Çuniri

[bullvar_katip]

Çuniri (Gürcüce: ჭუნირი) Gürcistan'da kullanılan bir yaylı çalgıdır. Sadece Gürcistan'ın dağlık kesimlerinde yaşayan halk yaylı çuniriyi değiştirilmemiş şekilde muhafaza etmektedir. Bu enstrümanın Svaneti'nin ulusal enstrümanı olduğu kabul edilir ve oradan Gürcistan'ın diğer bölgelerine yayılmış olduğu düşünülmektedir. Çuniri farklı bölgelerde farklı isimlere sahiptir: Hevsureti ve Tuşeti'de (Doğudaki dağlık bölgeler) çuniri, Raça ve Guria'da ise (Gürcistan'ın batı tarafları) Çianuri olarak adlandırılır. Çuniri, diğer enstrümanlara eşlik etmesi için kullanılır. Genellikle çangi (arp) ve salamuri (flüt) ile birlikte çalınır. Hem kadın hem erkek tarafından kullanılır. Svaneti'de, solo şarkılar, milli kahraman şiirleri ve dans ezgilerine eşlik edecek şekilde çalınır. Polifonik şarkılar söylenirken çuniri ve çangi şarkıya birlikte eşlik eder. Bir çalgı topluluğunda birden fazla çuniri kullanılmaz. Çuniri ılık bir yerde muhafaza edilir. Çuniri çoğunlukla, özellikle yağmurlu günlerde, daha uyumlu sesler yayması için, kullanılmadan önce güneşte veya şöminenin yakınında ısıtılır. Bu işlem yaylı çalgıların kullanıldığı tüm bölgelerde uygulanır. Ayrıca, rutubet ve rüzgarın aletin rezonant gövdesi ve onu örten deri üzerinde belirli bir etkisi olması bu işlemin uygulanma sebebidir. Svaneti ve Raça'da, insanlar çianuri'nin ürettiği sese göre hava tahmini bile yapmaktaydılar. Zayıf ve net olmayan sesler, yağmurlu bir havanın belirtileriydi. Enstrümanın yan telleri, yani birinci ve üçüncü teller dördüncü olarak akort edilirken, orta (ikinci) tel, en düşük tel ile birlikte üçüncü olarak akort edilirdi. Çuniriyi cenazeden önceki günün akşamında geç saatlerde oynamak bir gelenekti. Örneğin, ölü kişinin erkek akrabalarından biri şenlik ateşinin yanında açık havada oturur ve üzücü bir melodi çalardı. Şarkısında (şarkı alçak sesle söylenirdi) ölen kişinin ve aile atalarının hayatlarını hatırlardı. Çuniriyle söylenen şarkıların çoğunlukla üzücü bir arka planı vardı. Svaneti'de Çunirinin kederlenmek için olduğuna dair bir deyim vardır. Bununla birlikte, çuniri partilerde de kullanılabilir. Kaynakça Kategori:Gürcü halk müziği çalgıları Kategori:Boyunlu lavtalar