Çoğa Zenbil

[bullvar_katip]

Çoğa Zenbil , Elam dilince Dur Untaşı, İran'ın Huzistan eyaletinde, Susa şehrinin 30km güneydoğusunda ve Ahvaz'ın 80km kuzeyinde bulunan Elam İmparatorluğu arkeolojik sit alanı. Özellikle orta Elam dönemine (MÖ y. 1500-1000) tarihlenen kalıntılarıyla tanınır. Etimoloji Çoğa Zenbil, Höyük sepeti anlamına gelir. Kentin adı, bölge yakınında hâlen konuşulmata olan Bahtiyari lehçesinde de tepe anlamında kullanılır. Orijinal ismi olan 'Dur Untaş' ise, 'Untaş şehri' anlamına gelmektedir. Tarihçe MÖ 13. yüzyıl hüküm sürmüş Elam kralı Untaş-Napirişa tarafından yaklaşık olarak MÖ 1250 yılı civarında kurulmuştur. Tanrı İnşusinak onuruna inşa edilen kentteki özellikle büyük ziggurat ona ithaf edilmiştir. Untaş-Napirişa, kenti kurarken, içinde on kadar tapınağın yer aldığı, surlarla çevrili kutsal bir alanın ortasında bir ziggurat ve bir saray inşa ettirmiştir. MÖ 640 yılında Asur kralı Asurbanipal tarafından yıkılmıştır. [[Dosya:National Museum of Iran Darafsh (452).JPG|küçükresim|170px|Çoğa Zenbil'de bulunup 2. bin yılın sonlarına tarihlenen tekerlek. (İran Ulusal Müzesi)]] Mimari Oldukça sağlam kalmış olan ziggurat Mezopotamya bölgesi dışındaki ayakta bulunan az sayıdaki zigguratlar arasındadır. Aynı zamanda dünyanın en iyi korunmuş zigguratlarından biridir. Ziggurat kalıntılarının, kenarları 102 m olan kare bir tabanı vardır ve yüksekliği 24 m'dir. Zigguratın gerçek yüksekliğinin ise bunun iki katı olduğu tahmin edilmektedir, [[Dosya:Axe Sb 3973.jpg|küçükresim|210px|sol|Kentin kurucusu Elam hükümdarı Untaş-Napirişa'nın adını taşıyan balta.]] Arkeolojik çalışmalar Çoğa Zenbil 1951 ve 1961 yılları arasında yapılan 6 sezonluk kazı çalışmaları sonucunda Roman Ghirshman başkanlığındaki bir heyet tarafından ortaya çıkarılmıştır. Çoğa Zenbil'de mühür koleksiyonu ve çok çeşitli küçük eşyalar da bulunmuştur. Çoğa Zenbil, 1979 yılında UNESCO Dünya Mirası listesine alınmıştır. Resimler Kaynakça Bibliyografya D. T. Potts, The Archaeology of Elam: Formation and Transformation of an Ancient Iranian State, Cambridge University Press, 1999, ISBN 0-521-56496-4. Roman Ghirshman, La ziggourat de Tchoga-Zanbil (Susiane), Comptes-rendus des séances de l'Académie des Inscriptions et Belles-Lettres, vol. 98 lien Issue 2, pp.233–238, 1954. Roman Ghirshman, Campagne de fouilles à Tchoga-Zanbil, près de Suse, Comptes-rendus des séances de l'Académie des Inscriptions et Belles-Lettres, vol. 99, iss. 1, pp.112–113, 1955. Roman Ghirshman, Cinquième campagne de fouilles à Tchoga-Zanbil, près Suse, rapport préliminaire (1955-1956), Comptes-rendus des séances de l'Académie des Inscriptions et Belles-Lettres, vol. 100, iss. 3, pp.335–345, 1956. Roman Ghirshman, Les fouilles de Tchoga-Zanbil, près de Suse (1956), Comptes-rendus des séances de l'Académie des Inscriptions et Belles-Lettres, vol. 100, iss. 2, pp.137–138, 1956. Roman Ghirshman, VIe campagne de fouilles à Tchoga-Zanbil près de Suse (1956-1957), rapport préliminaire, Comptes-rendus des séances de l'Académie des Inscriptions et Belles-Lettres, vol. 101, iss. 3, pp.231–241, 1957. Roman Ghirshman, FouiIles de Tchoga-Zanbil près de Suse, complexe de quatre temples, Comptes-rendus des séances de l'Académie des Inscriptions et Belles-Lettres, vol. 103, iss. 1, pp.74–76, 1959. Roman Ghirshman, VIIe campagne de fouilles à Tchoga-Zanbil, près de Suse (1958-1959), rapport préliminaire, Comptes-rendus des séances de l'Académie des Inscriptions et Belles-Lettres, vol. 103, iss. 2, pp.287–297, 1959. P. Amiet, Marlik et Tchoga Zanbil, Revue d'Assyriologie et d'Archéologie Orientale, vol. 84, no. 1, pp.44–47, 1990. Ayrıca bakınız Kategori:İran'daki antik kentler Kategori:İran'daki kaleler Dış bağlantılar Hamid-Reza Hosseini, Shush at the foot of Louvre (Shush dar dāman-e Louvre), in Persian, Jadid Online, 10 Mart 2009, Kategori:İran'daki antik kentler Kategori:İran'daki Dünya Mirasları Kategori:İran mimarisi Kategori:MÖ 13. yüzyılda mimarlık Kategori:MÖ 13. yüzyılda tamamlanan yapılar Kategori:MÖ 13. yüzyılda kurulan yerleşim birimleri Kategori:Huzistan Eyaleti Kategori:İran'daki görülecek yerler Kategori:İran'daki kaleler Kategori:İran'daki dinî yapılar Kategori:Elam İmparatorluğu