Devrik cümle

bullvar_katip · 21 Mayıs 2024

Devrik cümleler, öğeleri bir dilin yaygın kullanım kurallarına göre sıralanmamış cümlelerdir. Türkçede devrik cümleler, yüklemi cümle sonunda olmayan cümlelerdir. Devrik cümleler edebî sanat yapmak için, yüklemi vurgulamak için veya pratik amaçlarla kullanılırlar. Hatalı veya bozuk cümleler değillerdir. Devrik olmayan (yüklemi sonda olan) cümlelere kurallı cümle denir. Aşağıdaki devrik cümle örneklerinde yüklemlerin altı çizilidir: ağzından şu baklayı artık. Babam bugün geleceğinizi. Edebî dilde devrik cümlelere sıkça başvurulur: Ağır ağır bu merdivenlerden Eteklerinde güneş rengi bir yığın yaprak Ve bir zaman semâya ağlayarak - Ahmet Haşim Vurgu Türkçede yüklem çoğunlukla cümle sonunda bulunur. Özne, tümleç gibi diğer öğeler ise vurguya bağlı olarak sıralanır. Genellikle cümlede en fazla vurgulanmak isteyen öğe yükleme en yakın olandır. Aşağıdaki kurallı cümlelerde vurgulanmak istenen öğeler büyük harfle, yüklemler ise kalın harfle yazılmıştır: Bu raporu BEN hazırladım. Ben ŞU RAPORU hazırladım. Yarın hep birlikte ANKARA'YA gideceğiz. Ankara'ya HEP BİRLİKTE gideceğiz. BURAYA gel. GEL buraya. Gizli özne Türkçede gizli özne yaygın olarak kullanılır. Gizli özneler hem kurallı cümlelerde hem de devrik cümlelerde bulunabilir: Yarın görüşürüz. ("biz" gizli özne, kurallı cümle) İzliyor musun televizyondaki programı? ("sen" gizli özne, devrik cümle) Bir cümlede belirtisiz nesne özneden, her zaman yüklemin önünde yer almasıyla ve yüklemin aldığı kişi ekiyle ayırt edilir. Örneğin: "Kalem aldım." cümlesinde kalem belirtisiz nesnedir. Yüklemin almış olduğu -m kişi ekinden anladığımız üzere cümlenin görünmeyen öznesi "ben"dir. Yüklemin üçüncü şahısla çekimlendiği cümlelerdeyse anlatım bozukluğu olmasını engellemek için gerçek özne kullanılması gerekebilir. Eksiltili cümle Devrik cümleler, eksiltili cümleler ile karıştırılmamalıdır. Türkçede eksiltili cümle, yüklemi "olmayan" cümledir. Bu tür cümlelerde metnin veya konuşmanın geneline bakarak yüklemin ne olduğu tahmin edilir: - Nereye gidiyorsun? - Okula. (Eksiltili cümle, "gidiyorum" yüklemi düşmüş.) Anlatım bozukluğu Zaman zaman devrik cümle kavramı -hatalı olarak- anlatım bozukluğu ile eş anlamlı olarak kullanılır. Anlatım bozuklukları yanlış sözcük seçimi, yapım ve çekim eklerini yerinde kullanmama gibi dilbilgisi hataları sonucu ortaya çıkar: Sabahtan yağmur yağıyor. ("İtibaren" yerine "beri" kullanılmalı.) Kategori:Öğelerinin dizilişine göre cümleler

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Devrik cümle

bullvar_katip

Administrator

Benzer konular

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi