Çağlayan, Uzundere

[bullvar_katip]

Çağlayan, Erzurum ilinin Uzundere ilçesine bağlı bir mahalledir. Erzurum ili büyükşehir belediyesi olmadan önce köy statüsüne sahipti. Tarihçe Çağlayan köyünün eski adı Tevi'dir. Gürcüce bir yer adı olan Tevi (თევი), Gürcü dilinin güney diyalektlerinde "ta" (თა) olarak geçen ve dağ / tepe anlamına gelen "mta" (მთა) kelimesinden gelen Mtevi'den (მთევი) değişime uğramıştır. Mtevi / Tevi'nin "dağlar" anlamındaki "mtebi" (მთები) kelimesiyle eşanlamlı kullanıldığı anlaşılmaktadır. Bu yer adı Türkçeye Tiv / Tev olarak girmiştir. Tevi köyü, orta çağda Gürcistan'ın bir parçası olan Tao bölgesinde yer alıyordu. Nitekim Osmanlılar bu böleyi 16. yüzyılın ortalarına doğru Gürcülerden ele geçirdi. Osmanlı idaresinin askere alma ve vergi belirleme amacıyla 1835 yılında yaptığı nüfus tespitinde köyde 27 hanede 75 erkek yaşıyordu. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, Tevi köyünün nüfusunun yaklaşık 150 kişiden oluştuğu ortaya çıkar. Tevi köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde "Tiv" (تیو) biçiminde kaydedilmiştir. Bu tarihte köy Erzurum vilayetinin Tortum kazasının Azort nahiyesine bağlıydı. 1935 genel nüfus sayımında köy aynı idari konuma sahip olup nüfusu 180 kişiden oluşuyordu. Tevi veya Tev "yabancı kökten geldiği" için köyün adı 1950'lerin ilk yarısında Çağlayan olarak değiştirildi. Nitekim 1950 genel nüfus sayımında Tev olarak geçen köy, 1955 genel nüfus sayımında Çağlayan olarak kaydedilmiştir. 1965 genel nüfus sayımında Çağlayan köyünün nüfusu 498 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde 159 kişi okuma yazma biliyordu. Tevi tarihsel yapılar açısından dikkat çekicidir. Köyde iki kilise, bir kale ve bir kule kalıntısı mevcuttur. İlk kilise köyün merkezinin 2km doğusunda yer alır. Bu kiliseden geriye sunağın bir bölümü kalmıştır. İkinci kilise köyde meyve bahçesinde bulunmaktadır. Kaba taş ve harç kullanılarak inşa edilmiş olan yapının kuzeydoğu bölümü günümüze ulaşmıştır. Köydeki kale, köyün merkezinin 500 m kuzeydoğusunda bulunmaktadır. Büyük bir kale olan Tevi Kalesi, kabaca yontulmuş taşlarla harç kullanılarak inşa edilmiştir. Kaleden geriye su kuyusu ve duvarlar kalmıştır. Yaklaşık iki metre kalınlığından olan duvarların günümüze kalan kısımlarının yüksekliği 7 metreyi bulmaktadır. Köyün merkezinin 300 metre güneydoğusunda yer alan kalıntılar köylülerin verdiği bilgiye göre bir kuleye aittir. Coğrafya Erzurum iline 111km, Uzundere ilçesine 25km uzaklıktadır. Nüfus Kaynakça Kategori:Uzundere'nin mahalleleri