Çakıldere, Göle

[bullvar_katip]

Çakıldere, Ardahan ilinin Göle ilçesine bağlı bir köydür. Tarihçe Tarihsel Tao-Klarceti bölgesinin Kola kesiminde yer alan köyün eski adı 1595 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı mufassal defterinde Ori Kilisa (اوری كلسا) olarak geçer. "İki kilise" anlamına gelen Gürcüce Ori Eklesia (ორი ეკლესია) adının sadece ikinci kelimesinin Türkçeye çevrilerek kaydedildiği anlaşılmaktadır. Bu tarihte Ori Kilisa, Gürcistan Vilayeti içinde Ardahan-i Büzürg livasının Güney nahiyesine bağlıydı ve tamamen boşalmıştı. Ori Kilisa adı zaman içinde Ora Kilisa'ya dönüşmüştür. Nitekim Rus idaresi 1886 tarihli nüfus sayımında köyü Ora-Kilisa (Ора-Килиса) adıyla kaydetmiştir. Bu tarihte köy, Ardahan sancağının Göle kazasına bağlıydı. Nüfusu, tamamı Kürt olan 58 kişiden oluşuyordu. 1595 tarihinde Gürcülerden boşalmış olan köye sonradan Kürtlerin yerleştirilmiş olduğu anlaşılmaktadır. Köyün nüfusu 1896 yılında 102 kişi, 1906 yılında 130 kişi olarak tespit edilmiştir. Rus idaresi Birinci Dünya Savaşı'nın sonlarına doğru sona erince, Ori Kilisa köyü bir süre bağımsız Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. 7 Mayıs 1920 tarihinde imzalanan Moskova Antlaşması'yla Artvin sancağı ile Ora Kilisa'nın içinde yer aldığı Ardahan sancağı Sovyet Rusya tarafından Gürcistan'ın sınırları içinde tanındı. Ertesi yıl Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında Sovyet Rusya ile Ankara Hükümeti arasında anlaşmaya varıldı ve Ora Kilisa köyü Türkiye'ye bırakıldı. Çakıldere köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde "Ora Kilisa" (اورا كلیسا) olarak geçer. Bu tarihte köy, Kars vilayetinin Göle kazasının Okam nahiyesine bağlıydı. 1935 genel nüfus sayımında da aynı idari konuma sahipti ve köyün nüfusu 305 kişiden oluşuyordu. Ori Kilisa, Ora Kilisa veya Orikilise "yabancı kökten geldiği" için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Çakıldere olarak değiştirildi. Nitekim 1960 genel nüfus sayımında köyün adı "Çakıldere (Ortakilise)" biçiminde yazılmıştır. 1965 genel nüfus sayımında Çakıldere köyünün nüfusu 757 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde sadece 51 kişi okuma yazma biliyordu. Çakıldere'de iki kilisenin varlığı, 16. yüzyılda Osmanlıların eline geçmeden önce de buranın bir yerleşme olduğunu göstermektedir. Köyün eski adı bu kiliselerle ilişkili olduğu anlaşılmaktadır. Çakıldere köyünde tek nefli köy kilisesinden geriye sadece yıkıntılar kalmıştır. Gürcü araştırmacı Konstantine Martvileli 1917 yılında köyün yakınında ikinci kilisenin yıkıntılarının olduğu yazmış, ancak bu kiliseden bugüne bir şey kalmamıştır. Coğrafya Köy, Ardahan il merkezine 24km, Göle ilçe merkezine ise 30km uzaklıktadır. Nüfus Kaynakça Dış bağlantılar Kategori:Göle belde ve köyleri