=1.36|Belediye Binası ve Liman, 1920'ler 1830'da Erdek Kazası'nın Kapıdağ Bucağı'na bağlanmış, Tanzimat'tan sonra ayrı bir ilçe olmuştur. 1874'te büyük bir yangın geçiren Bandırma, 1877-78 Osmanlı Rus Savaşı'ndan sonra Kırımlı ve Rumen göçmenlerin gelmesi ile kalabalıklaşmıştır. Cumhuriyet dönemi 17 Eylül 1922'de işgalden kurtulduğunda yıkık halde bulunan Bandırma günümüz itibarı ile çok gelişmiş ilçelerden birisidir. Cumhuriyet öncesinde bir ihracat liman kenti olan Bandırma, Cumhuriyet dönemi içinde de liman inşaatının yapılması, kentleşmenin artması, Bandırma-İzmir demiryolu hattı ve Bandırma-İstanbul feribot taşımacılığı gibi etkenlerle birlikte bir ihracat limanı ve Türkiye'nin önemli ulaşım merkezlerinden birisi olma özelliğini arttırarak sürdürdü. Coğrafya Bandırma toprakları kıyı bölgesinde oldukça düzdür. Hafif engebelerle kesilen bu düzlükler güneye doğru yükselir. Bandırma topraklarından doğan Kocaavşa Deresi, Kuş Gölü'ne dökülür. Çanakkale ilinden doğan Gönen Çayı, ilçenin kuzeyinden geçer ve Kapıdağ Yarımadası'nın batısından Marmara Denizi'ne dökülür. Bandırma, 1. derece deprem kuşağındadır. Bandırma'da, körfezin içine giren bir fay hattı bulunmaktadır. Bandırma'nın güneyinde Kuş Cenneti adıyla da bilinen Manyas Gölü vardır. Bu gölün bulunduğu 24.047 hektarlık alan 1959 yılında Kuş Cenneti Millî Parkı adıyla ulusal park ilan edilmiştir. Evliya Çelebi bu göl için "O kadar derin değil, suyu ab-ı hayata benzer. İçinde alabalık, turna balığı, çeşit çeşit nefis balık avlanır. Devlete vergi ödeyen avcıları vardır. Öyle herkes zevk için ve ticaret için balık avlayamaz. Kışın bu göl, kaz, ördek, kuğu, karabatak, yeşilbaş, martı, saka kuşu ve diğer güzel kuşlarla dolar." demiştir. Parkta dönemlere göre 239 kuş türü bulunmaktadır. Bu park 1998 yılında Ramsar Sözleşmesi kapsamına alınmıştır. Konum Bandırma'nın kuzeyinde Marmara Denizi ve Erdek ilçesinin kurulu olduğu Kapıdağ Yarımadası, güneyinde Manyas ilçesi ve Manyas Gölü, batısında Gönen ilçesi, doğusunda ise Bursa iline bağlı Karacabey ilçesi bulunmaktadır. İklim Bandırma, hem Akdeniz iklimi hem de Türkiye'de Karadeniz ikliminin etki alanı içindedir. Ayrıca Balkanlardan gelen karasal iklimin geçiş alanı üzerinde yer alması nedeniyle, ilçede çeşitli iklim özellikleri gözlenir. 52 yıllık değerlere göre Bandırma'da; en düşük sıcaklık -14.6°C (15 Ocak 1954), en yüksek sıcaklık ise 42.4°C (9 Temmuz 2000) olarak kaydedilmiştir. Yıllık ortalama sıcaklık 14°C'dir. Hakim rüzgâr yönü Kuzey-Kuzeydoğu'dur. Ortalama rüzgâr hızı 15km/saat'dir. İlçede yıllık ortalama yağış miktarı 703,3kg/m'dir. Yıllık nispi nem ortalaması %73'tür. Nüfus 1893'te eyaletler bazında yapılan nüfus sayımına göre Karesi Sancağı'na bağlı Bandırma Kazası'nın nüfusu 40.912'dir. Bu nüfusun 20.065'i kadın, 20.847'si erkektir. Nüfusun etnik yapısına bakıldığında ise ilçede 14.519 Müslüman kadın, 15.473 Müslüman erkek, 2762 Rum kadın, 2725 Rum erkek, 2282 Ermeni kadın, 2175 Ermeni erkek, 443 Katolik kadın, 406 Katolik erkek, 59 yabancı kadın, 68 yabancı erkek, 2'de Selçuklu vardır.vardır. 