Çin-Ermenistan ilişkileri

bullvar_katip · 27 Mayıs 2024

Çin-Ermenistan ilişkileri, Çin ile Ermenistan arasındaki hem tarihî hem de günümüzdeki ilişkileri kapsar. Günümüzde bu ilişkilerin taraflarını Çin Halk Cumhuriyeti ve Ermenistan Cumhuriyeti devletleri oluşturmaktadır. Çin Hükûmeti'ne bağlı Xinhua haber ajansına göre, Çin ile Ermenistan arasındaki işbirliği 2008 yılından beri istikrarlı şekilde gelişmiştir; her alandaki karşılıklı iletişim ve işbirliği devamlı olarak derinleşmekte, iki ülke arasındaki ticarî işbirliği de istikrarlı şekilde gelişmektedir. Ermenistan'ın Çin Büyükelçisi , Halkın Günlüğü gazetesinin kendisiyle yaptığı röportajda, iki ülke arasındaki ilişkilerin hızlı şekilde geliştiğini, iki ülke arasında herhangi bir siyasî anlaşmazlığın bulunmadığını, Çin'in "çok dostane bir ülke" olduğunu ve her iki ülkenin birçok uluslararası platformda karşılıklı destek gösterdiğini aktardı. Tarih [[Dosya:Embassy of China, Yerevan.jpg|sağ|küçükresim|Erivan'daki Çin Büyükelçiliği]] [[Dosya:Armenian Embassy in Beijing.JPG|sağ|küçükresim|Pekin'deki Ermenistan Büyükelçiliği]] Çin ile Ermenistan arasındaki ilişkiler MS 10. yüzyıl sonrasına kadar dayanır. Ermenistan tarihî İpek Yolu'nda yer aldı ve tarihçilere göre iki halk arasındaki temaslar ilk olarak İpek Yolu'nda gerçekleşmiştir. Moğol İmparatorluğu'nun yükselişi bu temasları yoğunlaştırdı; başta zanaatkâr ve tüccarlar olmak üzere birçok Ermeni, Yuan Hanedanı yönetimindeki Çin'e gidip yerleşti. 1688 yılında Britanya'ya bağlı East India Company, Ermenilere Çin'de ticaret yapma iznini veren bir anlaşma imzaladı. Birçok Ermeni bu anlaşmayı tamamıyla kullanıp Şanghay ile Makao'ya yerleşti ve deniz ticaretinin gelişmesinde katkıda bulundu. Bazı antik Ermeni edebî ve sanatsal yapıtlar, Çin sanatından kaynaklanan unsurlar içerir. Örneğin eski Ermeni incillerinde qilin'ler, fenghuang'a benzeyen kuşlar ve benzeyen çelenkler yer alır. II. Dünya Savaşı sırasında 6 binden fazla Ermeni asıllı Kızıl Ordu askerinin Kuzeydoğu Çin'e gelip Çin Ordusu tarafında Çin-Japon Savaşı'na katıldığı tahmin edilmektedir. Çin, 27 Aralık 1991 tarihinde Ermenistan'ı resmen bağımsız bir ülke olarak tanıdı, iki ülke de 6 Nisan 1992 tarihinde diplomatik ilişkiler kurdu. Ermenistan başkenti Erivan'daki Çin Büyükelçiliği Temmuz 1992'de, Çin başkenti Pekin'deki Ermenistan Büyükelçiliği ise 1996 yılında kuruldu. Mayıs 2019'da iki ülke arasında vizesiz seyahate olanak sağlayan bir anlaşma imzalandı; bu anlaşma, 19 Ocak 2020 tarihinde resmen yürürlüğe girdi. Ekonomik ve ticarî ilişkiler Çin, 2009 yılından bu yana Ermenistan'ın en büyük ikinci ticaret ortağıdır. Resmî Ermeni istatistiklerine göre, 2013 yılında iki ülke arasındaki ikili ticaret hacmi 460 milyon ABD doları; Ermenistan'ın Çin'e ihracatı 70 milyon ABD doları, Çin'in Ermenistan'a ihracatı ise 390 milyon ABD doları değerindedir. Çin'in Ermenistan'a ihracat ettiği mallar iletişim araçları, bilgisayar ve bilgisayar parçaları, çelik, kürk ürünleri, mobilya ve yedek parçaları vb. içerirken, Ermenistan'ın Çin'e ihracat ettiği mallar bakır, alkollü ürünler, elmas ürünleri vb. içermektedir. Çin ile Ermenistan arasındaki tek büyük ölçekli ekonomik ve ticari işbirliği projesi, iki ülke arasında bir ortak girişim olan Shanxi Synthetic Rubber Group'tur . Ermenistan'ın Çin Büyükelçisi Armen Sarkisyan'a göre iki ülkenin coğrafî olarak birbirinden uzak olmasının ekonomik ve ticarî ilişkilerin gelişmesi