Bukoleon Sarayı

bullvar_katip · 28 Mayıs 2024

[[Dosya:Millingen Bucoleon lion.jpg|küçükresim|Bukoleon Limanının girişinde yer alan taş aslanlar, günümüzde İstanbul Arkeoloji Müzeleri'nde sergilenmektedir.]] küçükresim|Saraydan kalma bazı parçalar, günümüzde İstanbul Arkeoloji Müzeleri'nde sergilenmektedir. küçükresim|Restorasyon sürecinde çekilmiş bir fotoğraf, Ekim 2022 Bukoleon Sarayı ( Boukoléon) ya da Latince Bucoleon Konstantinopolis'te (modern İstanbul, Türkiye) Bizans sarayı. Marmara Denizi kıyısında, Hipodrom'un güneyinde, Aya Sergios ve Bachos Kilisesi'nin doğusundadır. UNESCO'nun Dünya Mirasları listesinde bulunmaktadır. İsmini, VII. Konstantinos tarafından yaptırılan ve sarayın imparatorluk iskelesinin önünde bulunan aslan ve boğanın mücadele sahnesinin betimlendiği grup heykelinden alan Bukoleon Sarayı’nın ilk inşası, İmparator II. Theodosius Dönemi’ne tarihlendirilir. Tarihçe Muhtemelen 5. yüzyılda II. Theodosius tarafından yaptırıldı. Osmanlı sultanı II. Mehmed, 1453 yılında şehre girdiğinde saray ayakta ama harap durumdaydı. Sarayın harabeleri kısmen 1873 yılında Sirkeci Garı'na uzanan demiryolu inşası için yıkıldı. Bukoleon Sarayı, yönetime gelmeden önce eşi Theodora ile burada oturan I. Justinianus tarafından kullanılıp restore edilmiştir. I. Justinianus, imparator olduktan sonra da burayı Büyük Saray kompleksine dahil etmiştir. Saray, Theofilos döneminde kapsamlı bir şekilde restore edilmiştir. II. Nikiforos da Büyük Saray kompleksinin savunma duvarları ile çevirtilmesi sırasında Bukoleon Sarayı’nın deniz cephesini Fener Kulesi’nden başlayarak sur duvarlarıyla güçlendirmiştir. Ayrıca buraya ambar gibi ek yapılar da yaptırmıştır. Günümüzde saraya ait deniz surları üzerindeki kalıntıların önemli bir kısmı 10. yüzyıla aittir. Mimari Bukoleon Sarayı’nın ön cephesi 300 metre uzunluğundadır. Cephe, saray ile imparatorluk limanını birbirine bağlayan anıtsal merdiven tarafından cephenin 90 derecelik bir açıyla kırıldığı yerde iki bölüme ayrılır. Batıda kalan kısım 1873’teki demiryolu yapımında zarar görmüştür fakat doğu kısmı günümüzde kısmen de olsa ayaktadır. Saray, surların üzerinde, deniz seviyesinden yaklaşık 13,5 metrelik bir yükseklikte yer alır. Sarayın doğu bölümünün sınırını bugün sadece alt kısmı ayakta kalan ve bir zamanlar deniz feneri olarak kullanılan kule oluşturur. Sarayın batı bölümü ise sur boyunca Çatladıkapı’ya kadar uzanır. Sarayın batısının kendini 1873’teki demiryolu yapımındaki yıkımdan kurtaran bir kısmı da 1959’da Kennedy Caddesi’nin yapımı sırasında surların bir bölümüyle birlikte birlikte yok edilmiştir. Sarayın Justinianus Dönemi eklentisi olduğu düşünülen doğu kısmında kolonadlı bir bölüm bulunur. Arkasında ise Theofilos döneminde yeniden inşa edilip VII. Konstantinos tarafından büyütülen bir dizi mermer söveli pencereye sahip üstü tonozlarla örtülü bir alan bulunur. Cephesindeki mermer konsollar günümüzde hâlâ görünür durumdadır ve bu konsolların bir balkonu taşıdığı düşünülür. Mermer söveli pencere dizisinin anıtsal merdivene yakın kısmında, üç kemer açıklığı bulunan bir sundurma yer alır. Bu alan, arkadaki kubbeli odalarla bağlantılıdır. Sarayın batı kısmının cephesinde günümüzde de ayakta olan üç pencere ile bir