Cimri (oyun)

[bullvar_katip]

Cimri (Özgün adı: L'Avare), Fransız komedi yazarı Molière tarafından yazılmış 5 perdelik bir oyundur. İlk kez 1668 yılında Palais Royal'da oynamıştır. Eser, Plautus'un Altın Çömlek (Yunanca: Aulularia) adlı komedyasına dayanır. Bozkurt Kuruç'a göre yazar, Ludovico Aristo'nun Isuppositi, Pierre de Larivey'in Les Esprits ve François de Boisropert'in La Belle Plaideuse adlı komedilerinden de yararlanmıştır. Moliere, eserde o zamanın Paris burjuvasının para tutkusunu öne çıkarır. Parayı bütün insani değerlerin üstüne koyan, kendisine yabancılaşan ve para karşısında özgürlüğünü yitiren insanları ve para temelinde biçimlenen toplumsal ilişkileri hicveder. Konusu Paris'in zengin ve cimri burjuvalarından Harpagon, kızı Elise ve oğlu Cléante'yi varlıklı kişilere vermeye niyetlidir. Halbuki Elise, babasının yardımcısı olan Valère'yi, Cléante ise maddi sıkıntılar çekmekte olan Mariane'yı sevmektedir. Çocuklarının niyetlerini bilmeyen Harpagon, onlar hakkında kurduğu planı anlatır. Ayrıca Mariane'yi kendisine ayarlaması için çöpçatan Frosine'i devreye sokar. Cléante, babasının niyetini öğrenince acele para bulmaya çalışır ve tefeciden para bulmaya çalışır. Harpagon ise sürekli çalınır korkusu ile yaşadığı altınlarını bir sandığın içinde bahçeye gömmüştür. Harpagon planını uygulayabilmek için Mariane'yi yemeğe davet eder. Davete çöpçatan Frosine'i ve kızı Elise'yi evlendirmeyi düşündüğü Anselme'yi de çağırır. Cléante ve Mariane ise Frosine'den yardım isterler. Frosine'e göre Harpagon'un Mariane'den vazgeçmesi için ona varlıklı ve soylu bir kadın bulmak gerekir. Ancak bu arada Harpagon, oğlunu Mariane'ye duygularını ilan ederken duyar. Evde patırtı koptuğu sırada Harpagon, sandığın yerinde olmadığını fark eder, eve polis şefini çağırır ve herkesten kuşkulandığını belirtir. Sandığı Cléante'nin uşağı La Flèche bulmuş ve efendisine vermiştir. Her şeyi kaybettiğini düşünen Valère, yaşam öyküsünü anlatır. Napolili soylu bir aileden gelmesine rağmen, bir deniz kazasında ailesini kaybetmiştir. Öykü bitince Valère'nin Anselme'nin oğlu, Mariane'nin de erkek kardeşi olduğu anlaşılır. Sonunda Harpagon, Anselme'nin düğün giderlerini karşılaması koşuluyla çocuklarının sevdikleri ile evlenmelerine karar verir. Kişiler Harpagon: Zorba bir aile reisi, Cléante ve Elise'in babası, Mariane'a aşık. Cléante: Harpagon'un oğlu, Mariane'in sevgilisi. Valère: Anselme'in oğlu, Mariane'in erkek kardeşi, Élise'e aşık. Frosine: Çöpçatan. Entrikacı bir kadın. La Flèche'in yeğeni. La Flèche: Cléante'in uşağı. Jacques Usta: Harpagon'un aşçısı ve arabacısı.(Aynı role bürünerek oynar.) Élise: Harpagon'un kızı. Valère'e aşık. Sinyor Anselme: Valère ve Mariane'in babası. Simon Usta, Tefeci. Brindavoine ve La Merluche: Harpagon'un dalkavukları. Bir subay ve yazıcısı. Mariane: Anselme'in kızı. Valère'in kız kardeşi. Cléante'a aşık. Mistress Claude: Harpagon'un hizmetkarı. Sahnelenme Eserin ilk sahnelenişi 1668 yılında Palais Royal'da gerçekleştirilmiş ve Harpagon rolünü, o sırada kronik öksürük sorunu olmasına rağmen Moliere'in kendisi oynamıştır.Oyun XIV. Louis tarafından da desteklenmişti. Eser Louis de Funès ve Jean Girault tarafından 1980 yılında L'Avare adıyla filme çekilmiştir. Louis de Funès, başrolü de kendisi oynamıştır. Türkiye'de sahnelenmesi Oyun Nihat Akçan (1977/78), Bozkurt Kuruç (1987/88) ve Işıl Kasapoğlu (2003) tarafından Devlet Tiyatrolarında da sahnelenmiştir. Kent Oyuncuları Oyun Kenter Tiyatrosu'nda Mehmet Birkiye yönetiminde 11 Kasım 2009'da prömiyer yapmıştır. Oyuncu kadrosu Mehmet Birkiye/Müşfik Kenter - Harpagon Demet Evgar - Elise Engin Hepileri - Cleante Kadriye Kenter Derya Aslan Bülent Şakrak Hare Sürel İlker Ayrık Emrah Eren Çağlar Tüfekçi Seval İşgören Cem Bahşi Ersin Olgaç Güneş Sayın Simge Defne Hüseyin Sevimli Salih Bademci Çağrı Şensoy Tara Demircioğlu Algı Eke Teknik kadro Sabahattin Eyüboğlu - Çevirmen Mehmet Birkiye - Yönetmen Barış Dinçel - Dekor tasarım Başak Özdoğan - Kostüm tasarım Cem Yılmazer - Işık tasarım Cihan Yöndem - Koreografi Çiğdem Erken - Müzik Kaynakça Kategori:Fransız tiyatro oyunları Kategori:Molière oyunları Kategori:1668 tiyatro oyunları Kategori:Komedi oyunları