Çerkes bayrağı

[bullvar_katip]

Çerkes bayrağı (; ), tarihî Çerkesya Konfederasyonu'nun ve Adigey Cumhuriyeti'nin resmî, dünya çapındaki Çerkeslerin ise millî bayrağıdır. Yeşil zemin üzerinde dokuzu yay, üçü yatay şekilde on iki altunî yıldız ve üç çapraz oktan oluşur. Çerkes diplomat ve asker Seferbiy Zaneqo bayrağın tasarımcısı olarak kabul edilir. Her yıl 25 Nisan günü Çerkesler tarafından Çerkes bayrak günü olarak kutlanır. Simgesel anlamı Bayraktaki yeşil renk doğayı ve İslam dinini temsil eder. Altın renk parlak bir geleceği ve bereketli tarımı temsil eder. Çerkesya'nın 12 bölgesi bayraktaki 12 yıldız ile temsil edilmiştir. Çapraz üç ok ise Çerkes töresi Adige Habze'ye bir göndermedir. Tarihi bağlantı=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Circassian_village_of_Kfar_Kama_P1150705.JPG|küçükresim|153x153pik|Bir arabanın arkasında Çerkes bayrağı Tasarım süreci sol|küçükresim|Çerkes çocuklar ve Çerkes bayrağı 1763'de Rusya Çerkesya'yı işgal etmeye başladı ve Rus-Çerkes Savaşı patlak verdi, o zamandan beri Çerkesler Rusya'ya karşı bir savunma savaşı yürütüyordu. Çerkesler arasında gevşek bir konfederasyon olsa da, tek bir bayrak tasarımı henüz yoktu. 1807 yılında Qalebatıqo Şupago kendisini tüm Çerkeslerin lideri ilan etti ve modern Çerkes bayrağının ilk prototipini Doğu Çerkesleri tarafından Kabarda'da kullanılan bayraktan esinlenerek ortaya attı. 14 Eylül 1829’da Edirne Antlaşması imzalandı. Bu antlaşmaya göre, Osmanlı İmparatorluğu Çerkesya dahil olmak üzere Kafkasya'yı Rus toprağı olarak tanıyordu. Çerkesler bu antlaşmanın Ruslar tarafından Osmanlı'yı kötülemek için uydurulduğunu düşünüyorlardı ve gerçekliğine inanmadılar. Osmanlı İmparatorluğunun "dost ve dindaş" bir milleti Rusya'ya terk edeceklerini düşünmüyorlardı. Bizzat padişah ile durumu görüşmek için 200 kişilik bir delegasyon oluşturuldu. Bayrağın tasarımcısı olan Seferbiy Zaneqo bu delegelerden birisiydi. Delegasyonun görevi, halife ile durumu görüşmek ve desteğini almaktı. Fakat delegeler İstanbul'a vardıklarında Rus sefiri Butenev tutuklanmalarını talep etti ve delegeler Çerkesya'ya dönmek zorunda kaldı, sadece Seferbiy Zaneqo kalabildi, çünkü onun Osmanlı vatandaşlığı vardı. Rus sefiri, Kafkas Kolordusu komutanı Baron Rosen'e yazdığı bir mektupta Zaneqo'nun 200 Çerkes soylusu tarafından imzalanmış yazılı yetkileri olduğunu belirtti. James Bell de Zaneqo'nun İstanbul'da "12 Çerkes bölgesinin temsilcisi" olarak bulunduğunu yazar. Zaneqo'nun babasının kuzeni Kabardey başprensi Atajuq Hamurzin idi. Bu sebeple Zaneqo'nun Kabardey arması konusunda bilgisi vardı. Zaneqo'nun bayrağı tasarım süreci ile ilgili detaylar yazılı kaynaklarda geçmiyor. Ancak Çerkes halk hikâyelerine göre, İstanbul'da kaldığı sürede Zaneqo hastalandı ve istirahat etmek zorunda kaldı. İstanbul'da yaşayan bir Çerkes olan Muhammed Selhur onu ziyarete geldiğinde Zaneqo ona kağıt üzerinde bir çizim göstererek bunun yeni Çerkes bayrağının bir prototipi olduğunu söyledi. Kabardey armasından önceki ve bayraklardan ilham alan Zaneqo, yıldızların Çerkes vilayetlerini, okların ise Çerkeslerin savaş istemediğini ama kendini savunacağını temsil ettiğini açıkladı. Bayrak Osmanlı sarayındaki bir Çerkes kadın tarafından dikilerek Çerkesya'ya gönderildi. Kabul edilişi Bayrak Şırıhuqo Tığuj'un bir tanıdığı olan Hatajuq isimli bir genç tarafından Çerkesya'ya getirildi ve ilk olarak Natuhay bölgesinin baş kadısı Mehmet Efendi'nin köyünde saklandı. Ardından Nur Muhammed Hağur tarafından teslim alınarak günümüzde Soçi'de bulunan Geş vadisine getirildi. Burada tüm Çerkes vilayetlerinin reisleri toplanarak bayrağı kabul ettiler ve komutan Ale Hırtsıjıqo bayrağı ilk defa Çerkes toprağına dikti. Zaneqo bayrağın kopyalarını Çerkesya'daki arkadaşlarına ve tanıdıklarına gönderdi. Bu vakalardan biri sırasında, Ocak 1838'de, bayrağı taşıyan Çerkes gemisi Ruslar tarafından saldırıya uğradı, ancak Çerkesler yine de bayrağı Hawdıqo Mansur'un ikamet ettiği Ostığay köyüne teslim etmeyi başardılar. Zaneqo bayrağın dikilişine şahit olamadı, çünkü Çerkesya'nın uluslararası temsilcisi görevi sebebiyle Çerkesya'ya dönmedi. Daha sonra Samsun'a yerleşerek burada Çerkesya davasının savunuculuğunu sürdürdü. 1854 yılında Çerkesya'ya geri döndü. David Urquhart bayrağı kendisinin tasarladığını iddia etse de bu iddialarına bir kanıt sunmamıştır. Başka bir versiyona göre, David Urquhart ve Zaneqo bayrağı birlikte tasarlamıştır. Her halükârda o dönemde Çerkesya'da bir milli bayrağın kabulüne yetki verebilecek tek kişi Zaneqo idi. Dirilişi sol|küçükresim|Çerkes bayrağı ile süslenmiş bir ev duvarı Bayrak Türkiye, Ürdün ve diğer ülkelerde yaşayan Çerkesler arasında kullanılmaya devam edilse de, Kafkasya'da Sovyetlerin millî sembolleri silikleştiren sistemiyle unutuldu. 1989'da İbrahim Nawurjan tarafından bir tarih kitabında keşfedilip canlandırıldı. Bayrak ilk olarak Nalçik Çerkes derneği tarafından kabul edildi, ardından Çerkes futbol takımı PFK Spartak Nalçik taraftarları tarafından popülerleştirildi. Bayrağı dirilten İbrahim Nawurjan ise gönüllü olarak katıldığı Abhazya Savaşı sırasında 25 Ağustos'ta Mamdzışha tepesinde öldü. Adigey Cumhuriyeti 24 Mart 1992'de Nawurjan'ın versiyonunu millî bayrak olarak kabul etti. 7 Haziran 2007'de bayrağın ölçüleri tarihî orijinal versiyonu ve Türkiye'deki versiyonuyla uyuşacak şekilde düzenlendi. Tarihi bayraklar Bayrağın evrimi Diğer bayraklar Kaynakça Kategori:Adige Cumhuriyeti Kategori:Rusya bayrakları