balkona ait konsollar görülür. Cephenin denize seviyesine yakın yerinde ise dairesel kemerli bir kapı yer alır. Aslanlı çıkma ile anıtsal merdiven arasında yer alan kapının, I. Konstantin tarafından yaptırıldığı bilinmektedir. Söz konusu aslan heykelleri günümüzde İstanbul Arkeoloji Müzeleri’nde korunmaktadır. İmparatorluk merdiveninin doğusundaki sarayın altında çapraz tonozlu bir sarnıç bulunur. Altı İyon sütunu yer alan dörtgenimsi planlı sarnıcın 9. yüzyılda yapıldığı ileri sürülmektedir. Saraya üç kapıdan giriş sağlanır. Küçük boyutlu olan kapılardan birinin ismi bilinmemektedir. Diğerleri ise Küçük Kapı ve İmparatorluk Sarayı İskele Kapısı olarak geçmektedir. Sahil tarafında yer alan anıtsal merdiven, İskele Kapısı’na açılır ve imparatorluk iskelesi ile saray arasındaki bağlantıyı sağlar. Küçük Kapı da sarayın denize açılan kapılarından biridir. Kapının iki tarafında 5. ve 6. yüzyıllara ait devşirme mermer bloklar bulunur. Mermer bloklardan birinin üzerinde İmparator Justinianus ’a ait monogramlar yer alır. Küçük bir limanı da bulunan sarayın, iskele ve liman kısımları günümüzde toprak altında kalmıştır. 1984 yılında Bukoleon Sarayı’nın kalıntılarının 25 m kuzeyinde, Fenerli Köprü Sokağı üzerindeki bir inşaat çalışmasında saraya ait bir taban mozaiği bulunmuştur. Taban mozaiği 7 m x 5 m’dir. Tuğla bir duvar ile çevrilmiştir. Alanda 3 m x 2 m boyutlarında yekpare mermer bir tabla bulunmuştur. Tablanın, bir sunak masasına ait olduğu düşünülmektedir. Bukoleon Sarayı, 2021 yılından beri İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İ.B.B.) tarafından restore edilmektedir. İ.B.B.’nin sürdürdüğü restorasyon ve İstanbul Arkeoloji Müzeleri denetimindeki kazı çalışmalarında 2021 yılı içerisinde üç kola ayrılan ve kaçış dehlizi olduğu düşünülen tonozlu bir yapı bulunmuştur. Bu yazı hazırlandığı sırada henüz çalışmalar devam ettiğinden Bukoleon Sarayı ile ilgili yeni bilgilerin ve bunların değerlendirmelerinin ortaya çıkması muhakkaktır. Günümüzde restorasyonu devam eden çalışma alanı, İ.B.B.’nin ayda bir düzenlemiş olduğu rehberli turlar eşliğinde ücretsiz olarak gezilebilmektedir. Saray kazılarında ortaya çıkan Bizans dönemine ait çeşme, İstanbul'un tespit edilen en eski çeşmesidir. Günümüz İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Bukoleon Sarayı'nın açık hava müzesi yapılması için çalışmaktadır. Ayrıca bakınız Büyük Saray Blaherne Sarayı Porfirogennetos Sarayı Porfirogennetos Türkiye'deki Dünya Mirasları listesi Konuyla ilgili yayınlar Cyril Mango. The Palace of the Boukoleon. In: Cahiers Archéologiques 45, 1997. Dış bağlantılar 3D reconstruction of the palace from Byzantium 1200 Rescue Archeology on Istanbul Photo of the central facade of the palace before its demolition. Taken by Pierre Trémaux (1818-1895), ca. 1862-1868 Panorama of the site from the Columbia University of New York Notlar Kaynakça Kategori:5. yüzyılda tamamlanan yapılar Kategori:Büyük Saray Kategori:İstanbul'daki Bizans yapıları Kategori:Fatih'teki saraylar Kategori:Türkiye'deki harabeler Kategori:Küçük Ayasofya (mahalle)

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Bukoleon Sarayı

bullvar_katip

Administrator

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi