Bedreddin Lülü

[bullvar_katip]

Bedreddin Lülü (ö. 1259) (Lülü adı 'İnci' anlamına gelir, köle kökenli olduğunun göstergesidir), Nasır ad-Din Mahmud'un ölümünün ardından 1234'ten 1259'a kadar çeşitli kapasitelerde hüküm sürdüğü Musul'un Zengi emirlerinin halefiydi. Köleliği aşan ve kendi başına bir emir olan ilk memlûktü ve Bahrî Memlûkler'inin yirmi yıl içinde Mısır saltanatına yükselişinin habercisiydi. Çeşitli zamanlarda Eyyûbî, Anadolu Selçuklu Devleti ve Moğol derebeylerini tanıyan daha büyük komşu güçlere bir dizi taktik teslimiyet yoluyla El Cezire'nin kontrolünü korudu. Moğollara teslim olması, Musul'u Mezopotamya'daki diğer yerleşim yerlerinin yaşadığı yıkımdan kurtardı. İktidara yükselmesi [[Dosya:Badr_al_Din_Lulu_Mossul_1210_1259.jpg|küçükresim| Bedreddin Lülü Sikkesi, Musul, 1210–1259. British Museum]] Lülü, İslam'a geçen bir Ermeni ve Zengi hükümdarı I. Nureddin Arslan Şah'ın evinde azat edilmiş bir kölesiydi. Bir yönetici olarak yetenekleriyle tanınan atabeg rütbesine yükseldi ve 1211'den sonra Musul'un ardışık çocuk hükümdarları II. Nureddin Arslan Şah ve küçük kardeşi Nasıreddin Mahmud'un atabeyliğine atandı. Her iki hükümdar da Erbil Emiri Gökböri'nin torunlarıydı ve bu muhtemelen onunla Lülü arasındaki düşmanlığı açıklıyor. 1226'da Gökböri, Şamlı Muazzam ile ittifak halinde Musul'a saldırdı. Bu askeri baskı sonucunda Lülü, Muazzam'a boyun eğmek zorunda kaldı. Musul'un son Zengi hükümdarı olan Nasıreddin Mahmud, Gökböri'nin ölümünden kısa bir süre sonra kayıtlardan kaybolur. Lülü tarafından boğularak veya aç bırakılarak öldürüldü ve katili daha sonra resmen Musul'da kendi başına hüküm sürmeye başladı. küçükresim|Amadiya Ulu Camii'nin ahşap kapısı (13. yüzyıl); yazıtta, mutlu padişah ve merhametli kral olan padişah Bedreddin bin Lülü bin Abdullah yazar. Musul Hükümdarı 1234'te Lülü kendi adına ilk madeni paraları bastı. Gasp etmesinin ardından, Musul hükümdarı olarak yeni konumu, kendisine el-Melik al-Rahim (Merhametli Kral) övgü adını veren Abbasi Halifesi Müstansır tarafından tanındı. Saltanatı sırasında, diğer yerel şehzadelerle olan anlaşmazlıklarında birbirini izleyen Eyyûbî hükümdarlarının yanında yer aldı. 1237'de Lülü, Harezmşahların eski ordusu tarafından savaşta yenildi ve kampı tamamen yağmalandı. Lülü, topraklarında Yezîdîler ile çatışma halindeydi, 1254'te bir Yezidi lideri, Hasan bin Adi ve 200 müritinin idam edilmesini emretti. Mezopotamya'nın Moğollar tarafından kesin işgalinden kısa bir süre sonra öldü. Lülü kendi bölgesinde kapsamlı bir şekilde inşa etti, Musul'un tahkimatlarını geliştirdi, düzeneğini taşıyan Sincar Kapısı 20. yüzyıla kadar ayakta kaldı ve dini yapılar ve kervansaraylar inşa etti. İmam Yahya (1239) ve Evnüddin'in (1248) türbelerini yaptırdı. Kara Saray (1233-1259) olarak bilinen saray kompleksinin kalıntıları 1980'lere kadar görülebiliyordu. Ailesi Bedreddin Lülü'nün oğlu İsmail bin Lülü, Musul'u sadece üç yıl (1259 - 1262) yönetti ve şehri Moğollar ele geçirdi. Lülü'nün bir kızı, Şecerüddür'dan sonra ikinci eşi olarak Aybeg ile nişanlandı. Ancak nikah gerçekleşemeden Aybeg öldürülmüştür. Kaynakça Özel Genel Bloom, J.M. and Blair, S.S. (eds.) (2009) The Grove Encyclopedia of Islamic Art and Architecture, Volume I: Abarquh to Dawlat Qatar, Oxford University Press, Oxford Kreyenbroek, P.G. and Rashow, K.J. (2005) God and Sheik Adi are Perfect, Harrassowitz Verlag, Wiesbaden Patton, D. (1988) Ibn al-Sāʿi's Account of the Last of the Zangids, Zeitschrift der Deutschen, Morgenländischen Gesellschaft, Vol. 138, No. 1, pp.148–158, Harrassowitz Verlag Stable URL: https://www.jstor.org/stable/43377738 Spengler, W.F. and Sayles, W.G. (1992) Turkoman Figural Bronze Coins and Their Iconography: The Artuquids, Clio's Cabinet, Lodi Dış bağlantılar Imam Awn al-Din Mashhad (Musul) Imam Yahya ibn al-Qasim Mashhad (Musul) Sittna Zaynab Mausoleum (Sincar) Kategori:Etnik Ermeni Müslümanlar Kategori:Musul emirleri Kategori:Memlûkler Kategorioğum tarihi bilinmeyenler Kategori:Müslüman olanlar Kategori:1259 yılında ölenler Kategori:13. yüzyıl hükümdarları