C

[bullvar_katip]

C, c, ISO temel Latin ve Türk alfabesinin üçüncü harfidir. İngilizce söylenişi şeklindedir. Türkçedeki söylenişi [[Ötümlü artdişyuvasıl patlamalı sürtünmeli ünsüz|[d͡ʒ]]] şeklindedir. Tarihçe C harfi Latinceye Yunanca Gamma (Γ) harfinden gelmiştir. Antik Yunancada /g/ sesini temsil etmekte olan C harfi, Latincede hem /k/, hem de /g/ sesini temsil etmekteydi. İşin daha da karışık kısmı, K ve Q harfleri de aynı iki sesi göstermekteydi. Üç harfin farkı; K harfinin A'dan önce, Q harfinin yuvarlak ünlülerden (O ve V (U harfi yerine bu zamanlar V harfi kullanılıyordu)), ve C harfinin diğer pozisyonlarda kullanılmasıydı. Orta Latince döneminde bu karışıklığı gidermek için G harfi, C'ye bir çentik ekleyerek icat edilmiştir. Aynı zamanda K harfi de Latincede kullanımdan kalkmış (Kalendis gibi birtakım Yunan asıllı kelimeler hariç, bunlarda da yine de C kullanılıyordu, Calendis gibi), ve Q harfi de sadece /w/ sesine denk gelen V (U) harfinden önce kullanılıyordu. Latin dillerinde olan birtakım ses değişimleri sonucu C harfi, ince ünlülerden önce (i veya e) değişmiş, İtalyancada ve Rumencede /t͡ʃ/ (çiçek, çorba), Fransızcada /s/, İspanyolcada /θ/ sesini temsil etmeye başlamıştır. I. William'ın İngiltere'yi fethi sonrasında bu kullanım İngilizceye de yayılmıştır. G harfinde de çok benzer ses olayları gözlemlenmektedir. Günümüzde bu diller haricinde bu harf çoğu Doğu Avrupa dilinde /t͡s/, Türkî dillerde ve Türkçeden esinlenen diğer alfabelerde (Kürtçe, Zazaca) /d͡ʒ/ sesini temsil etmektedir. CH Harf Kombinasyonu küçükresim|CH harf kombinasyonunun Avrupa dillerinde telaffuzu Roma'nın Yunanistan'ı fethiyle Latinceye bir sürü Yunanca kelime geçmiştir. Bu kelimelerdeki /kh/ (korkmak) sesini temsil eden Χ (chi) harfini latinleştirmek için CH digrafı tercih edilmiştir. Yunancada bu ses daha sonra değişip /x/ (ıhlamur) sesine dönüşmüş, dolayısıyla Almancada ve bir sürü slav dilinde /x/ sesini temsil etmek için bu biçim tercih edilmiştir. Eski Fransızcada /x/ veya /kh/ bulunmadığından, bu dilde yeni oluşan /c/ (kâğıt, kâr) sesini temsil etmek için CH kullanılmaya başlanmıştır. Bu ses zamanla /t͡ʃ/ sesine evrilmiş, İngilizce dahil birtakım dillere devşirilmiş, ardından Fransızcada daha fazla değişimlere uğrayarak /ʃ/ (şekil, şemsiye) sesine evrilmiştir. IPA tarafından bu harf /c:/,/kc:/ veya /q:/ olarak gösterilir Bilgisayar kodları Diğer kullanım şekilleri Kaynakça Kategori:Latin alfabesi harfleri