Çağlayan, Yağlıdere

[bullvar_katip]

Çağlayan, Giresun ilinin Yağlıdere ilçesine bağlı bir köydür. Tarihçe ÇAĞLAYAN KÖYÜ (Gebekilise) Gebekilise köyünün tarihini XV.yüzyılın ikinci yarısına kadar indirmek mümkündür.Trabzon’un fethinden sonra yapılmış olan 1486 tarihli ilk tahrirde Gebekilise 3 topraklı hâneden ibarettir.Burası, tahrirde “kadimden Çepni beyleri oğlanlarıdır”şeklinde ifade edilen Zeyneddin Ağa’nın tımarı yazılmıştır. Bahsi geçen üç hâne Zeyneddin Ağaya toplam 40 akçe vergi ödemektedirler. Gebekilise’den başka bu beyin vergilerini topladığı başka köyler de vardır. Çanakçılu, Kızılelma ve Kızılhisar bu köylerdendir. Kilise adıyla anılmış olmasına rağmen köyde bu tarihte herhangi bir gayrimüslim kaydına rastlanmamıştır. 1515 tarihli kayıtlarda bu köyün tamamı 9 topraklı hâneden oluştuğu, hepsinin de reâyâ zümresinden kaydedildiği, reâyâ içinde bir kişinin değirmen işlettiği bir kişinin de atmaca yetiştirdiği ifade edilmektedir.Bahsi geçen tarihte Zeyneddin Ağa Oğlu Mehmet Bey’in tımarı yazılmıştır.Gebekilise’den başka Mehmet Bey’in vergilerini topladığı köyler de vardır. Zankırayık, Çanakçılu, Kızılcauçukuru, Kızılhisar, Umutbükü, ve Kanluca. Gebekilise halkı bu sipahi beyine toplam 539 akçe vergi ödemekte imiş. Bu bilgiler, 1530 tarihli muhasebe defterinde de tekrar edilmiştir, 1554 tarihli mufassalda da köy nüfusunda bir değişiklik yoktur. Gebekilise 9 vergi nüfusundan ibarettir. Bunlardan Osman Oğlu Kasım, Hamza Oğlu Mahmut, İsmail Oğlu Rahman, Yunus Oğlu İsa ve Mehmet Oğlu Pir Hasan topraklı reâyâ kaydedilmiştir. “Mevkufe” kaydı taşıyan Yakup Oğlu Yunus, Rasül Oğlu İsa ve İsmail Oğlu Yunus topraklı hânelerdir; bir kişi de hâriç reâyâ , yani zemin kaydedilmiştir. Köyde bir atmaca yuvası bir de mezra bulunmaktadır. (Başkanlık Osmanlı Arşivi, Tapu Tahrir Defteri, 288, s, 593) 1876 tarihli kayıtlarda burası Tirebolu kazasına bağlı köylerden birisidir. Bu tarihte 145 hâne,345 nüfus olarak gösterilmiş olan Gebe Kilise halkından aşar bedeli alınmadığı; ancak 6470 kuruş bedel-i askeri, 3248 kuruş da yıllık vergi alındığı ifade edilmektedir.(Faruk Sümer, Tirebolu Tarihi) “Bugün itibarı ile Gebekilise Çağlayan Köyü 120 haneli 550 nüfuslu bir köydür.İlçeye olan uzaklığı 26 km dir.Eski bir yerleşim birimi olup Cumhuriyet dönemine kadar Rumlar yaşamıştır. Tarihi Gebe Kilise bu köydedir. Nüfus mübadelesinden sonra Giresun eşrafından Feridunzade Mehmet Bey köyü Rumlardan satın almış ve şimdiki köylüye satmıştır. (Buradan anlaşıldığına göre XVI. XVII ve XVIII.yüzyılın ilk yarılaına kadar olan zamanla ilgili elimizde bir kayıt bulunmamaktadır. Çağlayan yani Gebe Kilise de Rumların yaşadığı bir gerçek.Buradan yola çıkarak diyebiliriz ki, XVI.XVII ve XVIII. Asrın sonlarına kadar yaşadıkları anlaşılmaktadır. XV. Ve XVI. Yüzyıllarda Türklerin de çoğunlukta olarak yaşadıkları da bir gerçektir. Kısaca 1515 li yıllardan öncesine ait elimizde bir bilgi bulunmamaktadır.” Köyde bir adet tarihi KEMER KÖPRÜ ve bir çağlayanı yani ŞELALESİ, köyün bugünkü ismini aldığı çağlayanı vardır. Köyün bir CAMİSİ ve bir de İlkokulu bulunmaktadır.”* HAZIRLAYAN : Mustafa YILMAZ, Giresun İl Halk Kütüphanesi KAYNAK:Mehmet Fatsa,XV.ve XVI.Yüzyılda Giresun’un Kırsalının İdari ve Sosyal Tarihi-2005 S: 242-243. Faruk Sümer, Tirebolu Tarihi,İstanbul-1992, S: 59-89-177 BOA,TTD (Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Tapu Tahrir Defteri, S: 288,583,593. Yağlıdere 95, Haz:Yağlıdere Kaymakamlığı-1995 S: 42 Coğrafya Giresun iline 73 km, Yağlıdere ilçesine 28 km uzaklıktadır. Nüfus Kategori:Yağlıdere belde ve köyleri