Chengdu J-10

[bullvar_katip]

Chengdu J-10 (; NATO rapor adı: Firebird), Chengdu Aircraft Industry Group tarafından üretilen Çin yapımı çok rollü avcı uçağıdır. İlk uçuşunu 23 Mart 1998 tarihinde gerçekleştirmiş olup 2005 yılında hizmete girmiştir. Uçak, tek motorlu olup delta kanat ve kanart tasarıma ve fly-by-wire uçuş sistemine sahiptir. J-10'un gövdesi, kanat ve kuyruk yüzeylerinde kullanılan bazı kompozit malzemelerle birlikte esas olarak alüminyum alaşımlardan yapılmıştır. Hafif ve çevik olmasının yanı sıra yüksek hızlı uçuş ve yoğun muharebe streslerine dayanabilecek şekilde tasarlanmıştır. J-10, dijital bir fly-by-wire sistemi ve 10 hedefi izleyebilen ve bunlardan 2 tanesini aynı anda yarı aktif radar güdümlü füzelerle ya da 4 tanesini aktif radar güdümlü füzelerle vurabilen, mekanik taramalı çok modlu bir atış kontrol radarı ile donatılmıştır. J-10B varyantı, aktif faz dizili hava radarı (AESA) barındırmak için yükseltilmiş bir burun konisine sahiptir. Geliştirilmesi 8 yıl süren ve 2008 yılında tamamlanan bu AESA radarı, pasif faz dizili radar aşamasını atlayıp doğrudan AESA'ya geçerek Çin savaş radarlarında önemli bir ilerlemeye işaret etti. J-10, tek bir turbofan motorla güçlendirilmiştir. Orijinal varyant olan J-10A, maksimum 123 kN statik itiş gücü üreten Rus Salyut AL-31FN motoruyla donatılmıştır. 2013 yılında, AL-31FN'nin Seri 3 olarak bilinen yükseltilmiş bir versiyonu, J-10B'de kullanılmak üzere test edildi ve daha uzun bir kullanım ömrüne ve daha fazla itme gücüne sahip oldu. Bununla birlikte, J-10 için tasarlanan motor Çinli Shenyang WS-10'dur. WS-10 geliştirme zorlukları ile karşılaşmış ve J-10A yerine Salyut AL-31FN ile donatılmıştır. Üretim öncesi bir J-10C, 2018 Çin Uluslararası Havacılık ve Uzay Fuarı'nda bir WS-10 ile donatılmıştı ve 2020'de bir videoda WS-10B ile donatılmış PLAAF logolu bir J-10C gösterildi. Kasım 2021 itibarıyla, WS-10B ile çalışan J-10C'ler PLAAF'ın hizmetindeydi. J-10, Gryazev-Shipunov GSh-23 çift namlulu top ile donatılmıştır ve çeşitli silah ve teçhizatı monte etmek için 11 silah istasyonuna sahiptir. PL-8 ve PL-10 gibi kısa menzilli havadan havaya füzeler, PL-12 ve PL-15 gibi orta menzilli radar güdümlü havadan havaya füzeler, lazer güdümlü bombalar gibi güdümsüz ve hassas güdümlü mühimmatlar, KD-88 gibi havadan karaya füzeler, YJ-91A gibi gemisavar füzeler ve YJ-9 gibi radyasyon önleyici füzeler taşıyabilir. J-10 ayrıca yakıt ve aviyonik podlar içeren drop-tank'lar da taşıyabilmektedir. Yaklaşık 5,600 kg maksimum faydalı yük kapasitesine sahiptir. Chengdu J-10, Çin hizmetinde olup Pakistan ve İran tarafından da satın alınması düşünülmektedir. 