Beldir Çazı

[bullvar_katip]

Beldir Çazı (Tuva Türkçesi:Белдир-Чазы сууру / Beldir-Çazı suuru) — Tuva Cumhuriyeti'nde Teregöl kojuununa bağlı Kargı beldesinin yönetim merkezi olan köy. Kargı beldesinin tek nüfuslu yerleşim yeri ve yönetim merkezi Beldir-Çazı köyüdür. Sözkökü ve Söz tanımı Belde anlamında sumu sözü kullanılmaktadır. Tıva'da köy ve kasaba türü yerleşimler için ködee suur denilmektedir. İlçe, belediye, belde türüne karşılık olarak ise sum, rayon adlandırmaları kullanılır. Tıva'da eski dönemlerden kalma idari birim adları halen kullanılmaktadır. Eskiden bu adlandırmalar şöyle idi. 10 ailelik yer — arban, 150 kişi üzeri — sumon(sum,sumu), 2 ve daha fazla sum — hoşun (kojuun). Şimdi Tıva Cumhuriyeti'nde idari bölge birimleri ve belediyeleri (kırsal yerleşim statüsünde) sumu, sumon olarak adlandırılıyor. Kargı beldesinin yönetim merkezi olan Beldir-Çazı olup Beldir sözü kavşak anlamına gelmektedir.. Tarih Tere-Höl kojuunu ile Toju kojuunu halk yapısı yönünden diğer bölgelere göre birbirine çok yakındır. Bu benzer yapı sınır ötesini de aşarak Buryatya ve Moğolistan taraflarındaki Dukha, Soyot-Tuğka, Soyıt-Dukha, Soyıt-Tuha gibi değişik adlarla adlandırılmış soydaşlar ile aynıdır. Kargı sumu, 28 Aralık 2005 tarihinde N 1486 VX-I Tuva Cumhuriyeti Kanunu'na göre "Tıva Cumhuriyeti'nin Tere-Höl kojuun'unda Balıktıg, Kargı ve Emi sumularının oluşumu üzerine" 2005 yılında kurulmuştur. Merkezi Beldir-Çazı köyü kabul edilerek Kargı beldesi oluşturuldu . 8 Mayıs 2009 Rusya Federasyonu Hükûmeti'nin emrine göre, 631-r Kargı sumu da "Rusya Federasyonu yerli halklarının geleneksel ikamet yerleri ve geleneksel ekonomik faaliyetleri listesine" dahildir. Coğrafya Tıva'nın güneydoğu yönünde ulaşılması güç yer olan Dağlık Sangilen yaylasında Haygıs akarsuyu'nun birleştiği yerde Kargı akarsuyu yakınındadır. Yerleşim olmayan yer adları: Adıglık, Barbalık, Bayan-Kol, Bel-Ödek, Beldir, Bogur, Boş tag, Bugalıg, Kara-Dag, Kızıl-Boom, Kıyıg-Adaa, Ottug-Daş, Sarızın, Tıvıday, Uzuk, Uzun-Çıl, Haygıs, Çalaş, Çeveglig. Nüfus Toplam Nüfusu 2010 yılında 148 iken 2020 yılı — 146 kişi. Yıllara göre kişi sayısı: Altyapı Köydeki idari faaliyetler Beldir-Çazı Köy yönetimi. Kargı Belde yönetimi. Sosyal ‎Köyün yerli halkı Toju Tıvalarıdır.‎‎ ‎‎ 1991'de, Rusya Hükûmeti'nin kararıyla Kuzey'in yerli halkları olarak sınıflandırıldılar. "Emi" («Эми Община») topluluğu, Toju Tıvalarının haklarını, özgürlüklerini ve meşru çıkarlarını korumak için tasarlanan Tıva Hükûmeti altındaki danışma organının bir parçasıdır.‎ Başkanı Vladimir Munzuk'tur. Geyik yetiştiriciliği ana faaliyettir. Merkezi Kungurtug'dadır. Ulaşım Köy yolu vardır. Ayrıca bakınız Duhalar Tofalar Soyotlar Kaynakça Dış bağlantılar Beldir Çazı Wikimapiada Kategori:Tuva Kategori:Tere-Höl