Davranışsal iktisat

[bullvar_katip]

Davranışsal iktisat, zihindeki ekonomik karar alma mekanizmalarının sosyal, zihni ve duygusal önyargılardan nasıl etkilendiği üzerine çalışır. Bu çerçevede pazar fiyatlarının ve kaynak kullanımının neden değiştiği sorusu önemlidir. Ekonomik modellerdeki bireyin nedenselliği ne ölçüde kullanıp kullanmadığı, bu bilim dalının araştırma konuları içerisindedir. Psikoloji ve neo-klasik ekonomi yaklaşımları ile çok yakından ilgili olan bu dal, pazar kararları kadar, toplum seçimleri ve bu kararların kaynakları üzerine de araştırmalar içerir. En önemli olan dalı finans kararlarının ele alınmasındadır. Günümüzde hakim iktisadi görüş olan neoklasik ekol iktisat bilimine matematiksel modelleri fazlasıyla dahil etmiştir. İnsan psikolojisi dışsallandırılmış ve tüketici davranışlarının yalnızca matematik formülleriyle açıklanamayacağı gözden kaçırılmıştır. Nobel ödülü sahipleri 1978'de Herbert Simon, "ekonomik organizasyonlarda karar verme sürecine yönelik öncü araştırması nedeniyle ve daha sonra, 2002 yılında psikolog Daniel Kahneman ve ekonomist Vernon L. Smith, Nobel Ekonomi Ödülü'ne layık görüldü. Davranışsal iktisat alanına katkılarından dolayı 2017 yılında Nobel Ekonomi Ödülü’ne layık görülen Amerikalı iktisatçı Richard H. Thaler ise başkalarının kararlarını seçim özgürlüklerini kısıtlamadan dolaylı yollardan etkilemenin mümkün olduğunu savunmuştur. Türkiye'de davranışsal iktisat çalışmaları 2019 yılında Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı tarafından 1. Ulusal Davranışsal Kamu Politikaları Konferansı gerçekleştirildi. 3-4 Mayıs 2019 tarihlerinde Orta Doğu Teknik Üniversitesi öğrencileri ve akademisyenlerinin katıldığı Nudge Bootcamp düzenlendi.