Çerkes Meclisi

bullvar_katip · 27 Mayıs 2024

Çerkes Meclisi ya da resmî adıyla Büyük Özgürlük Meclisi , Çerkesya'nın son meclisi. Askerî komutanlar, din adamları ve aydınlardan oluşan meclis, 1861 yılında Soçi'de yapılan bir toplantı sonucunda resmîleşmiş ve önceki geleneksel meclisin yerini almıştır. Meclis, uluslararası destek elde etmek için Osmanlı Devleti de dahil olmak üzere dünyadaki çeşitli ülkelerle ilişkiler kurmuştur. Meclis Rus güçleri tarafından feshedildikten sonra, bazı üyeler "Çerkes Liderlerden Majesteleri Kraliçe Victoria'ya Dilekçe" adlı bir mektup yazarak İngiliz İmparatorluğundan insanî yardım istediler. Tarih Meclisin örgütlenmesi bağlantı=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Cotes_de_la_Mer_Noire._Reunion_de_princes_tcherkesses._(1847).jpg|sol|küçükresim|upright=0.55|Çerkes prenslerinin Soçi'de buluşması, 1847. Resim daha eski bir olayı tasvir etse de, Çerkes aristokrasisinin görünümü hakkında bir fikir veriyor. Grigory Gagarin'in tablosu. Çerkes halkı arasında geleneksel kabile meclisleri hep var olmuştu. 1700lü yıllarda Çerkesya'nın farklı bölgeleri her yıl buluşarak bir meclis görüşmesi yapmaya ve ülkeyi ortak yönetmeye başladılar, böylece Çerkesya'nın birleşme süreci başladı ve Çerkesya Konfederasyonu kurulmuş oldu. Başta laf üstünde bir birlik olsa da, her geçen gün merkezîleşme hızlanıyordu. Avrupa'dan esinlenilmiş ilk meclis ise 1820 yılında kuruldu. Qızbeç Tığujıqo gibi önemli kişiler de bu meclise katılmıştı. Bu tür siyasi yapılanmalar özellikle Rus yayılmacılığına karşı gelişiyordu. Çerkes aydınlar, din adamları ve liderleri arasındaki bir toplantıda tam anlamıyla merkezî bir meclis kurulması gerektiği kararı alındı ve 13 Haziran 1861 tarihinde bu meclis kuruldu. Meclisin merkezi olarak günümüzde Soçi olarak bilinen Şaçe bölgesi seçildi. Meclis başkanı ve Çerkesya başkanı olarak Gerandıqo Berzeg seçildi. Tüm Çerkesya'nın ortak hükûmeti bu meclis idi. Meclis binasının inşaasına Sadz bölgesinden Abhazlar da katıldı. Meclis binasında mahkeme, mescit ve misafirhaneler de vardı. Meclis resmi olarak bağımsız Çerkesya devletini dünyaya ilan etti ve Çerkes ulusunun tanınmasının yanı sıra savunma operasyonlarını finanse etmek için silah ve malzeme desteği sağlama çabalarını iki katına çıkarmaya çalıştı. Meclis, Ağustos 1861'de İngiltere'nin Sohum'daki konsolosluğuna Çerkeslerin politik durumunu ve isteklerini açıklayan bir deklerasyon sundu: Alınan ilk kararlar Meclis ilk olarak bu kararları aldı: Çerkesya Devleti bağımsız bir devlettir. Kurulan meclis, tüm Çerkesleri temsil etmektedir. Ülke bayrağı yeşil üzerine üç sarı ok ve on iki yıldızdan oluşur. Milli birlik, gerekirse zor kullanarak uygulanacaktır. Rusya'ya karşı gazavat ilan edilmiştir. Yine Rusya ile barış yapılmaya çalışılacak ve yapılan diplomatik anlaşmalara uyulacaktır. Çerkesya hiçbir koşulda Çarlık ordularına teslim olmayacaktır. Ülke 12 bölgeye bölünecek, her bölgeye kadı, müftü ve muhtar atanacak, bu yöneticiler meclis adına hareket edecektir. Bölge yöneticileri meclis adına vergi toplayacak, 100 hane başına 5 süvari bedeli alınacak, her 100 aileden 5 süvari askere gönderilecektir. Yüz maldan biri vergi alınacaktır. Toplanan vergiler Çerkesya'nın bağımsızlığı adına savunma amaçlı harcanacaktır. Devlet idaresi adına hükûmet binası ve misafirhaneler yapılacaktır. Dünya güçlerine delegeler gönderilecektir. Rusya ile diplomatik görüşmeler Meclis liderleri savaşı bitirmeye çalıştı. Temmuz 1861'de Meclis, Rusya'nın Kafkasya valisi General Baryatinsky'ye Gerandıqo Berzeg, Hasan Biş ve İslam Thauşe'den oluşan bir heyet gönderdi. Baryatinsky, konuyla ilgilenmesi için Prens Orbeliani'yi atadı. Orbeliani, Çerkes önerilerini reddetti ve bir Çerkeslerin Çar'a boyun eğmesini talep etti. Eylül 1861'de Çerkes Meclisi'nden bir heyet Çar II. Aleksandr ile bir araya geldi. Çerkes heyeti, Rusya'nın anlaşmaları bozduğundan şikayetlendi. Sonra Rusya Çerkeslerin Çerkesya'da yaşamalarına izin verirse "onurlu davranacak bir Rus yönetimini" kabul edeceklerini söyledi. Çar Aleksandr, "Elimizden geleni yaparız" dedi. Ancak görüşmelerin devamında Çar araya girerek Çerkeslerin tüm koşullarının reddedildiğini ve Çerkeslerin koşulsuz şartsız teslim olması gerektiğini söyledi. Ardından Gerandıqo Berzeg, Meclis muhtırasını yazılı olarak Çar'a teslim etti: Çar, bu metne cevap verme yetkisini Yevdokimov'a verdi. Yevdokimov Çerkeslerin koşulsız teslim olmasını istedi. Çar Aleksandr, babası I. Nikolay'ın politikasını tutarlı bir şekilde sürdürdü ve Çerkes barış önerilerini reddetti. Rus Çarı, Çerkeslerin ya Osmanlı topraklarına ya da Sibirya'ya sürgün edileceğini ilan etti ve Çerkeslere karar vermeleri için bir ay süre verdi. Meclis bir toplantı yaptı ve Rus taleplerinin reddine karar verdi. Çerkesler "son adamlarına kadar" savaşmak istiyorlardı. Sadece meclis üyesi İsmail Bey Rusya ile görüşmelere devam edilip özerklik kazanmak gerektiğini düşünüyordu, ancak bu düşüncesinde yalnızdı. Dünya güçlerine gönderilen delegeler Birleşik Krallık Haziran 1862'de Rus General N.P. Kolyubakin, Meclis binasına saldırdı. Bu kriz sırasında Çerkes devletinin liderleri yardım için büyük güçlere başvurdu. Birleşik Krallık'a özel bir heyet gönderildi. Bu heyet, Londra, Manchester, Edinburgh ve Dundee gibi büyük İngiliz ve İskoç şehirlerini ziyaret etti. Ziyaretler başta İskoçlar olmak üzere Britanyalılar tarafından destekle karşılandı. Politikacılar ve gazeteler "Çerkes davasını" ele almaya ve "Çerkesya'yı kurtarmak için" müdahale çağrısında bulunmaya başladılar. Çerkes temsilcileri Hassan efendi ve İsmail efendi bir miting düzenlediler, Çerkesya ve İngiltere'nin kardeş olduğuna vurgu yaptılar ve tüm kalabalık tarafından ayakta alkışlandılar. Çerkesler burada "anayasal devletler ailesine" katılmak istediklerini belirttiler. İngiltere'de Çerkes destekçileri mitingler düzenlediler, hatta Çerkesleri desteklemek için bizzat kraliçeye başvurdular. Ancak İngiliz hükümeti, Rusya ile doğrudan bir çatışma korkusuyla inisiyatif almadı. Londra'nın eylemsizliğine kızan birçok kişi tarafından organize edilen Çerkes Yardım Komitesi, Çerkes yetimler için şilte, battaniye, yastık, yün ve giysi temini için 2.067 £ toplamayı başardı. Ancak Komite daha sonra Rus düşmanlığı ile suçlandı ve kapatıldı. Fransa Çerkesler Fransa'ya da bir heyet gönderdi. Ancak çabalara rağmen sonuç alınamadı. Osmanlı İmparatorluğu Meclis heyeti İstanbul'u da ziyaret etti. Çerkes meseleleri üzerine özel bir komite de kuruldu. Ancak ekonomik ve siyasi olarak zayıf düşen Osmanlı Devleti, Çerkeslere yardımcı olma sorununun çözümüne katkı sağlayamadı. Kapanışı Мeclis binasının yok oluşunun ardından Meclisin kalan üyeleri Kafkas dağlarına taşındı ve gizlice çalışmaya devam ettiler. Bir kısmı ise İstanbul'a, Tophane'ye taşındı. Burada açılan Çerkes İşleri Cemiyetine Çerkesler ve Lehler destek verdi. Daha sonra bu cemiyete bazı Çerkes Meclisi üyeleri katıldı. 1863'te meclis aktivitelerine son verdi. 1864'de son bir sembolik toplantı Qbaade'de yapıldı ve Qbaade muharebesi gerçekleşti. Ayrıca bakınız Çerkesler Çerkes Sürgünü Adıge Cumhuriyeti Kaynakça Kategori:Çerkesler

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Çerkes Meclisi

bullvar_katip

Administrator

Benzer konular

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi