Dehr

[bullvar_katip]

Dehr (Arapça: دهر), klasik Arap şiirinde, zaman veya kader anlamında kullanılan bir kavramdır. Mahiyeti Dehr olgusunun nitelediği zamanın mahiyeti hususunda iki farklı görüş mevcuttur. Birinci görüş, dehr kavramının sınırlı bir zamanı nitelediğini, ikinci görüş ise ilk başlangıçtan nihai sona kadarki zamanı ifade ettiğini savunmaktadır. Klasik Arap şiirinde, bu kavramın daha ziyade "evrensel yasa" anlamında kullanıldığı gözlemlenmektedir. İslam Peygamberi Muhammed'in "Zamana sövmeyiniz; Allah zamandır" dediği kaydedilmektedir. Muhtemelen hu hadiste zamanla kastedilen mukadderattır. Mukadderat Allah'ın takdiri olduğundan, zamana sövülmesi yasaklanmış olmalıdır. Etimolojisi Dehr kelimesi, birisinin başına bir iş gelmesini ifade eden dehera fiilinden türetilmiştir. Dehr kelimesi, etimolojik olarak Arapçaya özgü bir sözcük izlenimi vermektedir. Muhtemelen kelimenin kullanımı oldukça eski bir tarihe uzanmaktadır. Zira Sebe dilinde "dhr" sözcüğü, "(bir binayı, şehri veya gemiyi) yakmak, yok etmek" anlamına gelmektedir. Bu fiiller, eski Arap şiirinin dehr kavramına atfettiği faaliyetlerdir. Nitekim dehr olgusu çoğu zaman kötü hadiselerle ilişkilendirilmiştir. Bununla birlikte Ge'ez dilinde dhr sözcüğü, "kutsamak" ve "lütufta bulunmak" manasına gelmektedir. Bu manalar da dehr kavramının olumlu yönüyle ilişkilendirilebilecek niteliktedir. Zira eski Arap şairleri, hem başlarına gelen iyiliği hem de başlarına gelen kötülüğü dehr kavramından bilmektedir. Konuyla ilgili yayınlar Ayyıldız, Esat. “Klasik Arap Şiirinde Zaman Olgusu ve Kökeni” . Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi 22/1 (Mart 2022), 67-97. https://doi.org/10.33415/daad.1037608 Kaynaklar Kategori:Zaman Kategori:Zaman birimleri Kategori:İslam Terimleri