Son derece doğru bir saptama. Eğer Tanrı varsa, dinler insan yapımı olmaz. Tanrının varlığı dinlerin insan yapımı olmadığının en büyük delilidir. Öyleyse önce Tanrı'nın varlığını ispatlamalıyız:
Evrende sebepsiz, kendi kendine olmuş tek bir olay yoktur. Her olayın bir sebebi vardır ve o sebebin de bir sebebi vardır. Bu sebepler zincirleme olarak geçmişe doğru uzanırlar. Geçmişe uzanan bu sebep-sonuç zincirinin bir başlangıcının olması zorunludur. Bu başlangıca yani sebepler zincirinin ilk halkasına "ilk sebep" diyoruz.
Evrendeki her şeyin ve olayın sebebi ve o sebeplerin sebepleri geçmişe doğru zincirleme gider ve o "ilk sebebe" bağlanırlar.
1. "İlk sebep" adı üstünde ilktir ve "ilk sebebin" sebebi yoktur.
2. Oysa biliyoruz ki öncesi olan her şeyin bir sebebi vardır.
3. Öyleyse ilk sebebin öncesi yoktur.
4. Yine biliyoruz ki zamanın içinde olan her şeyin öncesi vardır.
5. Öyleyse ilk sebep zamanın dışındadır.
6. İlk sebep zamanın dışında olduğu için var olmamıştır zaten vardır.
Soru: Argümanını determinizme dayandırıyorsun oysa determinizm özellikle kuantum mekaniği geliştikçe önemli eleştiriler almıştır.
Cevap: Argümanımı determinizme dayandırmıyorum. Determinizm aynı sebepler aynı sonuçları doğurur der. Benim böyle bir iddiam yok. Ben evrende sebepsiz kendi kendine olmuş tek bir olay yoktur diyorum. Bu determinizm değildir. Eğer gösterebiliyorsanız sebepsiz kendi kendine olmuş tek bir olay gösterin.
Soru: Sebepsiz kendi kendine olmuş tek bir olay yoktur dedin. Peki öyleyse ilk sebebin sebebi ne?
Cevap: Hayır öyle demedim. Evrende sebepsiz kendi kendine olmuş tek bir olay yoktur dedim. İlk sebep evrenin sebebi olduğu için "evrende" sözüyle ilk sebep kastedilmemiştir. Evrende olan şeyler kastedilmişti.
Soru: Her neyse ilk sebebin sebebi ne?
Cevap: Öncelikle şunun altını çiziyorum. Yukarıda açıkladım bu evrenin varlığı sebebi olmayan bir ilk sebebin varlığını zorunlu kılıyor. Bu bir ve ikincisi ilk sebep adı üstünde ilktir ve öncesi yoktur. Eğer ilk sebebin de bir sebebi olsaydı ona değil sebebine ilk sebep derdik.
Soru: Peki ilk sebep nasıl var oldu?
Cevap: Bunu da yukarıda açıkladım: İlk sebep zamanın dışındadır. Zamanın dışında olduğu için de "var olmamıştır", "zaten vardır" dolayısıyla ilk sebep nasıl var oldu sorusu doğru bir soru değil.
Soru: İlk sebebin zamanın dışında olduğunu ispatlayacak başka argümanın var mı?
Cevap: Zaman ezeli değildir zira ezelde yani günümüzden sonsuz yıl önce var olan bir şeyin günümüze ulaşabilmesi için sonsuz yıl geçmesi gerekir. Sonsuz yılın geçmesi ise imkansızdır çünkü sonsuz adı üstünde sonu olmayan demektir. Öyle ise zaman ezelde var olsaydı günümüze ulaşamazdı. Oysa biz zamanın günümüze ulaştığını biliyoruz. Öyleyse zaman ezelden beri var olamaz. Bu da demektir ki zamanın bir başlangıcı vardır. O başlangıç noktasında zaman yokluktan varlığa çıkmıştır. Zaman yokluktan varlığa kendi kendine çıkamayacağına göre zamanı yoktan var eden dolayısıyla kendisi zamanın dışında olan bir güç vardır. Bu güç zamanı yoktan var ettiğine göre kendisi zamanın içinde değil dışındadır.
Soru: O zaman ben de evren var olmadı zaten vardı, ilk sebep evrendir derim.
Cevap: Hayır diyemezsin çünkü evren zamanın içindedir ve yukarıda açıkladığım üzere zaman ve zamanın içindekiler ezeli olamaz. Hepsinin bir başlangıcının olması zorunludur. İlk sebep ise zamanın dışındadır dolayısıyla var olmamıştır zaten vardır. Yani bir başlangıcının olmaması zorunludur.
