Dicle, Diyarbakır

[bullvar_katip]

Dicle, Diyarbakır ilinin bir ilçesidir. Tarihçe İlçenin eski adı "Piran" dır. Dicle, taş devrinden de önceki devirlere ait dönemin yerleşim birimlerinden biridir. Bölgede anlatılan efsanelere göre, Allah, Cennet'te işledikleri suçlardan dolayı Adem ile Havva'yı Dünya'ya göndererek cezalandırdı, fırlatılma sonrasında asıl büyük ceza Adem ile Havva ayrı yerlere düşmesidir. Havva'nın düştüğü yer olarak anlatılır. Dicle'de Zazaca dili konuşulmaktadır.Bölgenin en meşhur yemeği patira/patila olarak adlandırılır. Dicle ile değiştirilen eski adı Piran'dır. Piramitlerin tarihinden daha eski bir piranit bulunmaktadır. Yeşilsırt ( Bazmınd ) köyü yakınlarındaki Kral Kızı bölgesinde bulunan piranit'in şimdiye kadar ortaya çıkan tek sırrı, kayaya işlenen figürün, bir gün dönümünde yalnızca 1 dakikalık bir zaman diliminde görüntülenebilir olmasıdır. Piranitin etrafında bulunan hazine küpleri, dünyanın en büyük küpleridir. Büyük tarihi zenginliğe sahip olan Dicle ilçesinde kaleler, köprüler, eski mezralar ve mağaralar önemli tarih göstergeleridir. Yakın zamana dek Piro (Piran) olarak tanınan ve halen de bu adı çok sık kullanılan ilçe bir ara resmi olarak Eğil adını almış, halkın benimsemediği bu isim daha sonra yeniden eski sahibine verilmiş ve ilçe kendi adını almıştır. Halkının tamamı Zaza'dır. İlçede Dibni Köyü’ndeki han, köprü ve Şemsi’lere ait kilise, Ekrek yakınındaki Oyukkaya mezarları, Bırdınç Köprüsü, Yeşilsırt ( Bazmınd ) köyü yakınlarındaki Kral Kızı Taşı ve aynı kaya üzerindeki Efsane mezar ilk akla gelen yerleridir.İlçede eski adıyla Mahmud Çelebi mahalesindeki DIZIK ( Zazaca kale demektir. ) bakımsızlık ve sahipsizlikten tamamen yok olmuştur. Direy ( Kocaalan ) ilçesinde seyid olduğu ve bügünkü Dicle yerlilerinden Ahmed Ağa ailesinin atası olduğu rivayet edilen Pir Mansur türbesi vardır. Coğrafya Diyarbakır merkeze 92k m uzaklıktadır. Fakat bu yol Ergani üzerinden sağlanan yoldur. 2013 yılında yapılan Eğil-Dicle Karayolu sayesinde bu mesafe 68km'ye düşmüştür. 975km2'lik bir alana yayılmış olan ilçenin topraklarının büyük bir bölümü dağlık ve ormanlıktır. Ovalar ise dağlar arasına yerleşmiş küçük parçalar halindedir. İlçenin deniz seviyesinden yüksekliği 972 metredir. Arazinin %30'u meşe ağaçları ile kaplıdır. Ormanlık alana sahip olması sebebiyle Diyarbakır’ın diğer ilçelerine göre daha fazla yağmur almaktadır.İlçenin kuzeyinde Elazığ'ın Alacakaya ve Arıcak ilçeleri; güneyinde Eğil ilçesi; batısında Ergani ve Elazığ'ın Maden ilçesi; doğusunda Hani Ve Kocaköy ilçeleri vardır. İlçe, Elazığ ili ile sınır olan bir ilçedir. Eğitim ve okullar İlçede; Meslek, Anadolu ve İmam Hatip olmak üzere 3 lise, 2 tanesi yatılı olmak üzere 6 Orta öğretim okulu, 1 tane rehabilitasyon merkezi ve 1 tane de özel dershane bulunmaktadır. Köylerin çoğunda İlköğretim Okulu mevcuttur. İlçede toplam 74 okul bulunur. Ayrıca ilçede yapılan 8 derslikli anaokulu Dicle Anaokulu adıyla 2014/2015 eğitim öğretim yılında faaliyete geçmiştir. Ekonomi İlçe halkı geçimini tarım ve hayvancılıkla sağlamakla birlikte, daha çok hayvancılık yapılmaktadır. Hayvancılıkta da küçükbaş hayvancılığı ön plandadır. Sanayi ve madenler Küçük çaplı tamirciler, un değirmenleri ve mermer atölyeleri başlıca sanayi dallarıdır. Maden olarak ilçenin Kurşunlu mahallesinde kurşun ve çinko madeni; Altıntaş ve Kurudere köylerinde mermer madeni çıkarılıyor. Ayrıca Yokuşlu mahallesinde çinko madeni keşfedilmiş olup çıkarılması planlanmaktadır. Nüfus Resim galerisi Kaynakça Dış bağlantılar Yerel net Dicle Kaymakamlığı Dicle Belediyesi Dicle Millî Eğitim Müdürlüğü