Dehriyyun

bullvar_katip · 28 Mayıs 2024

Dehriyyun (Maddîyyun, Dehrîyyun, Zenâdika, Melâhide), İslâm tarihinde materyalist felsefe akımına verilen addır. En önemli temsilcisi İbn Ravendi'dir. Bu olgu, dehr kavramıyla ilişkilidir. Kökeni Arap dünyasındaki Dehrî felsefenin kökeni İslam öncesine kadar uzanmaktadır. Kadim Arap şiiri incelendiğinde, zaman veya dehr mefhumunun eski Arapların hayat felsefelerini şekillendiren temel bir kavram olduğu gözlemlenmektedir. Bu inanış dehriyye şeklinde isimlendirilmiştir. Dehrî felsefesi Bassar bin Bürd ve Salih bin Abdülkudüs de önemli materyalist filozoflardır. "Dehrî filozoflar" görünen ve algılanan dünyanın dışında bir gerçek arayışını reddeder. İbn-i Râvendî'ye göre peygamberler, göz boyayarak halkın gerçekleri görmesine engel olmaktadırlar. Kur'an'ı reddeder ve tevhid inancının bâtıl olduğundan da bahseder. Birçok eserinde Peygamber Muhammed'i eleştirmiştir. İbn-i Râvendî'nin bu fikirleri İslâm coğrafyasında doğrudan veya dolaylı olarak etki etmiş, materyalist anlayışın en önemli kaynağı haline gelmiştir. İslâm felsefesi tarihinde bir de Vahdet-i vücud anlayışının, maddi yorumlanmasından doğan bir materyalizm şekli vardır. Şeyh Bedreddin ve Turan Dursun bu anlayışın önemli temsilcileridir. Abbâsîler devrinde Dehrîler Abbâsî Hâlifesi Ebû Câʿfer "el-Mansûr" hür fikirli bir şahsiyetti. O nedenlede diğer dinlerden olanlara karşı pek müsamahakâr davranmıştı. Hâlifenin tâbibi “Hasib” kendisinin Hristiyan olduğunu açıkça söyleyen bir “Zındık” idi. Ayni hâlifenin kâtibi “Yezid bin El-Feyz” ise Mani idi. “Maniler” ve kendilerine “Dehrîler” adı verilen hür düşünceli ve materyalist filozoflar, Hâlife Muhammed "el-Mehdî bi’l-Lâh" zamanında ise Zındıklık töhmetiyle idama, hapse ve i’tisafa uğradılar. “İbn-i Râvendî” yandaşlarından olan “Salih bin Abd’ûl-Kuddus” H. 166 / M. 783 yılında Hâlife Mehdî tarafından idam ettirilmişti. Konuyla ilgili yayınlar Ayyıldız, Esat. “Klasik Arap Şiirinde Zaman Olgusu ve Kökeni” . Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi 22/1 (Mart 2022), 67-97. https://doi.org/10.33415/daad.1037608 Ayrıca bakınız Zaman Dehr Leyâl Eyyâm Zurvân Zaman Baba Khronos İslâm felsefesi İbn Ravendi Şeyh Bedreddin Turan Dursun Kaynakça Süleyman Uludağ, İslam Düşüncesinin Yapısı, s.241 Faruk Yılmaz, İslam Felsefesi Kategori:İslam felsefesi Kategori:Teizm Kategori:Materyalizm

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Dehriyyun

bullvar_katip

Administrator

Benzer konular

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi