Batı Bosna Özerk Bölgesi

[bullvar_katip]

Batı Bosna Özerk Bölgesi (Boşnakça: Autonomna Pokrajina Zapadna Bosna) veya Batı Bosna, 1993 ile 1995 yılları arasında Bosna-Hersek'in kuzeybatısında var olan ve tanınmayan küçük bir devletti. Başkenti Velika Kladuša kasabasından ve yanı sıra birkaç yakın köyden oluşuyordu. Bosna Savaşı sırasında Fikret Abdić'in Aliya İzzetbegoviç'in merkezi hükûmetine karşı uyguladığı ayrılıkçı siyasetin bir sonucu olarak ilan edildi. 1995 yılında kısa bir süre için Batı Bosna Cumhuriyeti (Boşnakça: Republika Zapadna Bosna) olarak biliniyordu. Tarihi Fikret Abdić, 1990'da Bosna hükümetinin başına geçmek için halk oylamasının galibi oldu, ancak açıklanmayan bir anlaşma uyarınca Alija Izetbegović'e teslim oldu. Gazeteci Anthony Loyd'a göre 1993 yılında Abdić, kendisi için küçük bir devlet kurmaya karar verdi ve hayallerini gerçeğe dönüştürmek için yeterli sayıda takipçi toplamayı başardı. Abdić, takipçileri ve Sırp silahları ve askeri eğitimi üzerinde kült benzeri propaganda teknikleri kullanarak mini devleti üzerinde gücü elinde tutmayı başardı. "Otonomist takipçileriyle konuşmak, dünyanın herhangi bir yerindeki tarikattan dönenlerle konuşmakla hemen hemen aynıydı: bireysel mantık ve mantığın yokluğuyla damgasını vuran ahşap bir çıkmaz diyalog." Velika Kladuša'nın yerel sakinlerinin Abdić'e aşırı sadakatle davrandıkları ve "o ne derse yapmaya hazır oldukları" bildirildi. Batı Bosna ekonomisi büyük ölçüde Velika Kladuša'nın Agrokomerc şirketine bağlıydı. Özerk Eyalet, Bosna hükûmetine karşı Hırvatistan'ın yanı sıra Sırbistan ile de işbirliği yaptı. Abdić'in Saraybosna'daki rakip otoriteyi baltalamadaki rolü, Hırvatistan ve Sosyalist Yugoslavya (Sırbistan) hükûmetleri tarafından ödüllendirildi. Agrokomerc'e Hırvatistan'ın Rijeka limanında gümrüksüz ticaret bölgesi ve Sırp kontrolündeki bölgelerle serbest ticaret hakkı verildi. Batı Bosna ile Hırvatistan arasındaki ticaret, Bosna Savaşı sırasında gerçekleşti. 1994 yılında Franjo Tuđman, Amerika Birleşik Devletleri ve BM Güvenlik Konseyi'nin diplomatik baskısı sonrasında Bosna'ya yönelik politikalarını değiştirdi. Washington Anlaşması Mart 1994'te imzalandı. Fikret Abdić artık koruyucularından birinin mali veya askeri yardımına güvenemeyeceği için durum Batı Bosna'nın geleceği açısından çok elverişsiz hale geldi. Batı Bosna topraklarının Bosna hükûmet birlikleri tarafından ele geçirildiği Haziran ve Ağustos 1994'te Kaplan Operasyonu sırasında askeri olarak yenildi. Fikret Abdić, Zagreb'e taşındı. Ancak, o yıl Örümcek Operasyonu'nda Sırpların önemli yardımıyla sınır dışı edildiler ve Batı Bosna Özerk Bölgesi yeniden kuruldu. Eyalet, 26 Temmuz 1995'te bağımsız Batı Bosna Cumhuriyeti'ni (Boşnakça: Republika Zapadna Bosna, Република Западна Босна) ilan etti. Ağustos 1995'te Fırtına Operasyonu, burayı Hırvatistan'daki Krajina Sırp Cumhuriyeti'nin son savunma hattı olarak hizmet etti. Batı Bosna Cumhuriyeti, 7 Ağustos 1995'te Hırvat-Boşnak hükûmetinin ortak ordu harekâtı sırasında tamamen ortadan kaldırıldı. Abdić, operasyondan sonra Hırvatistan'a kaçmak zorunda kaldı. Sonrası Batı Bosna toprakları, bugünkü Una-Sana Kantonu içinde, Bosna-Hersek Federasyonu'na dahil edildi. Hırvatistan Cumhurbaşkanı Franjo Tuđman ile dostane ilişkiler sürdüren Fikret Abdić, Hırvat vatandaşlığı almış ve Hırvatistan'da sürgünde yaşamıştı. Aralık 1999'da Tuđman'ın ölümü ve 2000 Hırvat seçimlerinde Hırvat Demokrat Birliği'nin yenilgisinden sonra, Abdić sonunda tutuklandı ve Bosna-Hersek Cumhuriyeti'ne sadık sivil Boşnaklara karşı savaş suçlarından hüküm giydi. Duruşma, Abdić'in 2002 yılında 20 yıl hapis cezasına çarptırıldığı Hırvatistan'da yapıldı. 9 Mart 2012'de, indirimli cezasının üçte ikisini çektikten sonra serbest bırakıldı. 2016 yılında Velika Kladuša vatandaşları Abdić'i belediye başkanı seçti. Kategori:Avrupa tarihindeki devletler Kategori:Tarihteki tanınmayan devletler Kategori:Eski Balkan devletleri