Çarekan Aşireti

bullvar_katip · 27 Mayıs 2024

Çarekan Aşireti, Çaldıran Savaşı sonrasında, Yavuz Sultan Selim tarafından, Çemişkezek Beylerinden Kara Cimşid Bey’e destek olmaları için bölgeye gönderilen Urfa’daki Bucak aşireti (Kayı Boyuna ait Karakeçililer) ile aynı soydan olan Koç Mehmet, Kasım ve Hüseyin adlarında üç kardeşin, Palu’nun doğu bölgelerine (Ardurek-Govdere-Gökdere) gönderilmiş ve bu üç kardeş, bölgeye hakim olarak aşiretlerini oluşturmuşlardır. Zaman içerisinde, Koç Mehmet Bey, Gökdere ve çevresine yerleşmiş; Hüseyin Bey, bugünkü Tunceli-Erzurum bölgesine hâkim olmuştur. Soyundan gelenler Şah Hüseyinler (Çarekan-Çaruklu? da derler) aşiretini oluşturmuşlardır. Kasım Bey ise Yukarı Bulanık bölgesine yerleşmiş; daha sonra Kasıman Aşireti olarak gelişerek geniş bir bölgeye yayılmışlardır. Özünde Türkmen Karakeçili olan üç aşiret de kendilerini Zaza olarak tanımakta iken son yıllarda Devletimizin uyguladığı hatalı politikalar sonucu Kürt üst kimliği ile tarif etmektedirler. Tarihçe Aşiret 1200'lü yılların ilk başlarında Çarek yaylasını yurt edinen aşiretin kurucusu Ali Haydar Bey'in (Pala bıyığından dolayı Bıyık Ahmet olarak da bilinir) Kiği Bey'inin kızıyla evlenerek ondan olan yedi oğlu ile onlardan gelen kuşaklardan var olmuştur. Aşiretin atalarının Anadolu'ya ilk göç ettiği yer şimdiki İran bölgesine yakın alanda kalan Horasan bölgesinin güneyinde Hazar Denizi kıyısında bulunan Deşt-i Lut Çölü bölgesi olduğu düşünülmektedir. Bölgede kıtlık çıkması ve eşzamanlı Moğol baskısı oluşması nedeniyle güneşin batışını takip ederek batıya göç ederek' Anadolu'ya İlk olarak Siverek sonrasında Gerger ve Palu'ya ve son olarak aşirete adını veren Çarek bölgesine yerleşmişlerdir.Çarekan aşireti Çarek yaylasına yerleştiği dönemde orada taraftar toplamak maksadıyla 10 yıl süreyle yerleşik olan Şah İsmail'in etkisiyle Aleviliği benimsemiş olup aşiretin günümüzde çok büyük kısmı hala alevi inanç ve geleneğini sürdürmektedir Akrabalık Palu'daki Kasıman aşiretinin kurucusu Kasım Bey ve Koç Mehmet Bey ile Çarekan aşiretinin kurucusu Ali Haydar Bey Allahverdi Ağa'nın oğulları olup birbirleriyle kardeştir. Çarekan aşiret mensupları ağırlıklı olarak kendi aralarında kız alıp vermeye dayalı geleneği yakın zamana kadar sürdürmüş olduğundan etnik yapısı bozulmadan günümüze kadar gelmiş nadir aşiretlerdendir. Carekan Asireti, günümüzde tahmini olarak 80‘000 kisiden olusan bir Aile .. Dil İnançları ve dilleri gittikleri bölgelere göre şekil almışsa da aşiretin dil yapısı uzun dönemde bozulmadan günümüze gelebilen nadir aşiretlerdendir. Göçler Aşiretin geneli uyumlu ama aynı zamanda cesur ve lider yapısına haiz, son derece korkusuz savaşçı ve zorunluluk halleri dışında göçebeliği sevmeyen bir yapıya sahiptir. Tarihi belgelerde asker millet olarak tarif edilirler. Devlet arşivlerinde yer alan belgeler ışığında aşiretin hemen her dönem Devlet idaresiyle iyi ilişkilerde bulunduğu görülmektedir. ileri gelenlerinin ve bazı aşiret üyelerinin Çarek bölgesine yerleştikten sonra bir defa Kendi istekleriyle yakın bölgelere kafileler halinde kısmi göç ettikleri ve resmi olarak bir defa da yine aşiretin bir kısmının zorunlu göçe tabi tutuldukları bu göçlerin ilkinin tarihi tam belli değilse de ikinci yani zorunlu iskanın 1800'lü yılların ilk çeyreğinde gerçekleştiği ve 1800'lerdeki göçte dönemin aşiret reisi Pülümür kaymakamı Şah Hüseyin Bey'in Pun Beyi tarafından zehirlenmesi sonrası aşiretin idaresini eline alıp Pun Bey'inin öldürerek aşireti Bingöl sınırlarından Tercan'a soğru genişleten Şah Hüseyin Bey'in oğlu Ali Bey'in bir süre sonra Bulgaristan Vidin şehrine sürgüne gönderildiği aşiretin bu dönemde büyük göçler verdiği AliBey'in yıllar sonra tekrar topraklarına dönmek için zindandan kaçmak zorunda kaldığı anlaşılmaktadır Yerleşim Yerleri Erzincan Tercan 15 köy, Çayırlı 9 köy, Üzümlü 8 köy, Refahiye 4 köy, Bingöl Kiği Yayladere Erzurum Çat Hınıs Muş Varto Tunceli Pülümür 1 köy, Pülümür Çarekan Pardısı 20 mezra, Çorum Alaca 1 köy, Samsun Kayseri Sarız Çarekanın Bevlikan kolu, Kütahya Günümüzde İzmir, Ankara, Istanbul, İzmit, Antalya, Avrupa'nın çeşitli ülkeleri. Kaynakça Kategori:Aşiretler Kategori:Zazalar Kategori:Aleviler

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Çarekan Aşireti

bullvar_katip

Administrator

Benzer konular

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi