Çam Arnavutlarının sürgün edilmesi

[bullvar_katip]

Çam Arnavutlarının Yunanistan'dan sürgün edilmesi, binlerce Çam Arnavutunun İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra Yunanistan'ın Batı Epir bölgesinin bazı bölgelerinden Yunan direniş unsurları (Ulusal Cumhuriyetçi Yunan Birliği (EDES) (1944) ve EDES emektar direniş savaşçıları (1945)) aracılığıyla Arnavutluk'a zorunlu göçüydü. Geç Osmanlı döneminde, Müslüman Çamlar ile yerel Rum Ortodoks Hristiyan nüfus arasındaki gerilimler, Balkan Savaşları sırasında, o zamanlar Osmanlı yönetimi altında olan tarihi Epir bölgesinin bir bölümünün Yunanistan'ın bir parçası haline gelmesiyle devam eden toplumsal çatışmalar nedeniyle ortaya çıktı. Birinci Balkan Savaşı sırasında, Çam Arnavutlarının çoğunluğu, başlangıçta isteksiz olsa da, Yunan kuvvetlerine karşı Osmanlı kuvvetlerinin yanında yer aldılar ve düzensiz silahlı birlikler kurdular ve bölgedeki Yunan yönetimini kabul etmeye istekli çok az Arnavut beyiyle Hristiyan Ortodoksların yaşadığı yerleşimleri yaktılar. Bu faaliyete karşılık bölgede Yunan gerilla birlikleri örgütlendi. Balkan savaşlarından sonra ve iki savaş arası dönemde, Müslüman Çamlar, kısmen Yunan-Türk nüfus mübadelesine dahil edilmek suretiyle onları topraklarından çıkarmayı amaçlayan politikalar benimseyen (İtalya'nın faşist rejiminin itirazları nedeniyle bu gerçekleşmemiş olsa da) Yunan devletine entegre olmadılar. Ayrıca, Küçük Asya'dan gelen Yunan mültecilerin bölgeye yerleştirilmeye çalışılması ve 1920'lerde ve 1930'larda, özellikle otoriter Metaksas Rejimi tarafından açıkça devlet baskısı uygulanması, Çam azınlığı ile Yunan devleti arasında gerilimlere yol açtı. Bu arada, Faşist İtalyan propagandası, 1939'da Yunan bölgesinin ilhakı ve Büyük Arnavut devletinin yaratılması için saldırgan bir Arnavut yanlısı kampanya başlattı. İkinci Dünya Savaşı'nın başlamasıyla birlikte, Müslüman Çam nüfusunun çoğunluğu, Mihver birlikleriyle, ya dolaylı destek sağlayarak (rehberler, yerel bağlantılar, bilgi kaynakları vb.) ya da Mihver birliklerive ve düzensiz çetelere askere alınarak işbirliği yaptı. Son olaylarda, yerel Yunan halkına karşı vahşet sergilendi. Genel olarak, Müslüman Çamlar, savaş sırasında Mihver güçlerine sempati duydular ve Yunanistan'ın Mihver işgalinden yararlandılar. Silahlı Çam işbirlikçi birimleri, Temmuz ve Eylül 1943 arasında 1.200'den fazla Yunan köylüsünün ve Ocak 1944'te sınırın Arnavut tarafında 600 kişinin öldürülmesiyle sonuçlanan Nazi operasyonlarına aktif olarak katıldı. Müslüman Çam topluluğu içinde Yunan komşularına karşı nefrete karşı çıkan ılımlı unsurlar da vardı. Sınırlı sayıda Müslüman Çam, II. Dünya Savaşı'nın son aşamalarında Arnavut ve Yunan direniş birliklerine katıldı. Mihver güçleri ile işbirliği Yunan tarafının kızgınlığını körükledi ve II. Dünya Savaşı sonrasında Müslüman Çam topluluğunun çoğu Arnavutluk'a kaçmak zorunda kaldı. Bu süreçte 200-300 Çam EDES güçleri tarafından çeşitli yerleşim birimlerinde katledilirken, toplam da 1.200 kişi katledildi. Bazı Arnavut kaynakları bu sayıyı 2.000 civarına çıkarır. 1945-1946'da, Yunanistan'da işbirlikçilerin yargılandığı özel bir mahkeme, toplam 2.109 Çam Arnavutunu Mihver devletleriyle işbirliği ve savaş suçları nedeniyle gıyabında mahkûm etti. Epir'den Arnavutluk ve Türkiye'ye sürülen Çam Arnavutlarının tahmini sayısı değişmektedir: rakamlar 14.000, 19.000, 20.000 ve 25.000'dir. Çam Arnavutları raporlarına göre bu sayı 35.000 civarına yükseltilmelidir. EDES liderliği ve İngiliz misyonu yaşanan vahşetleri teşvik etmedi, ancak her ikisi de olanları engelleyemedi. Birkaç yerel Yunan ileri gelenleri güvenli geçiş sözü verdiler ve Nazi tarafını terk edecek olan tüm Çamları barındırmayı teklif ettiler. Ayrıca Arnavut kaynaklarına göre 2.500 Müslüman Çam mültecisi Arnavutluk'a giderken açlık ve salgın hastalıklar nedeniyle hayatını kaybetti. Topluluk üyeleri Arnavutluk'a yerleştikten sonra, Arnavutluk Sosyalist Halk Cumhuriyeti ve Enver Hoca yönetimindeki iktidardaki Arnavutluk Emek Partisi onlara mağdur muamelesi yapmamış, onlara karşı çok güvensiz bir tavır sergilemiş, tutuklamalar ve sürgünler ile karşılaşmışlardır. Çam Arnavutları "gericiler", "Yunanların katilleri" ve "işgal güçlerinin işbirlikçileri" olarak etiketlendiler ve seçkinleri geleneksel olarak zengin toprak ağaları olduğu için, ve Mihver güçleriyle işbirliği yaptıkları ve anti-komünist faaliyetlerde bulundukları içi Arnavutluk içinde belirli bir derecede zulüm gördüler. Kaynakça Bibliyografya Pitouli-Kitsou, Hristina (1997). Οι Ελληνοαλβανικές Σχέσεις και το βορειοηπειρωτικό ζήτημα κατά περίοδο 1907- 1914 (Thesis). National and Kapodistrian University of Athens. Kategori:Çam Arnavutları Kategori:Çamerya Kategori:Tehcir Kategori:II. Dünya Savaşı'nda Arnavutluk Kategori:II. Dünya Savaşı'nda Yunanistan Kategori:Arnavut karşıtlığı