2021'de Pakistan,Pakistan Hava Kuvvetleri için 25 J-10 uçağının J-10CE modelini sipariş etmiş olup 6'sı teslim edilmiş ve 19'u halen sipariştedir. Varyantlar küçükresim|PLAAF yer ekibi Aviadarts-2021 uluslararası yarışması için bir J-10B hazırlıyor J-10A: Bu, 2006 yılında hizmete giren J-10'un orijinal varyantıdır. Shenyang WS-10A turbofan motoru ile güçlendirilmiştir ve çok modlu bir radar ve füzeler ve 30 mm top dahil olmak üzere çeşitli silahlarla donatılmıştır. J-10B: J-10B, 2011 yılında hizmete giren J-10A'nın yükseltilmiş bir versiyonudur. Geliştirilmiş bir radar ve elektronik harp paketi ve daha fazla silah ve harici yük taşıma yeteneği de dahil olmak üzere bir dizi geliştirmeye sahiptir. J-10C: Radar kesiti azaltılmış daha gizlilik odaklı bir tasarıma sahiptir ve aktif elektronik taramalı dizi (AESA) radarı ile donatılmıştır. Ayrıca yükseltilmiş bir motor olan WS-10B ile güçlendirilmiştir. J-10D: J-10'un yakın gelecekte hizmete girmesi beklenen bir başka yükseltilmiş varyantıdır. Daha gelişmiş bir radar ve elektronik harp paketi ve daha fazla silah ve harici yük taşıma kabiliyeti de dahil olmak üzere bir dizi geliştirmeye sahip olduğuna inanılmaktadır. Kullanıcılar Halk Kurtuluş Ordusu Hava Kuvvetleri: 220 J-10A, 55 J-10B, 180+ J-10C, 70 J-10S Halk Kurtuluş Ordusu Deniz Hava Kuvvetleri: 2021 itibarıyla 16 J-10AH, 7 J-10SH Pakistan Hava Kuvvetleri: 36 J-10C (12'si teslim edildi, 24'ü sipariş edildi) Teknik özellikler (J-10A) 350px|sağ Genel özellikler Mürettebat: 1 Uzunluk: 15,49 m Kanat açıklığı: 9,75 m Yükseklik: 5,43 m Kanat alanı: 39 m2 Boş ağırlık: 9,750kg Azami kalkış ağırlığı: 19,277kg Motor: 1 × Saturn-Lyulka AL-31FN veya WS-10A turbofan Performans Maksimum hız: Mach 1.8 Menzil: 2.500 km (1.600 mil, 1.300 nmi) Savaş menzili: 1.240 veya 2.600 km (770 veya 1.620 mil, 670 veya 1.400 nmi) Tırmanma hızı: 300 m/s (59.000 ft/dk) Kanat yüklemesi: 381 kg/m2 (78 lb/sq ft) İtme gücü/ağırlık: 1.04 Silahlanma Silahlar: 1× Gryazev-Shipunov GSh-23 Silah istasyonu: 5600 kg harici yakıt ve mühimmat kapasitesine sahip toplam 11 adet (6× kanat altı, 2× giriş altı ve 3× gövde altı) Roketler: 90 mm güdümsüz roket kapsülleri Füzeler: Havadan havaya füzeler: PL-8 PL-10 (J-10C) PL-12 PL-15 (J-10C) Havadan karaya füzeler: KD-88 YJ-91 Bombalar: Lazer güdümlü bombalar: (LT-2) Süzülme bombaları: (LS-6, GB3, GB2A, GB3A) Uydu güdümlü bombalar: (FT-1) Güdümsüz bombalar: 250 kg, 500 kg Diğerleri: Daha uzun menzil ve seyir süresi için 3 adede kadar harici yakıt bırakma tankı (1× gövde altı, 2× kanat altı) Aviyonik Tip 1473H pulse-doppler atış kontrol radarı (J-10A) Harici olarak monte edilmiş aviyonik podlar: K/JDC01A hedefleme podu (J-10A üzerinde) Type Hongguang-I kızılötesi arama ve takip podu (J-10A üzerinde) KD-88 ve YJ-91 için CM-802AKG hedefleme podu (J-10C üzerinde) KG600 elektronik karşı tedbir podu Blue Sky navigasyon/saldırı podu Ayrıca bakınız General Dynamics F-16 Fighting Falcon Boeing F/A-18 Hornet CAC/PAC JF-17 Thunder Mikoyan-Gureviç MiG-29 Dassault Rafale Eurofighter Typhoon Mitsubishi F-2 HAL Tejas Saab JAS 39 Gripen AIDC F-CK-1 Ching-kuo Kaynakça Dış bağlantılar AirForce-Technology.com J-10 AirForceWorld.com J-10 GlobalSecurity.org J-10 SinoDefence.com J-10 Kategori:Avcı uçakları Kategorielta kanatlı hava araçları Kategori:Çin savaş uçakları