Danıştay (Türkiye)

bullvar_katip · 22 Mayıs 2024

küçükresim|Danıştay, Ankara Danıştay; Türkiye'nin idari yargı organıdır. İdari davaların bakıldığı mercidir. Aldığı kararlara yürütme uymak zorundadır. Ayrıca yürütme organlarına yardımcı bir inceleme, danışma ve karar organı olup yönetimin yargı yoluyla denetlenmesi görevini yapan bir yargı kuruluşudur. Danıştay 9 dava dairesi 1 idari daire olmak üzere toplam 10 daireden oluşur. Tarihçe küçükresim|upright=0.91|Kurumun eski logosu Gülhane Hattı Hümayunu ile Osmanlı tebaasının din ve mezhep farkı gözetilmeksizin can, mal, ırz ve namus gibi tabi haklarının kanun teminatı altına alınacağı devletçe vaad edilmiş, böylece yeni bir hukuk devletinin temel prensipleri ortaya konmuş, idarenin (devletin) de hukuk kurallarına uyması gerekliliği Osmanlı’da kabul edilir bir fikir haline gelmiştir. Bu dönemde, II. Mahmut tarafından 1837 yılında Meclis-i Vâlâ-yı Ahkâm-ı Adliye adında ve günümüz Danıştay’ı ile Yargıtay’ının temelleri olan bir yüksek mahkeme kurulmuş; daha sonra 1868 yılında Sultan Abdülaziz döneminde bu yüksek mahkeme (Meclisi Vâlây-ı Ahkâmı Adliye) ikiye ayrılarak Şura-yı Devlet adıyla Danıştay ve Meclis-i Ahkâm-ı Adliye adıyla Yargıtay kurulmuş; böylelikle, yargı ve yürütme birbirinden ayrılmıştır. Bu iki yargı organından Şura'yı Devlet'e hem kanun tasarılarını hazırlama hem de idari uyuşmazlıklara çözüm getirme şeklinde hem "kanun tasarı hazırlama" hem "yargı" görevi olarak iki görev verilmişken, Divanı Ahkâmı Adliye'ye ise yalnızca "yargı" görevi verilmiştir. Padişah Abdülaziz'in 10 Mayıs 1868 günlü nutkuyla fiilen çalışmaya başlayan Şurayı Devlet'in "Kavanin ve nizamat layihalarını tetkik ve tanzim, mesalihi mülkiyeyi tetkik, hükûmet ile eşhas beyninde mütehaddis deaviyi rü'yet ve memurini devletin tahkik ahvaliyle, muhakemelerini icra" görevlerini yerine getirmek üzere kurulmuştur. "Hükümet ile eşhas beyninde mütehaddis davaları" görmek ve çözümlemek görevi, 1876 Kanuni Esasisi ile genel mahkemelere bırakıldığından, İmparatorluk Danıştayının yargısal görevi çok sınırlı kalmıştır. İmparatorluk döneminde 54 yıl görev yapan Danıştay, 4 Kasım 1922 tarihinde İstanbul’daki bütün merkez kuruluşlarının TBMM Hükümetinin idaresine geçmesiyle 669 sayılı kanunla yeniden düzenlenip, 6 Temmuz 1927 tarihinde çalışmaya başlamıştır. 669 sayılı Kanuna göre Danıştay, üç idari bir dava dairesi olmak üzere, dört daireden oluşmaktaydı. 1961 Anayasası, mahkemelerin ve hakimlerin bağımsızlığını hem yasama ve hem de yürütme organlarına karşı koruyabilmek için gerekli hükümleri öngörmekte idi. Bu Anayasanın 114. maddesinde, "İdarenin hiçbir eylem ve işlemi yargı mercilerinin denetimi dışında bırakılamaz" denilmiş ve 1982 Anayasası ile bazı kısıtlamalar getirilmişse de, temel ilke korunmuştur. 1982 yılında ayrıca, ilk derece idari yargı mercileri olan idare ve vergi mahkemelerinin kurulmasıyla, idari yargı örgütünün kuruluşu tamamlanmıştır. Bu gün Danıştay, bu mahkemelerin üzerinde bir temyiz mercii olarak yargı görevine devam etmektedir. 10 Şubat 2011 tarihinde Danıştay'ın daire sayısı 13'ten 15'e, üye sayısı ise 95'ten 156'ya çıkarıldı. 2014 yılında ise daire sayısı 15'ten 17'ye, üye sayısı ise 156'dan 195'e çıkarıldı. 2016 yılında üye sayısı 116'ya daire sayısı ise 15'e düşürüldü. Yapısı Danıştay, Türkiye'nin 4 yüksek yargı organından birisidir. 