Dedegül, Ardahan

[bullvar_katip]

Dedegül, Ardahan ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür. Tarihçe Eski adı Dadaguli'dir. Gürcüce bir yer adı olan Dadaguli (დადაგული), "yanmış", "yanıklı" anlamına gelir. 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterine Dada Gul / Dede Gül (ددە كول) olarak girmiştir. Bu yer adı zaman içinde değişime uğrayıp Dede Gül / Dedegül'e (دەده كول) dönüşmüştür. Yerleşim, 16. yüzyılın ortasında Osmanlılar Gürcülerden ele geçirdiğinde büyük bir köydü. Köyün nüfusu 45 haneden (tahmini 225/270 kişi) oluşuyordu. Vergi vermekle yükümlü olarak Parşevan, Gogina, Revaz, Laşkara, Papuna, İvane, Davit, Goça gibi erkek adları kaydedilmiş, her hane ispenç vergisi vermekle yükümlü kılınmıştı. 1595 tarihli Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı mufassal deftere göre, Ardahan-i Büzürg livasında Güney nahiyesine bağlı bir köydü. Üç yüzyılı aşkın bir süre Osmanlı egemenliğinde kalan yerleşim, 93 Harbi sonucunda Çarlık Rusyası'nın eline geçti. Rus idaresinin Dadagül (Дадагюль) adıyla kaydettiği yerleşim, Ardahan sancağının (okrug) Ardahan kazasında (uçastok) yer alan Değirmendere nahiyesinin bir köyüydü. 1886 yılı tespitine göre köyde, tamamı Türk olarak kaydedilmiş olan 310 kişi yaşıyordu ve nüfus açısından Değirmendere köyünden sonra bu nahiyenin ikinci büyük köyüydü. Rus idaresi sırasında Ardahan bölgesini gezmiş olan Gürcü araştırmacı Konstantine Martvileli 1917 yılında köyde 40 hanede 599 Müslüman Gürcü'nün yaşadığından ve yıkıntı halinde bir kiliseden söz etmiştir. Ne var ki bu kiliseden günümüze bir iz kalmamıştır. Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra, Rus idaresinin son bulmasının ardından bir süre bağımsız Gürcistan’ın sınırları içinde kalan yerleşim, Kızıl Ordu’nun Gürcistan’ı işgali daha sona ermeden Sovyet Rusya ile Ankara Hükümeti arasında, 16 Mart 1921’de imzalanan Moskova Antlaşması’yla Türkiye’ye bırakıldı. 1928 tarihli köy listesinde “Dede Gül” olarak kaydedilmiş olan köy, bu tarihte Kars vilayeti içinde Ardahan kazasının Yalnızçam nahiyesine bağlıydı. 1992 yılında Ardahan ilçesi il olunca, Dedegül de bu ilin merkez ilçesi köyü haline geldi. Coğrafya Köy, Ardahan il merkezine 12km uzaklıktadır. Nüfus Kaynakça Dış bağlantılar Kategori:Ardahan merkez belde ve köyleri