Biyoliç

[bullvar_katip]

Genel tanım Biyoliç, geleneksel liç yöntemlerine göre daha az yatırım maliyetine sahip olan, çevreye karşı daya duyarlı bir prosestir. Bugüne kadar doğada kendiliğinden gerçekleşmiş de olsa, bilimsel açıdan ilk defa 1940'larda keşfedilmiştir. Kısaca biyoliç; geleneksel liç yöntemleri ile çözünmeyen metal sülfürlerin, bakteriler yardımıyla çözeltiye alınma işlemidir. Bu işlemin doğada kontrolsüz şekilde oluşması, çevre açısından çok büyük risk oluşturmasına karşın, özellikle madencilik sektöründe kontrollü uygulamaları ile çok verimli ve ekonomik bir proses olabilmektedir. Biyoliç mekanizmaları Biyoliç prosesinde bakteriler, çözünmeyen metalleri belli biyolojik ve kimyasal reaksiyonlar sonucu, metal sülfatlara dönüştürmektedirler. Bu işlem doğrudan veya dolaylı olarak iki şekilde gerçekleşebilir. Doğrudan (direkt) biyoliç Doğrudan biyoliç mekanizmasında, bakteriler mineral yüzeyine yapışır ve hiçbir ara işlem olmadan minerali doğrudan oksitler. ZnS + 2O → ZnSO Metallerin sülfatları genelde sulu liç çözeltisinde çözünür olmalarına karşın, sülfür formları suda çözünmezler. CuS + 2O → CuSO Dolaylı (indirekt) biyoliç İndirekt biyoliçte; doğrudan bakteriler yerine, bu bakterilerin ürettiği kimyasallar reaksiyona girerek işlemi gerçekleştirir. Biyoliçi etkileyen faktörler Besi maddeleri Oksijen ve karbondioksit pH Sıcaklık Mineral madde (substrat) Ağır metaller Biyoliçin avantaj ve dezavantajları Avantajları İşletme kolaylığı Proseste düşük basınç ve sıcaklık Toz ve SO oluşmaması Çevre dostu teknoloji olması Hidrometalurjik ve pirometalurjik proseslere nazaran daha az yatırım masrafı Düşük tenörlü sülfürlü cevherlerin liç edilebilmesi Pirometalurjik proseslerden çok daha az enerji harcaması Kullanılan sistemin boyutundan bağımsız olması Basit kimyasal işlemlerle elde edilemeyecek reaksiyonların oluşumu Dezavantajları Hidrometalurjik ve pirometalurjik proseslere göre çok daha yavaş olması Kontrolünün zor olması Daha fazla bilgi Bioleaching, BioMineWiki BHP Billiton - Bactech - T. A. Fowler and F. K. Crundwell - 'Leaching of zinc sulfide with Thiobacillus ferrooxidans' BioHeap - Bioleaching process developed by Pacific Ore Ltd Brandl H. (2001) Microbial leaching of metals. In: Rehm H.J. (ed.) Biotechnology, Vol. 10. Wiley-VCH, Weinheim, pp.191–224 Bioleaching microbes (bacteria, archea, fungi, lichens), BioMinewiki Bioleaching reactions, BioMineWiki Kategori:Madencilik Kategori:Biyoteknoloji Kategori:Ekonomik jeoloji Kategori:Metalürji süreçleri