üzerinde olumsuz etkileri vardır. Sarkisyan ayrıca siyasî ilişkilerin çok dostane olmasına rağmen ekonomik ve ticarî ilişkilerin gelişmesi göreceli olarak "gecikmiş" olduğunu aktardı. İki ülke arasındaki ekonomik ve ticarî işbirliğinden kaynaklanan sorunları tartışmak ve çözmekle sorumlu resmî bir komite mevcuttur; bu komite düzenli olarak toplantı düzenlemektedir. Çin ve Ermenistan, tarım ve bilimsel araştırmalarla ilgili bazı ikili işbirliği anlaşmaları imzalamışlardır; "Sincan-Ermenistan Üst Kalite Meyve Ağacı Dikme Teknik İşbirliği", "Üzüm Üzerine Çin-Ermeni Teknoloji Değişimi ve İşbirliği", "Vinil Asetat ve Yan Ürünleri Üzerine Çalışma" bunlara örnektir. Kültürel ilişkiler [[Dosya:Armenian-Chinese Friendship School (02).jpg|sağ|küçükresim|Erivan'daki ]] İki ülkede kültürel değişime fırsat sağlayan mekanizmalar mevcuttur. Her yılda bir Çin'de "Ermeni Kültür Günü", Ermenistan'da ise "Çin Kültür Günü" düzenlenmektedir. Büyükelçi Sarkisyan, Ermenilerin arasında Çin kültürüne yoğun ilginin olduğunu açıkladı. Bu kültürel değişim mekanizmaları eğitim alanında da mevcuttur: 2008 yılında 'nde bir açıldı ve 2018 yılında halka kapılarını açtı. Çin ve Ermenistan hükûmetleri, her yıl birbirlerinin ülkelerine 15 öğrenci göndermeye anlaştılar, ancak karşılıklı olarak vasıfların tanınmasına dair bir anlaşma henüz imzalanmamıştır. İki ülke arasında henüz direkt uçuş yoktur. Buna rağmen, 19 Ocak 2020 tarihinden beri iki ülke vatandaşlarının birbirlerinin ülkelerine 90 günlüğüne vizesiz olarak seyahat etmeleri mümkündür. Askerî ilişkiler Çin ile Ermenistan arasındaki askerî ilişkiler son senelerdir sürekli olarak güçlenmektedir. 'in ifadesine göre, Çin ve Ermeni orduları dostça alışverişler ve pragmatik işbirliği sürdürmektedirler ve Çin Ordusu, iki ordu arasındaki ilişkinin istikrarlı şekilde gelişmesini desteklemektedir. Seyran Ohanyan ise Ermenistan'ın Çin'i güvenilir bir arkadaş ve ortak olarak gördüğünü, Çin ile Ermeni orduları arasındaki ilişkinin son senelerdeki gelişmesinden memnun kaldığını ve iki ordunun her alandaki işbirliklerinin teşvik edebileceğini umut ettiğini ifade etti. Ocak 2012'de Çin ve Ermenistan bir anlaşma imzaladı. Anlaşma, Ermenistan Savunma Bakanlığı tarafından iki ülke arasında askeri işbirliği konusunda bir uzlaşma olarak nitelendirildi. 2013 yılında Seyran Ohanyan, Çin Merkezi Askeri Komisyonu Başkan Yardımcısı ve Savunma Bakanı Chang Wanquan ile görüşmelerde bulundu. Aynı yılda Ermenistan Çin'den 128km menzili olan topçu roketleri satın aldı. COVID-19 pandemisi sağ|küçükresim|Çongçing Belediyesi'nin Ermenistan dahil altı ülkeye tıbbî malzeme bağışlaması hakkında Çince röportaj (2 Nisan 2020) Nisan 2020'de Çongçing Belediye Hükûmeti Ermenistan'a 50 bin adet FFP2 maske ve 10 bin çift tıbbî eldiven bağışladı. Bu malzemelerin konulduğu kutuların üzerinde "Dostluğumuz Ararat'tan daha yüksek ve Yangtze nehrinden daha uzun olsun" mesajını yazan notlar yapıştırıldı. Bu notlar Türkiye'de olumsuz tepkiler yarattı; bunun üzerine Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı, Çinli yetkililerden izahat istedi. Ayrıca bakınız Çin'in dış ilişkileri Dipnot Kaynakça Dış bağlantılar (Çince ve Rusça) (Ermenice ve İngilizce) Ermenistan Kategori:Ermenistan'ın ikili ilişkileri

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Çin-Ermenistan ilişkileri

bullvar_katip

Administrator

Benzer konular

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi