Çanaksu, Arpaçay

[bullvar_katip]

Çanaksu, Kars ilinin Arpaçay ilçesine bağlı bir köydür. Tarihçe Çanaksu köyünün eski adı Kamarvan'dır. Gürcüce bir yer adı olup Kamaroani'den (კამაროანი) değişime uğramıştır. Kamaroani "kubbeli yer / kemerli yer" anlamına gelir. Kamarvani, orta çağda Gürcistan'nın bir parçası olan Çridili bölgesinde yer alır. Nitekim Osmanlılar bu köyü 16. yüzyılın ortasında Gürcülerden ele geçirdi. Köyde varlığı tespit edilmiş olan kilise buranın eski bir yerleşim olduğunu göstermektedir. Nitekim Kamarvani 1595 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı mufassal defterinde Kamarvan (قمروان) adıyla kaydedilmiştir. Bu tarihte Kamarvan, Gürcistan Vilayeti içinde Çıldır livasının Canbaz nahiyesine bağlıydı. Nüfusu 18 Hristiyan haneden (yaklaşık 80 kişi) oluşuyordu. İspenç vergisi vermekle yükümlü erkeklerin büyük çoğunluğu Maharebel, İlia, Batata, Serapion, Gogina, Vardzel gibi Gürcü adları taşıyordu. Köyde buğday, arpa, çavdar, keten tohumu tarımı ve arıcılık ile Çıldır Gölü kıyısında yer aldığı için balıkçılık yapılıyor, domuz ve koyun besleniyordu. Kamarvani köyü, 93 Harbi'in ardından 1878 yılında imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinin 1886 tarihli nüfus sayımı sırasında Kamarvan (Камарванъ) adıyla kaydettiği yerleşim, Ardahan sancağının Çıldır kazasına bağlı Çala nahiyesinin dokuz köyünden biriydi. Kamarvani köyündeki 16 hanede, 70'i erkek ve 70'i kadın olmak üzere 140 kişi yaşıyordu. Bu nüfus içinde 16 hanedeki 135 kişi Karapapak ve bir hanedeki 5 kişi Kürt olarak kaydedilmiştir. Birinci Dünya Savaşı yıllarında Ardahan bölgesini gezen Gürcü gazeteci Konstantine Martvileli, Kamarvani köyünde Karapapkların yaşadığını, köyde kilise yıkıntıları bulunduğunu yazmıştır. Kamarvani köyü, Birinci Dünya Savaşı'nın sonlarında Rusların bölgeden çekilmesinin ardından Ermenistan sınırları içinde kaldı. 1920 yılında Kızıl Ordu'nun Ermenistan'ı işgalinin ardından 16 Mart 1921'de Ankara Hükümeti ile Sovyet Rusya arasında imzalanan Moskova Antlaşması'yla köy Türkiye'ye bırakıldı. Kamarvani, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Kamarvan / Kamervan (قمروان) olarak geçer. Bu tarihte köy Kars vilayetinin Çıldır kazasının Cala nahiyesine bağlıydı. 1935 genel nüfus sayımında Kamervan aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 309 kişiden oluşuyordu. Kamarvani veya Kamervan "yabancı kökten geldiği" için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Çanaksu olarak değiştirilmiştir. 1965 genel nüfus sayımında Çanaksu köyünün nüfusu 613 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde 183 kişi okuma yazma biliyordu. Köy, 23 Kasım 1997 tarih ve 23179 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan İçişleri Bakanlığı'nın 21.11.1997 tarih ve 97/48293 sayılı sınır tespit kararı ile Ardahan ili Çıldır ilçesinden ayrılarak Kars'ın Arpaçay ilçesine bağlanmıştır. Coğrafya Köy, Kars il merkezine 63km, Arpaçay ilçe merkezine 21km uzaklıktadır. Nüfus Kaynakça Dış bağlantılar Kategori:Arpaçay belde ve köyleri