Çin Komünist Partisi

[bullvar_katip]

Çin Komünist Partisi (ÇKP) (Çince: 中国共产党/中國共產黨, Pinyin: Zhōngguó Gòngchǎndǎng), Çin'in kurucu ve iktidar partisidir. 1 Temmuz 1921 tarihinde Şanghay'da kurulmuş olan Çin Komünist Partisi, 2022 yılında açıklanan ve toplam Çin nüfusunun ciddi kısmına tekabül eden 97 milyona yakın üye sayısıyla dünyadaki en büyük ikinci siyasi parti konumundadır. (Büyüklük açısından rakibi Hindistan'da kurulu olan yaklaşık 180 milyon üye sayısına sahip Hindistan Halk Partisi'dir.) Çin Komünist Partisi'nin bütün devlet kademelerinin ve yasama süreçlerinin kontrolünü elinde tutmasıyla Çin'de ÇKP'nin üst düzey bir siyaset otoritesi ve gücü olması gerçekleşmiştir. ÇKP'nin çekirdeği Mayıs 1920'de Şanghay'da oluşturuldu ve Çin İç Savaşı'nda rakibi olan Kuomintang'ı (KMT) yendikten sonra bütün Çin'de yönetime el koydu. İdeoloji Günümüzde Çin Komünist Partisi, Çin'in kapitalistleştiği söylemlerini reddederek Çin Halk Cumhuriyeti'ni günümüzün en büyük sosyalist devleti olarak tanımlar. Parti başkanı Şi Cinping, 2018 yılında komünist filozof Karl Marx'ın 200. doğum günü kutlamasında Çin Halk Cumhuriyeti'nin komünizm ve Marksizm bayrağını Dünya'da daha da yükselteceğini açıkladı. Çin Komünist Partisi, çeşitli ülkelerden komünist partilerin çağırıldığı "Dünya Marksist Partiler Forumu" düzenledi. 70 ülkeden 100'e yakın komünist partinin katıldığı toplantıda Çin Komünist Partisi lideri Şi Cinping; "Marksizm, 21. yüzyılda yeniden dirilişte" yorumunu yaparak "Marksizm'in 21'inci yüzyılda yeni ufuklara açıldığını ve giderek daha fazla canlılık gösterdiğini" belirtti. Din Çin Komünist Partisi resmî olarak Marksist felsefe üzerine kurulu bir ateizmi benimser. Herhangi bir dini inancı olanların partiye üye olması yasaktır. Tarihçe Kuruluşu ve erken tarihi (1921-27) ÇKP'nin kökeni 1919'da gerçekleşen 4 Mayıs Hareketi'ne dayanmaktadır ve Rus politikacı Vladimir Lenin'in Öncü parti teorisine göre kurulmuştur. Kuruluş Ulusal Kongresi 23-31 Temmuz 1921 tarihleri arasında Şanghay'da bulunan bir kız okulunda yapıldı. Çin İç savaşı ve İkinci Dünya savaşı (1927-49) Tek parti rejimi (1949–günümüz) Mao, 1949 yılında Çin Halk Cumhuriyeti'nin kuruluşunu ilan etti. Böylece Komünist Parti devletin karar ve yürütme mekanizması haline geldi. 1950’li yıllarla beraber, Çin'in Amerika Birleşik Devletleri ve Sovyetler Birliği ile ilişkileri bozulmaya başladı. Yapılmaya çalışılan reformların başarısız olması Mao'nun Komünist Parti içerisindeki gücünü büyük ölçüde zayıflattı. Partinin kontrolünü ele almak ve Çin Devrimi'nin ruhunu tekrar canlandırmak için 1966 yılında Kültür Devrimi'ni başlattı. Mao'nun ölümünün ardından Komünist Parti içerisinde iktidar mücadelesi başladı. 1978 yılında partinin başına Deng Şiaoping geçti. Parti örgütü Parti örgütü Kültür Devrimi sırasında tamamen dağıtılmıştı. Çin değerleri ile sosyalizm hareketini başlatan Deng Şiaoping tarafından yeniden oluşturuldu ve bütün devlet yapılarının kontrolünü tekrar ÇKP'nin elinde toplandı. Kuramsal olarak, partinin en yüksek organı her beş yılda bir toplanan Çin Komünist Partisi Ulusal Kongresi'dir. Parti tüzüğünde detaylı bir şekilde anlatılan Komünist Parti içinde yetkinin temel dağılımı şöyledir: Merkez Komitesi şu birimlerden oluşur: Çin Komünist Partisi Politbüro Yürütme Komitesi 9 üyeli Çin Komünist Partisi Politbürosu 24 üyeli (Çin Komünist Partisi Politbüro Yürütme Komitesi üyeleri de dahildir) Sekreterya, Çin Komünist Partisi Genel Sekreteri'nin başkanlık ettiği bu yapı Çin Komünist Partisinin ana idari mekanizmasıdır. Merkezi Askeri Komite Merkezi Disiplin Soruşturma Komitesi'; Çin Komünist Partisi Ulusal Kongresi'nin altında Merkez Komitesi ile aynı düzeyde, görevi parti kademelerindeki görevi kötüye kullanma ve yozlaşma ile mücadele olan birimdir. Ayrıca bakınız Deng Şiaoping Teorisi Kaynakça Dış bağlantılar Official News of the Communist Party of China Official newspaper The Communist Party of China—Council on Foreign Relations "A Struggle Within the Chinese Communist Party"—Monthly Review article from May 2002 Kategori:Çin'deki komünist partiler Kategori:İktidardaki komünist partiler Kategori:1921'de kurulan siyasi partiler Kategori:Çin İç Savaşı Kategori:Maoist kuruluşlar Kategori:Çin hükûmeti Kategori:1921'de Çin'de kurulan oluşumlar Kategori:Tek parti rejimlerinde iktidar olmuş siyasi partiler