Çayırbaşı, Göle

[bullvar_katip]

Çayırbaşı, Ardahan ilinin Göle ilçesine bağlı bir köydür. Tarihçe Çayırbaşı köyünün bilinen en eski adı Okami’dir. Gürcüce yazılışı Okami (ოკამი; “ok’ami”) olan bu yer adı Türkçede Okam biçimini geçer. Nitekim Osmanlıların Gürcülerden ele geçirdiği toprakların bir kısmının erken dönemdeki tahrirlerinden biri olan 1595 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı tahrir defterinde, Ardahan-i Büzürg livasının Meşe nahiyesine ve Ahalkalak livasının Akşehir nahiyesine bağlı iki köy Okam (اوكام) olarak kaydedilmiştir. Bu iki örnek bugün Göle ilçesinde yer alan Okami köyünün de Osmanlı döneminde Okam (اوكام) adıyla kaydedilmiş olması gerektiğini göstermektedir. Eski Gürcü coğrafyasında rastlanan Okami adı, günümüzde Gürcistan’da varlığını korumaktadır. Ahalkalaki ve Kaspi ilçelerinde bağlı Okami köyleri örnek olarak verilebilir. Okami, orta çağda Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Kola'da yer alır. Bu bölgeyi Osmanlılar 16. yüzyılın ikinci yarısında Gürcülerden ele geçirmiştir. Köyde varlığı bilinen kilise bu dönemden kalmış olmalıdır. Okami, 1877-1878 savaşının ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinde Ardahan sancağının Göle kazasının köylerinden biriydi. 1886 nüfus sayımında Okami (Окамъ) olarak kaydedilmiş olan köyün nüfusu, 115'i erkek ve 113'ü kadın olmak üzere, 32 hanede yaşayan 228 kişiden oluşuyordu. Bu tarihte 206 kişi Türk, 22 kişi Ermeni olarak kaydedilmiştir. Okam köyü Göle kazası ile Okam nahiyesinin idari merkeziydi. Okam köyünün nüfusu 1896 yılında 273 kişi, 1906 yılında 306 kişi olarak tespit edilmiştir. 1907 yılında bölgeyi gezen Gürcü tarihçi Ekvtime Takaişvili’nin verdiği bilgilere göre Okami’nin nüfusu Kürtler ve Türklerden oluşuyordu. Okami, I. Dünya Savaşı’nın sonlarına doğru Rus ordusunun bölgeden çekilmesinden sonra bağımsız Ermenistan sınırları içinde yer aldı. 16 Mart 1921’de Sovyet yönetimiyle imzalanan Moskova Antlaşması’yla da köy Türkiye’ye bırakıldı. Okami, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Okam (اوقام) olarak geçer. Bu sırada köy Kars vilayetinin Göle kazasının Okam nahiyesine bağlıydı. 1940 genel nüfus sayımında köy aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 495 kişiden oluşuyordu. Okam nahiyesi ise, 26 köyü kapsıyordu ve bu köylerde toplam 10.449 kişi yaşıyordu. Okami veya Okam "yabancı kökten geldiği" için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Çayırbaşı olarak değiştirilmiştir. Çayırbaşı köyünün nüfusu 1965 yılında 964 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde 405 kişi okuma yazma biliyordu. Bu tarihte Okam nahiyesinin adı Çayırbaşı bucağı olmuştu ve bu bucakta yaşayan toplam 17.405 kişide 4.617 kişi okuryazar olarak kaydedilmiştir. Gürcü tarihçi Ekvtime Takaişvili’nin 1907'de verdiği bilgiye göre Okami’nin merkezinde eski bir kilisenin yıkıntıları vardı. Kilisenin iç ve dış duvarları kesme taştan inşa edilmişti. Tek nefli ve apsisli yapının kuzey kısmına bitişik, apsisi olmayan bir şapel bulunuyordu. Kilisenin yıkıntıları üzerinde leylek yuvasına tanıklık etmiş olan Takaişvili, kilisenin etrafında irice mezar taşları bulunduğunu yazar. Bazı mezar taşlarını insan figürleri süslüyordu. Mezar taşlarından birinde oyma insan yüzü, diğerinde eyerli ata binmiş insan figürü vardı. Bu kiliseden geriye bir şey kalmamıştır. Coğrafya Köy, Ardahan il merkezine 35km, Göle ilçe merkezine 9km uzaklıktadır. Nüfus Kaynakça Dış bağlantılar Kategori:Göle belde ve köyleri