2000 yılına göre Bandırma ilçesi toplam nüfusu 120.753'tür. Bu nüfusun 59.882'si erkek, 60.871'i kadındır. İlçede kentli nüfus kırsal nüfusundan fazladır. Toplam nüfusun 97.419'u şehirde, 23.334'ü kırsalda yaşamaktadır. Kentte yaşayan nüfusun 48.074'ü erkek, 49.345'i kadın iken köylerde bu sayı 11.808 erkek, 11.526 kadındır. İlçede km2'ye 204 kişi düşmektedir. İlçede 34.490 kişi ilkokul mezunu, 3900 kişi ilköğretim mezunu, 7358 kişi ortaokul mezunu, 404 kişi ortaokul dengi meslek yüksekokulu mezunu, 10.067'si lise mezunu, 5655'i lise dengi meslek yüksekokulu mezunu, 7089'u yükseköğretim mezunudur. 5172 kişinin okuma yazma bilmediği ilçede bunların 1286'sı erkek, 3886'sı kadındır. Geri kalan 83.958 kişi okuma yazma bilirken, ilçede 14.930 kişi herhangi bir okuldan mezun olmamıştır. Ekonomi Bandırma, 2004 yılında yapılan Türkiye'deki tüm il merkezleri ve ilçeler arasında yapılan bir sıralamaya göre, Türkiye'nin en gelişmiş 23. ilçesidir. Ayrıca, ilçe çeşitli kriterlere göre hazırlanan il yapılabilecek ilçeler sıralamasında 87 ilçe arasından 3. olmuştur. İlçe Balıkesir ilinin ilçeleri arasında en hızlı gelişen ilçedir. Günümüzde Bandırma, Balıkesir ilinin sanayi dalında ekonomik merkezi durumuna gelmiştir. 2008 verilerine göre Balıkesir ilinde en yüksek kurumlar vergisi ödeyen 100 firma arasından 34'ü, ilk 10 firma arasından 4'ü Bandırma ilçesindedir. İlçenin il genelindeki kurumlar vergisi payı %20.6'dır. Yine 2008 verilerine göre il genelinde en yüksek gelir vergisi ödeyen 100 kişiden 17'si, 10 kişiden 5'i Bandırma ilçesindedir. Bu sayılarla Bandırmalı mükelleflerin il genelindeki payı %29'dur. İlçe ekonomisi 10.000 kişi istihdam etmektedir. Bu istihdam hacminin %50'si sanayi, %20'si tarım, %30'u hizmetler sektöründe çalışmaktadır. Sanayi sektöründe çalışan nüfusun %30'u tarıma dayalı sanayide, %10'u kimya sanayisinde, %5'i madencilik, %5'i makine sanayisinde çalışmaktadır. Balıkesir il ekonomisinin %25'i merkezce üretilirken; %14'ü Bandırma tarafından üretilmektedir. Kuruluşlar İlçede 1926 yılında Yahya Sezai Uzay tarafından Bandırma Ticaret Odası, 1940 yılında Bandırma Ticaret Borsası kurulmuştur. Bandırma Ticaret Borsası kuruluş tarihine göre Türkiye'nin en eski 23. borsasıdır. Sanayi İlçede 1997 yılında Bandırma Ticaret Odası'nın desteği ile Bandırma Organize Sanayi Bölgesi kurulmuştur. 52 sanayi parseli ve 150 hektarlık genişleme alanı bulunan OSB'de bugün 10 fabrika bulunmakta, 7 fabrika da inşa edilmektedir. toplamda 944.444 m2 alana kurulu bölgede 5.000-85.000 m2 arası büyüklükte 52 sanayi parseli bulunmaktadır. İlçede bulunan bu sanayi bölgesinde 2009 yılında traktör fabrikası faaliyete geçmiş ve ayrıca 2011 yılında yılla 450 rüzgâr gülü kapasiteli bir rüzgâr gülü fabrikasının da açılışı yapılmıştır. Bugün Türkiye'de üretilen kimyasal gübrenin %15'i, etlik civcivin %25'i, yumurtalık civcivin %20'si, beyaz etin %22'si, yumurtanın %22'si ilçede üretilmektedir. Ticaret küçükresim|upright=1.36|sağ|İlçe ticaretinde önemli yer tutan limandan bir görünüm. Bandırma'da ticaret genellikle deniz yolu ile yapılır. Bandırma Limanı, İstanbul'dan sonra Marmara Denizi'nin en büyük ikinci, Türkiye'nin beşinci büyük limanıdır. Limanın derinliği 12 metredir ve 20 bin gros tonaj kadar 15 adet gemi aynı anda yükleme-boşaltma yapabilir. Bandırma'nın ihraç ürünleri madenler, piliç eti, yumurta, deniz ve su ürünlerinden oluşmaktadır. Yapılan ticaret hacmi 800 milyon dolar kadardır. Tarım ve Hayvancılık Bandırma'da kırsal kesimde en yoğun etkinlik bitkisel üretimdir. Mısır, yulaf, şeker pancarı ve bakla en çok üretilen ürünlerdir. Bağlarda şaraplık üzüm üretilir. Sebzeciliğin de gelişkin olduğu ilçede maydanoz üretimi önemlidir. İlçede sığır ve koyun da yetiştirilir. İlçede kurulu Merinos yetiştirme çiftliğinde damızlık koç ve koyun yetiştirilir. Genellikle büyük kentler ve çevresinde yoğunlaşan tavukçuluk da ilçede önemli bir geçim kaynağıdır. Ayrıca, Marmara Denizi kıyılarında ve Manyas Gölü'nde balıkçılık yapılır. Sosyoekonomik Göstergeler Nüfus: 161.894 (2020 Türkiye İstatistik Kurumu’nun verilerine göre) Şehirleşme oranı: 85,27 Nüfus yoğunluğu: 215 Sanayi sektöründe çalışanların oranı (%): 15,77 Tarım sektöründe çalışanların oranı (%): 31,83 Hizmet sektöründe çalışanların oranı (%): 52,40 İşsizlik oranı (%): 6,97 (Türkiye'de 287.sırada) Okur-yazar oranı (%): 93,10 (37.sırada) Kişi başına genel bütçe geliri (TL): 706,831 (12.sırada) Vergi gelirlerinde ülke içindeki payı (%): 0,32643 (19.sırada) Ayrıca sosyoekonomik açıdan Bandırma, 852 ilçe ve 78 il arasında (İstanbul, İzmir ve Ankara liste dışı) arasında Türkiye'nin 23. gelişmiş kentidir. Kültür küçükresim|Seva Sükse, Eylül 2019'da Uluslararası Bandırma Kuşcenneti Kültür ve Turizm Festivali'nde.|upright=1.14 Her yıl Haziran ayı içerisinde belediye tarafından Uluslararası Bandırma Kuşcenneti Kültür ve Turizm Festivali düzenlenir. Bandırma Cumhuriyet Meydanı şehrin Cumhuriyet sonrası tarihinde Bandırma'da bulunan arkeoloji müzesinde Daskyleion (Ergili, Pers Satraplığı'nın döneminde merkezi) ve bölgedeki çeşitli yerlerde yapılmış olan kazılarda ortaya çıkmış eserler bulunmaktadır. Bandırma folklor yönünden de zengin bir birikime sahiptir. Yöreye özgü gelenek ve göreneklerin bazıları hala yaşatılmaktadır. Ayrıca göçle gelen kişilerin gelenekleri de Bandırma'da yaşatılmaktadır. 2021 yılı aralık ayında ilk kez Bandırma'nın ismini taşıyan Bandırma Füze Kulübü isimli sinema filmi çekilmiştir. Yapılar Haydar Çavuş Camii (Tek kubbeli, kare planlı bir camidir. 19. yüzyıl başlarında Haydar Çavuş tarafından yaptırılan cami, 1873'te yanmıştır. Daha sonra Mimar Kemaleddin'in planına göre Neoklasik üslupta yeniden inşa edilmiştir.) Son Kurşun Anıtı Bandırma Pertevniyal Hastanesi[[Dosya:Bandırma_panorama.jpg|alt=Bandırma Körfezi, Limanı ve Şehri.