Canıbek Giray

[bullvar_katip]

Canıbek Giray, Kırım hanı. 1568- 1636 yılları arasında yaşamıştır. 1610-1623, 1624 ve 1628-1635 yılları arasında üç kez hanlık yapmıştır. Ancak, 1624 yılında filen tahta oturması III. Mehmet Giray'ın isyanı nedeni ile mümkün olmadığından, iki kez hanlık yaptığı kabul edilmiştir. Hanlığı I. Ahmet, I. Mustafa,II.Osman ve IV. Murat dönemlerine rastlar. I. Devlet Giray Han’ın torunudur. Çocukluğu Babasını çocuk yaşta yitirdiği için amcaları I . Fetih Giray ve I. Selamet Giray tarafından büyütülmüştür. Selamet Giray'ın hanlığında kalgay olarak anılmıştır. Selamet Giray'ın ölümü ile (1610) yılında padişah I. Ahmet tarafından han olarak atanmıştır. Hükümdarlığının ilk yıllarında Kırım tahtında hak iddia eden, amca oğlu III. Mehmet Giray ile mücadele etmek durumunda kalmıştır. Osmanlı ordusu ile İran, Lehistan (1617) ve Hotin seferlerine (1622) katıldı. Anca, III. Mehmet Giray tarafından tahttan indirildi. I. Mustafa'nın tahta geçmesi ile hanlıktan azledilerek (1623) Rodos Adası'na gönderildi. Hanlığa atanan, amca oğlu III. Mehmet Giray'ın Osmanlı devletine karşı düşmanca bir tutum izlemesi üzerine ikinci kez hanlığa getirildi (1624). Ancak, Mehmet Giray, kardeşi Şahin Giray ile birlikte onu Kırım'dan ayrılmaya zorlayınca, ikinci hanlığı yalnızca dört ay sürebildi. 1628 yılında Kaptan Paşa komutasındaki donanma, Vezir Kenan Paşa ve Benyalukalı Hüseyin Paşa komutasnda yeniden hanın üzerine gönderilerek, Mehmed Giray azledildi. Bu kararın alınmasında Kırım’daki durumdan cesaret alarak Karadeniz sahillerine inen ve İstanbul'un Avrupa yakasındaki köyleri yağmalayan Don Kazakları'nın yaptığı vahşetin etkisi büyük oldu. Mehmed Giray ve kardeşi Şahin Giray kaçarak Kazaklara sığındı. Kırım'da İstikrarın Tesisi Bu olaylar neticesinde Canıbek Giray Han, bir süre sonra üçüncü kez han atandı ve buyruğuna verilen kuvvetlerin yardımıyla amca oğullarını yenip saf dışı etti (1628). Tahta yeni oturan Canıbek Giray’ın askerleri ile Dobruca’dan Kırım'a Kenan Paşa komutasındaki sevk edilen Tatar askeri ile savaşa tutuşan III. Mehmet Giray öldürüldü. İstanbul ve Karadeniz sahillerini gemilerle yağmalayan Kazak Hatmanı da yakalanarak, Kefe Kalesinde idam edildi. Böylece Kırım'da yeniden istikrar sağlandı. Canıbek Giray, IV. Murat'ın Revan (Erivan) seferine katılması buyruğuna, yaşlılığını ileri sürerek karşı çıktığı için hanlıktan azledilerek yeniden Rodos'a sürgüne gönderildi (1635), orada öldü. Kategori:Kırım hanları Kategori:1568 doğumlular Kategori:1636 yılında ölenler Kategori:VikiProje Tarih kaynak bekleyen maddeler