Civan, Borçka

[bullvar_katip]

Civan, Artvin ilinin Borçka ilçesine bağlı köydür. Tarihçe Civan köyünün eski adı Cvani (ჯვანი) veya Cuani (ჯუანი) olarak bilinir. Türkçeye kaynaklarda Civan (جیوان), Cuvan / Cvan (جوان) olarak geçer. Cuvan köyü, tarihsel Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Klarceti'de yer alır. Civan köyü, Korideti gibi, bu bölge içinde yerleşim tarihi çok eskilere dayanan Murgul Vadisi'nin köylerinden biridir. Bu bölgeyi Osmanlılar 16. yüzyılın ilk yarısında Gürcülerden ele geçirmiştir. Cuvan köyü, Osmanlı idaresinin askere alma ve vergi belirleme amacıyla sadece erkek nüfusunu tespit ettiği 1835 yılında 29 haneden oluşuyordu. Bu hanelerde toplam 81 erkek kaydedilmiştir. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, Civan köyünde 1835 yılında yaklaşık 162 kişinin yaşadığı ortaya çıkar. Cuvan köyü, 19. yüzyılın ikinci yarısında, Trabzon Vilayeti'nin Lazistan sancağına bağlı Livana kazasıın köylerinden biriydi. 1876 tarihli Trabzon Vilayeti Salnamesi‘nde köyün nüfusu 27 hane ve 102 kişi olarak verilmiştir. Salnamede belirtilmemiş olmasına karşın, bu tarihte de sadece erkek nüfusun tespit edildiği bilinmektedir. Erkek nüfusuna bir o kadar da kadın eklenirse, köyde nüfusunu 204 kişinden oluştuğu ortaya çıkar. Bu tarihte köyde hayvan varlığı 40 öküz, 25 inek, 10 at, 19 keçi ve 45 koyun kayda geçirilmiştir. Cuani, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması'yla Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinin Cuvan (Джуван) adıyla kaydettiği köy, Artvin sancağının Artvin kazasına bağlıydı. 1886 yılında köyde 14 hanede 77 kişi yaşıyordu. Bu nüfusun tamamı Sünni Gürcülerden oluşuyordu. Artvin bölgesinin Rus idaresine geçmesinin ardından köyden Osmanlı ülkesinen göçün gerçekleştiği bu kayıttan da anlaşışmaktadır. Tsitelmitsa (წითელმიწა), Tskaro (წყარო), Gağmikana (გაღმიყანა), Atieti (ატიეთი), Nakanapvari (ნაკანაფვარი), Katrovani (კატროვანი), Vazianihe (ვაზიანიხე), Ğele (ღელე) gib Gürcüce yer adları da Cuani'nin bir Gürcü köyü olduğunu göstermektedir. Cuani köyü, Birinci Dünya Savaşı'nın sonunda Rusların bölgeden çekilmesinin ardından bir süre Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. Bu durum, Artvin ve Batum sancaklarını Gürcistan'ın parçası sayan 7 Mayıs 1920 tarihli Moskova Antlaşması'yla da Sovyet Rusya tarafından kabul edildi. Ancak Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında, 16 Mart 1921'de imzalanan Moskova Antlaşması uyarınca köy Türkiye'ye bırakıldı. Civan köyü, 1922 tarihli nüfus cetvelinde "Cuvan" adıyla kaydedilmiştir. Bu tarihte köy, Artvin livasının Borçka kazasına bağlı Murgul nahiyesinin köylerinden biriydi. Nüfusu 11 hanede yaşayan 59 kişiden oluşuyordu. 1886 tarihinden sonra da köyün nüfusunun azalmış olduğu bu kayıttan anlaşılmaktadır. 1925 yılında Artvin'de yer adları değiştirilirken Cuani köyünün adı, "Civan" kabul edildiği için değiştirilmeden kalmıştır. Coğrafya Artvin il merkezine 39km, Borçka ilçe merkezine 7km uzaklıktadır. Nüfus Kaynakça Dış bağlantılar Kategori:Borçka belde ve köyleri Kategori:Tao-Klarceti