|küçükresim|upright=2.2|Ayyıldız Mahallesinden Bandırma ve Bandırma Körfezi'nin görünümü]] Haydar Çavuş Çeşmesi Öğretmenevi Binası Eski Gar Binası Eski Askerlik Şubesi Binası Dekanlık Binası Duyun-i Umumiye Binası (Mimar Kemaleddin'in 19. yüzyıl eserlerinden birisidir.) Eski İskele Binası / Bandırma Belediyesi Nikah Salonu Yeni Kütüphane Binası (Eski Tekel Binası) Çelikspor Lokali (Eski Gar Binası) Sunullah Camii Bandırma İlköğretim Okulu Binası Hükûmet Konağı Ulu Camii Yerel Medya Kuruluşları Bandırma İlçesinde yayın yapan 1 adet Yerel TV Kanalı, 4 Yerel Radyo Kanalı, Yerel Gazete ve Dergiler bulunmaktadır. Eğitim küçükresim|Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi küçükresim|upright=1.65|Birçok lisenin bulunduğu Liseler Vadisi İlçede bulunan Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi, 2015 yılında kurulmuştur. 9 Fakülte, 4 Enstitü, 1 Yüksekokul, 8 Meslek Yüksekokulu ve 18 Araştırma ve Uygulama Merkezi bulunan üniversiteye yurt içi ve yurtdışından birçok öğrenci gelmektedir. İlçe genelinde 66 devlet okulu bulunmaktadır. Bunlar; 5 Anaokulu, 19 İlkokul, 1 Hafif Düzeyde Zihinsel Engelliler İlkokulu, 14 Ortaokul, 2 İmam Hatip Ortaokulu, 1 Hafif Düzeyde Zihinsel Engelliler Ortaokulu, 4 Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi, 4 Anadolu Lisesi, 1 Anadolu İmam Hatip Lisesi, 1 Fen Lisesi, 1 İmam Hatip Lisesi, 1 Mesleki Eğitim Merkezi, 1 Halk Eğitim Merkezi, 1 Üstün veya Özel Yetenekliler Okulu, 1 Zihinsel Engelliler Özel Eğitim Meslek Okulu, 1 I. Kademe Özel Eğitim Uygulama Okulu, 1 II. Kademe Özel Eğitim Uygulama Okulu, 1 III. Kademe Özel Eğitim Uygulama Okulu, 1 Rehberlik ve Araştırma Merkezidir. Bunlara ek olarak farklı seviyelerde ve dallarda eğitim veren, toplam 11 tane bulunan devlet lisesi örnekleri: Enerjisa Bandırma Fen Lisesi Bandırma Yavuz Sultan Selim Anadolu Lisesi Bandırma Anadolu Lisesi Kemal Pireci Anadolu Lisesi Şehit Mehmet Günenç Anadolu Lisesi Ali Öztaylan Anadolu İmam Hatip Lisesi Bandırma Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Borsa İstanbul Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Hafsa Sultan Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Haydar Cavuş Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Bandırma Mesleki Eğitim Merkezi İlçe genelinde toplam 6 tane özel okul bulunmaktadır ve bunlar: TED Bandırma Koleji anaokul - ilkokul - ortaokul - lise (ted vakfı) Bandırma Bahçeşehir Koleji anaokul - ilkokul - ortaokul - anadolu lisesi Bandırma Birey Koleji ortaokul - fen lisesi - anadolu lisesi Bandırma Akın Ertürk Koleji fen lisesi - anadolu lisesi Bandırma Amerikan Kültür Koleji anaokulu - ilkokul - ortaokul - anadolu lisesi Bandırma Doğa Koleji ortaokul - anadolu lisesi Bandırma Nazmi Arıkan Fen Bilimleri Koleji ortaokul - anadolu lisesi Bandırma Final