Carnotaurus

[bullvar_katip]

sağ|küçükresim|Yaşam restorasyonu Carnotaurus (Etçil boğa), Geç Kretase döneminde (yaklaşık 71 milyon yıl önce) Güney Amerika'da yaşamış bir teropod dinozor cinsidir. Keşif Fosili, 1985 yılında Arjantin'de paleontolog Jose Bonaparte tarafından bulunmuştur. İskelet neredeyse eksiksizdir; çünkü tüm parçalar hatta derisinin bile izi bulunmuştur. Bu tip eksiksiz keşifler oldukça büyük sürprizdir. Fiziksel görünüm küçükresim|upright=1.2|sol|Carnotaurusun ayrıntılı kafatası gösterimi Oldukça narin ve çevik görünümlü bir theropoddur. Ortalama 9 metre büyüklüğünde, 3 metre yüksekliğinde ve 2 ton ağırlığında olduğu tahmin edilir. Bu dinozor cinsinin ciddi göze çarpan fiziksel özellikleri vardır. Korunmuş bir deri izi fosili sayesinde derisinde kemiksi konik çıkıntılar olduğu anlaşılmıştır. Kısa ama derin bir kafatası vardır ve burun yapısı güçlü bir koku alma duyusuna sahip olduğunu gösterir. Çenesi Tyrannosaurus'un dişlerine nazaran oldukça ufak kesici dişlerle kaplıdır. Gözlerinin ufak olduğu düşünülüyor, daha ziyade koku alma duyusunu kullanıyor olması muhtemeldir. Ayrıca kafataslarının üstünde bir çift boynuz bulunmaktadır. Bu boynuzlar Cinsel seçilim bilhassa çiftleşme dönemlerinde cinsel seçilimde fark yaratıyor olabilir. Yuva yapma alışkanlığı da klasik theropodlarınkine (örn. kuşlar) benzerdir. Fosiline bakıldığında güçlü bacakları ve kuyruğu yardımıyla hızlı koştuğu düşünülüyordu zaten; son yapılan çalışmalar ışığında kuyruğunun ve kalça kemiğiyle birleştiği yerdeki güçlü kasın (caudofemoralis) her kısaldığında bacağın geri çekilip ve güçlü bir adım atıldığı düşünülüyor. Carnotaurus'un burnu da kafatasının ucu boyunca basık (çıkıntısız) konumlanmış olup gözlerin görüş açısının net kalmasını sağlar. Ayrıca gözleri de kafatasının yaklaşık olarak önüne konumlanmıştır ve bu hayvana derin gören (stereoscopic) bir bakış sağlar. küçükresim|sol|Eoabelisaurus ve Carnotaurus'un kol karşılaştırması Ani şekilde ivmelenen bir atlet gibi hız patlaması yaptığı ve kısa süreli av kovalamacasına uygun bir yapısı olduğu tahmin ediliyor. Tıpkı Tyrannosaurus rex gibi Carnotaurusun da oldukça ufak kolları vardır, hatta Tyrannosaurus rex'e göre de oldukça ufak bir kol yapısına sahiptir. Carnotaurusun kolu iki kısımdan oluşur. El kısmı radius ve ulna kemiklerinden oluşurken; el uzunluğunun 4 katı uzunluğa sahip olan kol kemiği humerus da nispeten el kemikleri kadar güçlü değildir. Paleobiyoloji Carnotaurusun fiziksel özellikleri biyolojisi üzerine ciddi fikirler verebilmektedir. Özellikle göz hareketleri konusunda Carnotaurus kendine özgü bir özelliğe sahiptir. kertenkelelerin kafatasındaki tipik göz konumlanmasına benzemeyen bir göz konumu ve özelliği vardır. Hareketli üst çene üzerinde yer almayan göz yapısı hayvanın ağız ve burnunun çukur ve yükseltisi boyunca hareket edemez ve bu dinozor avına yönelik göz hareketini çenesinin hareket mekanizmasıyla sağlar. Yine alt ve üst çenedeki hareket işlevi dişlerinin yakaladığı avı farklı şekillerde tutabilmesini sağlar, üst çene aşağı yönlenir, bu sayede alt çenenin önü yukarı harekete geçer ve dişlerin uçları geriye bakar; en nihayetinde avın kaçması önlenir. Ayrıca Carnotaurusun kas ve iskelet sistemi hızlı koşan bir hayvanı işaret etmektedir, ayrıca çene yapısına bakılarak güçlü bir ısırıktan ziyade hızlı ısırıklar alan bir davranış biçimine sahip olduğu tahmin edilebilmektedir. Yine boynuzlarının da genel olarak tür içi eşleşme kavgalarında tıpkı yaban koyunlarındaki gibi kuvvet emen bir rolü olabileceği düşünülmektedir. Kaynakça Kategori:Brachyrostranlar Kategori:Kretase devri dinozorları Kategori:Güney Amerika dinozorları Kategori:1985'te tanımlanan fosil taksonları