Çengelli, Oltu

[bullvar_katip]

Çengelli, Erzurum ilinin Oltu ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir. Tarihçe Çengelli köyünün eski adı Havdos'tur. Nitekim 1835 tarihli Osmanlı nüfus defteri ile 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Havdos (هاودوس) olarak geçer. Havdos köyünün bulunduğu Tao, orta çağda Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biriydi. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Köydeki eski kale, buranın eski bir yerleşim olduğunu göstermesi açısından önemlidir. 1595 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı mufassal defterine göre, Osmanlıların Gürcülerden ele geçirdiği topraklarda, Penek livasının Panaskert nahiyesine bağlı Havdos (هاودوس) adında başka bir köy daha bulunuyordu. Havdos, Osmanlı idaresinin askere alma ve vergi belirleme amacıyla 1835 yılında sadece erkek nüfusunu tespit ettiği sırada Oltu sancağına bağlıydı ve bu tarihte köyü oluşturan 30 hanede 76 erkek kaydedilmişti. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, Havdos köyünün nüfusunun yaklaşık 152 kişiden oluştuğu ortaya çıkar. Havdos, 93 Harbi'nin ardından 1878 yılında Berlin Antlaşması’yla Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinin Avdos (Авдостъ) adıyla kaydettiği köy Oltu sancağının Oltu kazasına bağlıydı. 1886 tarihli tespite göre köyde, 80'i erkek ve 72'si kadın olmak üzere, 36 hanede 152 kişi yaşıyordu. Nüfusun tamamı Türklerden oluşuyordu. Avdos aynı zamanda Otu kazasına bağlı nahiyelerden biriydi. Avdos nahiyesi (Авдостскій маркязъ) 13 köyü kapsıyor ve nüfusu, 798'i Türk, 688'i Ermeni ve 304'ü Rum olmak üzere 1.790 kişiden oluşuyordu. Ancak Avdos nahiyesinin idari merkezi Avdos köyü değil, Narman Tecerek köyüydü. Avdos köyünün nüfusu 1896 yılında 239 kişiye, 1906 yılında da 274 kişiye yükselmiştir. Avdos köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Havdos (هاودوس) adıyla Erzurum vilayetinde Oltu kazasının merkez nahiyesine bağlıydı. Köy 1940 genel nüfus sayımında da aynı idari komuna sahipti ve nüfusu 398 kişiden oluşuyordu. Havdos veya Avdos Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında Çengelli olarak değiştirilmiştir. Çengelli köyünün nüfusu 1965 yılında 566 kişide oluşuyordu ve bu nüfus içinde 232 kişi okuma yazma biliyordu. 1993 yılında Büyükşehir olan Erzurum’da, 2012 yılında 6360 Sayılı Yasa ile, tüm köylerin tüzel kişiliği kaldırılmıştır. Bu köy de Oltu Belediyesi’nin bir mahallesi olmuştur. Coğrafya Mahalle, Erzurum il merkezine 130km, Oltu ilçe merkezine 10km uzaklıktadır. Mahalle, Oltu'nun kuzeydoğusunda olup, numaralı Ardahan-Muş (Göle-Oltu) devlet yoluna, 4,5 km.'lik bir köy yoluyla bağlıdır. Nüfus Kaynakça Dış bağlantılar Kategori:Oltu'nun mahalleleri