Betimsel istatistik

[bullvar_katip]

Betimsel istatistik veya betimsel sayımlama istatistik bilim alanında üç temel kısmından biridir. Sayısal verilerinin derlenmesi, toplanması, özetlenmesi ve analiz edinilmesi ile ilgili istatistiktir. Betimsel istatistiğin çıkarımsal istatistikten veya daha uygun terimle endüktif istatistikten ana farkı betimsel istatistiğin hedefinin kantitatif sayı değerleri veya sayım veya sıralama değerleri halinde olan bir veri setini kantitatif veya grafik şekilde ifade edip özetlemek olması ve çıkarımsal istatistik gibi bu verilerin temsil ettiği kabul edilen istatistiksel anakütle karakteri hakkında kestirim veya hipotez sınaması için analitik ifadeleri elde etme hedefi olmamasıdır. Kantitatif verilerin analizi esas sonuçlarını endüktif istatistik analizleri kullanarak elde etmeye hedefli bir çalışma olsa bile, bunun yanında formel analize destek sağlamak için mutlaka betimsel istatistik araçlarının kullanılması gerekmektedir. Örneğin konuları insan davranışları olan bir formel istatistiksel analiz kapsayan bir çalışma tipik olarak tüm kapsamlı örneklem büyüklüğü, önemli alt grupların örneklem büyüklüğü, (ortalama yaş, veri konusu olarak ele alınan kişilerin erkek/kadın oranları gibi) değişik demografik, sosyal veya kliniksel karakterleri de kapsayan tablolarla birlikte verilir. Betimsel istatistik için örnekler Birçok istatistiksel araç hem bir betimsel istatistik hem de endüktif analiz aracı olarak kullanılabilmektedir. Örneğin, her ilköğretim okulunda yapılabilen okuma yaşını tespit etmek için verilen test sonuçları tek bir öğrenci veya tek bir sınıf hatta tek bir okulun öğrencileri için tipik test notu olarak ele alınabilir ve bu sonuçların orta konum notası ve yayılmaları hakkında bilgi temin etmek için betimsel istatistikler hazırlanıp kullanılır. Ama bu sonuçları değişik sınıfları karşılaştırmak veya değişik zamanlarda yapılan benzer testlere göre gelişmeyi incelemek istersek o zaman yaptığımız istatistiksel uğraşımız betimsel istatistik değil endüktif çıkarımsal istatistik analiz olur. Betimsel istatistik araçlarının basit örnekleri şöyle verilebilir: Tablolar Sıklık sayımı tablosu Sıklık dağılımı tablosu Çok sayılı özetleme tabloları İki-yönlü sınıflandırma tablosu Çoklu-yönlü sınıflandırma tabloları Grafiksel betimsel istatistik araçları Çubuk grafiği Kutu grafiği Gövde-yaprak gösterimi Histogram Serpme grafiği Q-Q tablosu İstatistiksel göstergeler Rassal değişkeni tanımlamanın iki ana biçimi vardır: Birikimli dağılım fonksiyonu ve Olasılık yoğunluk fonksiyonu (biri diferansiyel, diğeri integraldir). İstatistiksel göstergeler, bazı popülasyon parametrelerinin bir tahmini olan bir gözlem örneğinden hesaplanan özet değerlerdir. Genel olarak, İstatistiksel göstergeler üç kategoriye ayrılır: Merkezsel Konum göstergeler Ortalama Beklenen değer Medyan, aykırı değerler den kurtulmak için bir araç Mod İstatistiksel yayılma ve sapma (şekil göstergeler) Açıklık Standart sapma, varyans ve varyasyon katsayısı Varyasyon katsayısı Çeyrekler açıklığı Kesirlilikler (kantil): Ondabirlik, Dörttebirlik, Yüzdebirlik. Dağılım şekli Çarpıklık ölçüsü Basıklık Moment (matematik) Varyans İkili veya çokluklu bağımlılık ilişkileri Korelasyon ve Regresyon analizi'nde öğrenilir. Ayrıca bakınız İstatistik Ortalama Açıklayıcı veri analizi Çıkarımsal istatistik Veri madenciliği Kaynakça Spiegel, Murray R, ve Stephens, Larry J. (Tr.Çev.: Çelebioğlu, Salih) (2013) İstatistik , İstanbul: Nobel Akademik Yayıncılık ISBN 9786051337043 Dış bağlantılar Pitsburgh Üniversitesi "Betimsel İstatistik" ders notları: (Erişme:24.4.2010) Sosyal araştırma metotları için "betimsel istatistik" notları: (Erişme: 24.4.2010)