Okulları ilkokul - ortaokul - anadolu lisesi Bandırma Kavram Okulları anadolu lisesi Ulaşım [[Dosya:Bandirma ido.jpg|küçükresim|upright=1.36|Bandırma İDO Feribot Terminali'nde bulunan bir feribot.]]Bandırma TCDD'nin ana limanlarından birine sahiptir. Dolayısıyla yoğun bir ticari demiryolu ulaşımına sahiptir. Ayrıca İzmir'den günlük olarak yolcu treni seferi yapılmaktadır. Çeşitli otobüs firmaların düzenli olarak seferleri vardır. Kamil Koç, Balıkesir Uludağ, Metro, Truva başlıca otobüs firmalarıdır. 1998 yılından itibaren Bandırma Terminali'nden İstanbul'a her gün düzenli feribot seferleri vardır. Düzenli olarak kalkış yapılır. Hava şartlarına bağlı olarak saat aksaması yaşanabilir. Ana karayollarından biri olan karayolu şehrin güneyinden geçmektedir. Ayrıca karayolu da Tekirdağ'dan vapur ile şehre gelmekte, şehri dikey olarak ikiye bölmektedir. Ana caddeler şehri çeşitli mahallelere bölmektedir. Şehir içi otobüs seferleri Balıkesir Büyükşehir Belediyesi tarafından sağlanmakta, ayrıca özel dolmuşlar da toplu ulaşımı kolaylaştırmaktadır. Spor Şehrin futbol kulübü Bandırmaspor, 1965 yılında kurulmuştur. Oldukça güçlü bir taraftar topluluğuna sahip olan takımın en büyük kozu oynadığı deplasmanlarda desteğini veren taraftarıdır. Taraftar grubunun Adı Kronikler'dir. Bandırma'nın Türkiye Basketbol Ligi'ndeki temsilcisi Bandırma BK 1994'te kurulmuş ve TBL 2.liği, en iyi çıkış yapan takım, FIBA Europe Cup Final Four 4.lüğü, FIBA Europe Cup - Güney Konferansı Şampiyonluğunun yanında en centilmen taraftar gibi başarılar elde etmiştir. Banvit Basketbol Kulübü'nü Bandırma Üni ve Bandırma Lise adında taraftar gruplarınca desteklenmektedir ve bu gruplar üniversite ve lise öğrencilerinden oluşmaktadır. Bandırma Kadın Basketbol Kulübü Türkiye Kadınlar Basketbol liginde 2. Ligde mücadele etmektedir. Ünlü Kişiler Firdevsi-i Rumi, Türk evrensel bilgin, şair ve çok ünlü bir yazar Bekir Sami Günsav, Osmanlı ve Türk ordularında askeri subay Ahmet Nuri Öztekin, Osmanlı ve Türk ordularında askeri subay Lambros Mytilinakis, Yunan ordusunda askeri subay Çerkes Ethem, Osmanlı-Türk Kurtuluş Savaşı'nda Çerkes partizan lideri ve avcısı Ziya Güler, Korgeneral Erkan Arıkan, Türk asıllı Alman televizyon sunucusu Salah Birsel, Şair-Yazar Şevket Altuğ, Tiyatro-Sinema sanatçısı Bedii Faik Akın, Gazeteci-Yazar Orhan İslimyeli, Karikatürist Cemil Özeren, Müzisyen-Rock şarkıcısı Ali Acar, Kıkpınar başpehlivanı Sabri Acar, Kırkpınar başpehlivanı Özgür Öz, Film Editor & Video Editor İzzet Altınbaş, Bestekâr Hande Erçel, Oyuncu ve Model Kardeş kentler Kamen, Almanya Tongxiang, Çin Dış bağlantılar Bandırma Kaymakamlığı Bandırma Belediyesi Bandırma Feribot Seferleri Kaynakça Kategori:Türkiye'deki kıyı yerleşim birimleri Kategori:Balıkesir

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Bandırma

bullvar_katip

Administrator

Benzer konular

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi