Çin-Polonya ilişkileri

bullvar_katip · 27 Mayıs 2024

Çin-Polonya ilişkileri, Çin ile Polonya arasındaki hem tarihî hem de günümüzdeki ilişkileri kapsar. Günümüzde bu ilişkilerin taraflarını Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) ve Polonya Cumhuriyeti devletleri oluşturmaktadır. ÇHC'nin Varşova'da bir büyükelçiliği ve Gdańsk'ta bir başkonsolosluğu, Polonya'nın ise Pekin'de bir büyükelçiliği ve Şanghay, Çengdu, Guangzhou ve Hong Kong şehirlerinde başkonsoloslukları var. Tarih İlk temaslar [[Dosya:ChinaBoym.jpg|küçükresim|Polonyalı Cizvit Michał Boym'ın 17. yüzyılda çizdiği Çin haritası. Bu, Avrupa tarihinde Çin'i doğru bir şekilde gösteren ilk haritadır.]] Polonyalılar ile Çinliler arasındaki ilk temaslar birkaç yüzyıl öncesine dayanır. 17. yüzyılın ortasında Polonyalı Cizvit misyonerleri ile Çin'e vardılar. Boym, botanik dalındaki öncü kitabı ve Çin hakkındaki detaylı haritalarıyla Avrupalıların Çin hakkındaki bilgilerini büyük oranda arttırmıştır. Nabız analizi gibi Çin tıbbî uygulamalarını da Avrupalılara tanıttı. Smogulecki Çin'de matematik öğretti ve Çinlilere logaritmaları tanıttı. Hem Boym hem de Smogulecki'nin Çin İmparatorluk Sarayı ile temasları olmuştur. 17. yüzyıl boyunca III. Jan Sobieski ile İmparator Kangxi sarayları arasında de yer aldı. 19. yüzyılın sonları ve 20. yüzyılın başlarında Polonya, komşu ülkelerin işgâli altında bölünmüş durumdayken, mühendisler, mimarlar, doktorlar, öğretmenler dahil birçoğu siyasî mülteci olan binlerce Polonyalı göçmen, günümüz Kuzeydoğu Çin bölgesiyle örtüşen Mançurya bölgesine yerleşti. Bu Polonyalı göçmenler, hem Doğu Çin Demiryolu'nun hem de Harbin şehrinin kuruluşu ve gelişmesinde önemli katkılarda bulundular. Şehrin kurucusu, ilk belediye başkanı görevinde de bulunmuş Polonyalı mühendis 'dir; Polonyalı mühendis Stanisław Jokisz, şehrin düzenini planladı, diğer Polonyalı mühendisler de şehrin inşası için sorumluydu. Harbin'deki Polonyalılar müreffeh ve etkili bir topluluk kurmuş oldular; şehirde Polonyalılar tarafından işletilen gazeteler, okullar, örgütler, kiliseler (ör. ) ve spor takımları vardı; bu topluluk ayrıca Çinliler dahil olmak üzere şehirdeki diğer etnik gruplarla barış içinde bir arada yaşadı. Birçok Polonyalı, o dönemde Polonyalı demiryolu mühendisi 'in işletimi altında bulunan Doğu Çin Demiryolu için çalıştı. Polonyalılar Çinlilere şeker pancarı yetiştiriciliğini tanıttı ve günümüzde olarak bilinen ülkenin ilk bira fabrikasını kurdular. Mançurya'nın ilk , metalürji tesislerini ve mobilya ve sigara fabrikalarını da kurdular. , ve dahil olmak üzere çok sayıda Polonyalı yazar ya Harbin doğumluydu ya da hayatlarının bir kısmını Harbin'de geçirmişti; bu yazarlar sonradan Polonya'ya geri dönüp Avrupalıların Çin ve Doğu Asya hakkındaki farkındalıklarını geliştirdiler. Modern ilişkiler [[Dosya