9'u dava, biri idari daire olmak üzere toplam 10 daireden oluşmaktadır. Anayasa'da öngörülen Yüksek Mahkemelerden biri olan Danıştay, Anayasa'nın 155. maddesine göre, yönetimin yargı yoluyla denetlenmesinde etkin ve önemli görev yapan bir yargı kuruluşu olmanın yanı sıra, yürütme organına yardımcı bir inceleme, danışma ve karar organıdır. Bugün Danıştayın idari görevleri ile yargı görevi birbirlerinden kesin olarak ayrılmış ve her iki görevi yürütecek daireler birbirinden tamamen ayrı olarak kurulmuşlardır. Yönetimin yargı yoluyla denetlenmesi görevini, idare ve vergi mahkemeleriyle birlikte, Danıştayın dava daireleri yürütmektedir. Günümüzde Danıştay, 1982 yılında yürürlüğe giren 2575 sayılı Danıştay Kanununa göre örgütlenmiştir. Bu Kanuna göre Danıştay, on beşi dava, ikisi idari olmak üzere on yedi daireden oluşmaktadır. Bugün Danıştayda, Danıştay Başkanı, Başsavcı, başkanvekilleri, daire başkanları ve üyeler olarak, 168 yüksek mahkeme hakimi görev yapmaktadır. Danıştayda, Daire başkan ve üyeleri haricinde, dava dosyalarını inceleyerek daire veya görevli kurullara gerekli açıklamaları yapmak, tutanakları hazırlamak, dava hakkındaki görüşlerini daire veya kurula bildirmek ve karar taslaklarını yazmakla görevli tetkik hâkimleri ile davalar hakkında hukukî mütalaalarını bildirmekle görevli savcılar da görev yapmaktadır. Danıştay Yönetimi Danıştay Üyeleri Abdullah Artunç Abdullah Aygün Abdurrahman Gençbay Abdurrahman Madan Abdülkadir Atalık Adil Memiş Ahmet Arslan Ahmet Murat Altuğ Ahmet Saraç Ali Alpan Ali Çopur Ali İhsan Şahin Ali Kazan Ali Özgür Ali Ürker Aydemir Tunç Aysel Demirel Battal Öğüt Bilal Çalışkan Bilge Apaydın Binnaz Mahioğlu Birgül Kurt Cafer Ergen Cevdet Erkan Cevdet Malkoç Ekrem Özübek Emin Sınmaz Ercan Ahi Enver Kaya Erhan Çakan Erhan Çiftçi Esat Toklu Esma Aksoy Fatih Mehmet Alkış Fatih Terzi Fatih Zencirci Fethi Aslan Gülay Ölmez Gülen Aydınoğlu Gürsel Mekik Gürsel Özkan Hamdi Şenler Hamit Ümit Aksoy Hanifi Doğan Hasan Gül Hasan Güzeler Hasan Odabaşı Hasan Önal Hasan Şahin Hayriye Şirin Ünsel Hicabi Ece Hümeyra Ergin Ercan Hüseyin Ünal Kara İbrahim Er İbrahim Topuz İlhan Hanağası İlker Sert İlyas Arlı İsmail Hakkı Sayın İsmail Kalender Kemal Açıkgöz Kenan Balan Keziban Gülcan Kaya Levent Barış Tüfenkçi Lütfiye Akbulut Mahmut Ballı Mahmut Doğan Mahmut Vural Mehmet Ali Ceran Mehmet Ali Gümüş Mehmet Aydın Mehmet Gökpınar Metin Arıtı Mevlüt Atbaş Muharrem Özkaya Muhsin Yıldız Munise Kabakulak Musa Albayrak Musa Heybet Mustafa Arslan Mustafa Gökçek Mustafa Nafiz Acar Mürteza Güler Nedret Engin Nevzat Özgür Nurdane Topuz Nurten Çolakoğlu Oğuz Yağlıcı Oya Işık Ömer Civri Rasim Aytin Recep Kılıç Sami Karatekin Selbi Koca Seyfullah Yıldıztekin Süleyman Hilmi Aydın Şahnaz Gerek Şaziye Fırat Civelek Tayyibe Kaycıoğlu Turgay Tuncay Varlı Tülay Bulgurcu Uğurhan Kuş Vahit Kınalıtaş Yalçın Ekmekçi Yılmaz Akçil Yunus Aykın Yunus Emre Sılay Yusuf Binici Yücel Bulmuş Yüksel Navdar Yüksel Öztürk Zeki Yiğit Zeynep Kenan Ziya Özcan Danıştay Başkanları Danıştay Başsavcıları Danıştay Eski Daire Başkanları Ayrıca bakınız Danıştay Saldırısı Kaynakça Dış bağlantılar Türkiye Cumhuriyeti Danıştay Başkanlığı resmî sitesi Kategori:Türkiye Cumhuriyeti Adalet Bakanlığı

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Danıştay (Türkiye)

bullvar_katip

Administrator

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi