Baraleti

[bullvar_katip]

[[Dosya:Baraleti. R. Beridze (3).JPG|küçükresim|upright=1.36|sağ|11. yüzyılda inşa edilmiş olan Baraleti Bazilikası]] Baraleti (Gürcüce: ბარალეთი; okunuşu: "baraleti"), Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesinde, Ahalkalaki Belediyesi'nde bir köydür. Ahalkalaki Ovası'nda, Baraleti Çayı kıyısında, deniz seviyesinden 1.680 metre yükseklikte yer alır. Ahalkalaki kasabasına 16km uzaklıktadır. Baraleti, Büyük Samsari, İhtila, Merenia ve Küçük Samsari köyüyle birlikte Barateli temini oluşturmaktadır ve köy bu teminin merkezidir. Tarihçe Baraleti'de 11. yüzyıldan kalma bir kilisenin varlığı, buranın çok eski bir yerleşme olduğunu göstermektedir. Bu kilisesinin Gürcü Krallığı döneminde inşa edildiği anlaşılmaktadır. Daha sonra birleşik Gürcü Krallığı ve Gürcü atabeglerin yönettiği Samtshe-Saatabago sınırları içinde kalan Baraleti, 16. yüzyılın son çeyreğinde Osmanlıların eline geçti. Osmanlı idaresinin Baralis (برالص) olarak kaydettiği köy, Ahısha livasının Meşe-Cavahet nahiyesine bağlıydı. Köyün Baralisi (ბარალისი) diye ikinci bir adı olduğu bu kayıttan da anlaşılmaktadır. Baraleti'de ispenç vergisi veren 21 hane yaşıyordu. Hane resileri Datuna, Elalmaz, Zuraba, Papuna, İoseb, Sargis, Lazare, Gogiça, Mamuka, Mirza gibi adlar taşıyordu. Bu kayıtlardan Baraleti'nin nüfusunun tamamının bu tarihte Hristiyanlardan oluştuğu anlaşılmaktadır. Köyde buğday, arpa, çavdar, keten tarımı yapılıyor, koyun ve domuz besleniyordu. Yaklaşık 250 yıl Osmanlı egemenliğinde kalan Baraleti, 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından Çarlık Rusyası'nın eline geçti. Bu dönemde Gürcistan bu imparatorluğunu bir parçasıydı ve köy bu şekilde yeniden Gürcistan'a katılmış oldu. 1830 yılında Baraleti köyüne Rus idaresi tarafından Erzurum vilayetinden göç eden Ermeniler yerleştirildi. Gürcü tarihçi Zakaria Çiçinadze 1890'larda Baraleti'de 80 hanenin yaşadığını yazmış, yerleşmeyi Gürcücenin konuşulduğu köyler arasında saymıştır. Gürcü tarihçi Aleksandre Proneli ise, 20. yüzyılın başında bu köyde yaşayan Ermenilerin Türkçenin yanı sıra Gürcüce de bildiğini yazmıştır. Köyün merkezinde yer alan ve bir bazilika olan Baraleti Meryem Ana Kilisesi, 11. yüzyılda inşa edilmiş, 13. yüzyılda elden geçirilmiştir. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir. Üç nefli bir yapı olan kilisenin doğu cephesinde Gürcü alfabesinin Asomtavruli denilen yazı biçimiyle yazılmış bir taş yazıt bulunmaktadır. Kilisenin etrafında bulunan mezar taşlarından biri, Osmanlı idaresinin son döneminde Hristiyanlığı koruma mücadelesi vermiş olan rahip Petre Hmaladze'ye (1775–1856) aittir. Baraleti'de 19. yüzyılda inşa edilmiş bir Ermeni kilisesi de bulunmaktadır. Nüfus 2014 yılı verilerine göre köyde 770 kişi yaşıyordu. Nüfusu Ermenilerden (% 79) ve Gürcülerden (% 21) oluşuyordu. Kaynakça Kategori:Ahalkalaki'nin köyleri