odpisanie Traktatu Polsko-Chińskiego 18 września 1929 roku w Nankinie.jpg|küçükresim|sol|1929 yılında Nankin'de Çin ile Polonya arasında dostluk, ticaret ve navigasyona ilişkin bir anlaşmanın imzalanması]] 1918'de Polonya, uzun bir zaman boyunca bölünmüş hâlde bulunduktan sonra bağımsızlığa kavuştu ve 1919'da Çin ile Polonya birbiriyle diplomatik ilişkiler kurdu, ancak iki ülkenin birbirinden uzak olması nedeniyle bu ülkelerin arasında güçlü bir ilişki ortaya çıkmadı. Bu ilişkileri güçlendirmek ve geliştirmek maksadıyla 1929 yılında Nankin'de iki ülke arasında dostluk, ticaret ve navigasyona ilişkin bir anlaşma imzalandı. Harbin'deki Polonyalı topluluğu varoluşunu kuvvetle sürdürmeye devam etti, ancak 1930'larda çok sayıda Polonyalı Polonya'ya geri dönmeye başladı; geri kalan Polonyalılar ise 1949 yılında Polonya Hükûmeti tarafından memleketlerine iade edildi. Her iki ülkede komünistlerin iktidara gelmesiyle iki yeni devlet arasındaki ilişkiler 5 Ekim 1949 tarihinde kuruldu; 7 Ekim 1949'da ise karşılıklı diplomatik misyonlar kuruldu. Polonya, Sovyet Bloku'na ait olmasından ötürü Çin ile dostane ilişkiler sürdürdü; Kore Savaşı gibi uluslararası sorunlarda da Çin ile işbirliğinde bulundu. [[Dosya:Wspólne oświadczenie w sprawie ustanowienia wszechstronnego strategicznego partnerstwa.jpg|küçükresim|Polonya devlet başkanı Andrzej Duda, Çin'in Komünist lideri Şi Cinping ile stratejik ortaklığa ilişkin bir anlaşma imzaladı.]] Çin-Sovyet ayrılığı nedeniyle, 1950'ler boyunca iki ülke arasındaki ilişkiler bozuldu. Buna rağmen, Polonya, Çin Cumhuriyeti'nin Birleşmiş Milletler'deki daimi üyeliğinin Çin Halk Cumhuriyeti'ne verilmesini yine destekledi. Çin'in 1950'lerdeki başbakanı Zhou Enlai, Polonya'ya iki kere devlet ziyaretinde bulundu. Bolesław Bierut, ve gibi Polonyalı liderler de bu dönemin farklı zamanlarında Çin'e devlet ziyaretleri yaptılar. 1980'lerin sonlarında Sovyet Bloku'nun çökmesiyle Polonya, siyasî ve kültürel değişimler geçirip yeni bir komünizm sonrası ülke oldu. Polonya'nın kapitalist pazara sahip olan bir Batı liberal ülkesine giderek daha çok benzemesi ve Çin'de Deng Şiaoping'in ekonomik reformlarının uygulanmasıyla, iki ülke arasındaki ilişkiler sabit kalmıştır. 2016 yılında Polonya devlet başkanı Andrzej Duda, Çin devlet başkanı ve Çin Komünist Partisi genel sekreteri Şi Cinping ile buluştu; buluşma sırasında Polonyalı şirketlerin Çin'in "Bir Kuşak, Bir Yol" projesinden "çok yararlanacaklarını" ifade etti. Duda ile Şi, Polonya ile Çin'in birbirlerini uzun vadeli stratejik ortaklar olarak gördüklerini ifade eden bir stratejik ortaklık deklarasyonunu imzaladılar. Ekim 2020'de Polonya Hükûmeti, Çin Hükûmeti'nin Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde yaşayan Uygurlar ve diğer Türk Müslüman azınlıklara uyguladığı sistematik baskılar ve hakkında birçok ülke tarafından duyulan endişeleri açıkça ifade eden ortak bir bildirinin imzacılarından biriydi. İkili ilişkiler [[Dosya:Belt and Road Initiative participant map.svg|küçükresim|Bir Kuşak, Bir Yol İnisyatifi'ne ilişkin işbirliği belgelerini imzalamış ülkeler]] 1950'lerden 1990'lara kadar iki ülke, hükûmet anlaşmalarına dayalı hesaplar kullanarak ekonomik faaliyetlerde bulundu. 1986 yılında iki komünist devlet arasındaki yıllık ticaret hacmi neredeyse 1 milyar ABD doları değerindeydi. 1990'larda ticaret ödemelerinin dönüştürülebilir dövizle yer almasına ilişkin anlaşmalar imzalandı. 1990 ile 1991 yılları arasında ikili ticaret 0,322 milyar ABD dolarından 0,144 milyar ABD doları değerine düştü, ancak 1992'de ikili ticaret tekrar çoğalmaya başladı. Sonraki senelerde iki ülke arasındaki ticaret hızlı şekilde büyümeye başladı; 2001 yılındaki ikili ticaretin değeri, önceki seneye göre %29,5 oranında çoğalıp 1,242 milyar ABD doları değerine ulaştı. Çin ile Polonya arasındaki ekonomik ilişkiler çevre koruma, finans, tarım teknolojisi, bakır sanayisi ve kömür madenciliği gibi alanlara odaklanmaktadır, ancak yüksek teknoloji, temiz enerji, işgücü, hizmet ve altyapı gibi yeni alanları kapsamaya da başlamıştır. Buna rağmen, iki ülkenin karşılıklı ticaret hacminin değeri oldukça eşitsiz durumdadır; 2008 yılında Polonya'nın Çin'e ihracatı 1 milyar ABD doları değerindeyken, Çin'ın o yılki Polonya'ya ihracatı 11 milyar ABD dolarıydı. Ocak 2019'da Huawei çalışanı Wang Weijing, Çin için casusluk yapma suçlamasıyla Polonya'da tutuklandı. Görseller Ayrıca bakınız Çin'in dış ilişkileri Dipnot Kaynakça Dış bağlantılar (Çince ve Lehçe) (Çince) (Çince ve Lehçe) Polonya Kategori

olonya'nın ikili ilişkileri

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Çin-Polonya ilişkileri

bullvar_katip

Administrator

Benzer konular

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi