Batı Kanada İnuitleri

[bullvar_katip]

küçükresim|upright=1.18|Batı Kanada İnuit yerleşimleri (Inuvialuit) küçükresim|upright=1.18|Batı Kanada İnuit yerleşimleri (Inuinnait); Ulukhaktok haricindekiler Nunavut'tadır Batı Kanada İnuitleri (kendilerince Inuvialuk Inuvialuuk Inuvialuit ), Kanada'da Kuzeybatı Toprakları'nda ve birazı da Yukon'da yaşayan İnuitlerin bir kolu. Dillerinin iki şivesi Inuvialuktun ve Inuinnaqtun adlarıyla Kuzeybatı Toprakları bölgesininde resmî dildir. Kültürel açıdan üç ayrı grupta toplanırlar: Mackenzie Deltası İnuitleri : Siglitler ve Uummarmiutlar Banks Adası İnuitleri Merkezi Kanada İnuitleri grubunun alt grubu Bakır İnuitleri (İngilizce Copper Inuit) : Inuinnait Adlandırma Inuvialuk Inuvialuuk Inuvialuit (harfiyen: 'gerçek insan') : ISO 639-3 kodu ikt olan dil ve o dili konuşanlar için kapsamına göre farklı kullanımları vardır. Batı Kanada İnuitçesi (ikt) konuşan İnuitlerin (= Siglitun, Inuinnaqtun, Natsilingmiutut) ortak adı Kuzeybatı Topraklarının Inuvialuit Settlement Region (Inuvialuit Nunangit Sannaiqtuaq) bölgesindeki İnuitleri (= Siglit, Uummarmiut, Kangiryuarmiut) belirtmek için de kullanılır. Bu kullanım ISR bölgesinin idari olarak tek toplum yaratma kaygısından ileri gelir. Kuzeybatı Topraklarında ise resmî olarak yalnızca Inuvialuktun dilini kullananlara (= Siglit, Uummarmiut) verilerek Inuinnaqtun dilini kullananlar (= Kangiryuarmiut) dahil edilmemektedir. En dar anlamıyla Inuvialuit, Siglitleri (Inuvialuit proper) belirtmek için de kullanılır. Kanada'da idari ve politik kaygılarla Inuvialuit adı altında ele alınan Uummarmiutlar gerçekte Alaska'daki Nunamiut İnyupiklerinden koparak Kanada'ya göç etmişlerdir. Dilleri İnyupikçenin bir şivesi olsa da Kanada'da bir Inuvialuktun diyalekti olarak değerlendirilir. Batıdaki İnuvialuitlere (= Siglit, Uummarmiut) doğudakiler Ualinirmiut ( Geleneksel edebiyatları sözlü olup menkıbe (unipkaat) ile hikâyelerden (quliat) oluşur. Nunavut'ta anadili olarak diller (hepsi de resmî dildir): Avcılık ve toplayıcılık küçükresim|upright=1.18|Beaufort Denizi kıyısında kutup ayıları, 2005 Bütün Eskimo halkları gibi İnuitler de avcı ve toplayıcıdır. İnuvialuit bölgesinde mevsimlere göre avcılık ve toplayıcılık çeşitlenir: İlk bahar (Upinraksaq): ren geyiği avı, balık avı, kaz avı, boz ayı avı Yaz (Auyaq): ren geyiği avı, balina avı, balık avı, bitki ve böğürtlensi meyve toplama Son bahar (Ukiaksaq): ren geyiği avı, balık avı, fok avı, kaz avı, bitki ve böğürtlensi meyve toplama Kış (Ukiuq): ren geyiği avı, balık avı, fok avı, kutup ayısı avı Kanada'daki İnuvialuitler ile Alaska'daki İnyupikler arasında geçmişte olduğu gibi bugün de ticari ilişkiler sürmektedir. Hatta saha ve avlar için anlaşmalar dahi yapabilmektedirler. Din Şamanizm Angatkut (şamanlar), erkek ya da kadın olabilir. Inuvialuit bölgesinde en çok tanınan Kublualuk adlı şaman bir efsane haline gelmiş olup hikâyeleri bugün bile anlatılır. Inuvialuitlerde şamanlarla (angatkut) karıştırılmaması gereken geleneksel olarak iki tür doktor (otacı) vardır. Elleriyle hastalığı hissedip tedavi edenler (Saptaqtit) ile kanatma gibi küçük işlemlerle tadavi edenler (Pilaqtuqtit). Bu doktorlar kesinlikle şaman (angatkut) olarak kabul edilmez. Hıristiyanlık Giyim Kuşam Giyecek Makłak (sg) / Makłat (pl) : bot (mukluk) Takı ve beden süslemesi Dövme Mutfak Geleneksel besinleri ren geyiği, misk sığırı, kutup tavşanı, misk sıçanı, fok, ördek, kaz, balık ve böğürtlensi meyvelerdir. Ayrıca bakınız Inuvialuit Cultural Resource Centre (ICRC) in Inuvik Inuit Circumpolar Council İglo Skræling Kolomb öncesi Amerika Martin Frobisher Dipnotlar Dış bağlantılar Inuvialuit Pitqusiit Inuuniarutait: Inuvialuit Living History Inuvialuit Nunangit Atingit / The Inuvialuit Place Name Virtual Exhibit Inuvialuit Corporate Group Kategori:Kanada İnuitleri Kategori:Kanada yerlileri Kategori:Inuvialuit Nunangit Sannaiqtuaq