Evrende sebepsiz, kendi kendine olmuş tek bir olay yoktur. Her olayın bir sebebi vardır ve o sebebin de bir sebebi vardır. Bu sebepler zincirleme olarak geçmişe doğru uzanırlar. Geçmişe uzanan bu sebep-sonuç zincirinin bir başlangıcının olması zorunludur. Bu başlangıca yani sebepler zincirinin ilk halkasına "ilk sebep" diyoruz.
Evrendeki her şeyin ve olayın sebebi ve o sebeplerin sebepleri geçmişe doğru zincirleme gider ve o "ilk sebebe" bağlanırlar.
1. "İlk sebep" adı üstünde ilktir ve "ilk sebebin" sebebi yoktur.
2. Oysa biliyoruz ki öncesi olan her şeyin bir sebebi vardır.
3. Öyleyse ilk sebebin öncesi yoktur.
4. Yine biliyoruz ki zamanın içinde olan her şeyin öncesi vardır.
5. Öyleyse ilk sebep zamanın dışındadır.
6. İlk sebep zamanın dışında olduğu için var olmamıştır zaten vardır.
Soru: Argümanını determinizme dayandırıyorsun oysa determinizm özellikle kuantum mekaniği geliştikçe önemli eleştiriler almıştır.
Cevap: Argümanımı determinizme dayandırmıyorum. Determinizm aynı sebepler aynı sonuçları doğurur der. Benim böyle bir iddiam yok. Ben evrende sebepsiz kendi kendine olmuş tek bir olay yoktur diyorum. Bu determinizm değildir. Eğer gösterebiliyorsanız sebepsiz kendi kendine olmuş tek bir olay gösterin.
Soru: Sebepsiz kendi kendine olmuş tek bir olay yoktur dedin. Peki öyleyse ilk sebebin sebebi ne?
Cevap: Hayır öyle demedim. Evrende sebepsiz kendi kendine olmuş tek bir olay yoktur dedim. İlk sebep evrenin sebebi olduğu için "evrende" sözüyle ilk sebep kastedilmemiştir. Evrende olan şeyler kastedilmişti.
Soru: Her neyse ilk sebebin sebebi ne?
Cevap: Öncelikle şunun altını çiziyorum. Yukarıda açıkladım bu evrenin varlığı sebebi olmayan bir ilk sebebin varlığını zorunlu kılıyor. Bu bir ve ikincisi ilk sebep adı üstünde ilktir ve öncesi yoktur. Eğer ilk sebebin de bir sebebi olsaydı ona değil sebebine ilk sebep derdik.
Soru: Peki ilk sebep nasıl var oldu?
Cevap: Bunu da yukarıda açıkladım: İlk sebep zamanın dışındadır. Zamanın dışında olduğu için de "var olmamıştır", "zaten vardır" dolayısıyla ilk sebep nasıl var oldu sorusu doğru bir soru değil.
Soru: İlk sebebin zamanın dışında olduğunu ispatlayacak başka argümanın var mı?
Cevap: Zaman ezeli değildir zira ezelde yani günümüzden sonsuz yıl önce var olan bir şeyin günümüze ulaşabilmesi için sonsuz yıl geçmesi gerekir. Sonsuz yılın geçmesi ise imkansızdır çünkü sonsuz adı üstünde sonu olmayan demektir. Öyle ise zaman ezelde var olsaydı günümüze ulaşamazdı. Oysa biz zamanın günümüze ulaştığını biliyoruz. Öyleyse zaman ezelden beri var olamaz. Bu da demektir ki zamanın bir başlangıcı vardır. O başlangıç noktasında zaman yokluktan varlığa çıkmıştır. Zaman yokluktan varlığa kendi kendine çıkamayacağına göre zamanı yoktan var eden dolayısıyla kendisi zamanın dışında olan bir güç vardır. Bu güç zamanı yoktan var ettiğine göre kendisi zamanın içinde değil dışındadır.
Soru: O zaman ben de evren var olmadı zaten vardı, ilk sebep evrendir derim.
Cevap: Hayır diyemezsin çünkü evren zamanın içindedir ve yukarıda açıkladığım üzere zaman ve zamanın içindekiler ezeli olamaz. Hepsinin bir başlangıcının olması zorunludur. İlk sebep ise zamanın dışındadır dolayısıyla var olmamıştır zaten vardır. Yani bir başlangıcının olmaması zorunludur.