çerkez ethem vatan haini değil büyük kahramandır

[ahmetcelik1gmp]

Milli mücadele tarihimizin en gri kişilerinden ve konularından biri... Çerkes Ethem'e hain demek büyük haksızlık olur. Peki büyük bir kahraman diyebilir miyiz? diyebilirdik fakat kendi anılarında hata yaptığını kabul ettiği yunan tarafına geçme mevzuu olmasaydı. Bu yunan tarafına geçme mevzusunda resmi tarihe göre Çerkes Ethem'e hain denmesi için yeterli midir? Bu da ayrıca ele alınması gereken bir husus çünkü kendi iddialarına göre tüm adamlarını düzenli orduya katılmaları için geride bırakmış, sadece bir kaç adamı ile İzmir'e gitmek için Yunanlılardan koridor açmaları konusunda anlaşmıştır. Nitekim İzmir'de bir süre tedavi görüp sonrasında Almanya'ya geçmiştir. Çerkes Ethem, eski bir Teşkilat-ı Mahsusa üyesi olarak bizzat Rauf Paşa tarafından ziyaret edilerek Batı Anadolu'da çete savaşı için ikna edilen isimlerden biridir. Düzenli ordunun kurulması aşamasında Batı Anadolu'da yaptıkları, Anzavur ayaklanması, Bolu-Adapazarı isyanı, Yozgat Çapanoğlu isyanıların bastırılmasında bizzat etkili olmuştur. Hatta Yozgat isyanını bastırdıktan sonra bizzat Atatürk tarafından Ankara Garında karşılanmış ve Meclis'te ayakta alkışlanmıştır. Peki ne oldu da büyük bir kahraman olacakken vatan haini denilecek seviyeye gelindi? Burada kişisel fikrimi ifade edeceğim: Çerkes Ethem büyük bir vatanseverken yukarıda saydığımız başarılardan sonra halkın gözünde çok büyük bir kahraman olarak görülmeye ve sevilmeye başladı. Burada bence kendi egosuda çok büyüdü. Belki de vatanın gerçek kurtarıcısı olarak kendini görmeye başladı. Bu kontrolsüz büyümeden bence Atatürk ve İsmet Paşa'da oldukça rahatsızdı ve bunu önlemeleri gerektiğini biliyorlardı. Onun gücünü yok etmenin tek yolu adamlarını ve onu düzenli orduya geçmeye ikna etmekti. Bunda haklılar mıydı? O zamanın şartlarına göre değerlendirirsek Atatürk ve İsmet Paşa'ya haksız diyemeyiz. Çünkü daha da güçlenecek bir Çerkes Ethem Yunanlılardan sonra başka bir sorun olabilirdi. Nitekim İsmet Paşa'nın Garp Cephesi Komutanlığı sırasında Çerkes Ethem düzenli orduya geçmesi için sürekli zorlandı ama o da elindeki bu gücü, şöhreti bırakmak istemedi. Bu çekişmenin sonucunda kahramanlıktan hainliğe doğru evrilen bir süreç yaşandı. Kişisel olarak Çerkes Ethem'e hain demek bence çok ağır olur ki sonraki yıllarda Atatürk tarafından affedilmiştir ama o hain ilan edildiği yurda dönmeyi gururuna yedirememiştir. Dönseydi belki de şimdi onun hakkında farklı bir tarih okuyor olabilirdik.