Diyarbekir (eyalet)

bullvar_katip · 22 Mayıs 2024

Diyâr-ı Bekr Eyaleti tam adı Diyâr-ı Bekr Beylerbeyliği, 1515 yılında kurulan Osmanlı Devleti eyaleti. Eyaletin merkezi Diyarbakır'dır. Doğrudan Osmanlı İmparatorluğuna bağlı olarak yönetilmiştir. Tarihi Akkoyunlu Türk imparatorluğu'nun başkenti Diyarbakır'a Safevi Hanedanı egemen olmuştur. 23 Ağustos 1514 yılında Çaldıran Muharebesi'nde Osmanlı Devleti, Safevi Hanedanı'nı yenmiştir. Diyarbakır'ı yönetmekte olan Ustacılı Muhammed Han, Osmanlı Devleti kuvvetleri ile savaşırken ölmüştür. Bunun üzerine halk ayaklanarak Osmanlı Devleti'ne bağlanmak istemiştir. Bu isteklerini Osmanlı Devleti'ne bildirmek için halk Mevlana İdris-i Bitlisi'den yardım istemiştir. Dönemin Osmanlı padişahı Yavuz Sultan Selim durumu kendisine bildiren Mevlana İdris-i Bitlisi'yi bu işle görevlendirmiştir. Bunun üzerine Safevi şahı Şah İsmail gerekli önlemleri aldırmıştır. Ustacılı Muhammed Han'ın kardeşi Karahan'ı Urfa hakimi Durmuş Bey ile birlikte Diyarbakır'ı kuşatıp geri almakla görevlendirmiştir. Karahan ve Durmuş Bey'in kuvvetlerine Mardin, Hasankeyf ve Ergani'de bulunan Safevi kuvvetlerine de katılmıştır. Böylece Karahan'ın kuvveti 5 bin kişiye ulaşmıştır. Karahan'ın ordusu bir yıl kadar Diyarbakır'ı kuşatma altında tutmuştur. Diyarbakır halkı Karahan'ın ordusuna karşı savaşmıştır. Bıyıklı Mehmet Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu Diyarbakır'a gelmiş ve kuşatmayı kaldırmıştır. Karahan'ın ordusu Mardin'e çekilmiştir. 10 Eylül 1515 tarihinde Osmanlı Devleti ordusu Diyarbakır'a girmiştir. 4 Kasım 1515 tarihinde Diyâr-ı Bekr Eyaleti kurulmuştur. Eyaletin ilk beylerbeyi Bıyıklı Mehmet Paşa'dır. 1847 yılında eyalette Bedirhan Bey isyanı çıkmıştır. Teşkil-i Vilâyet Nizamnâmesi 'nin kabul edilmesinin ardından 1867 yılında Diyâr-ı Bekr Eyaleti kaldırılmış yerine Diyâr-ı Bekr Vilayeti kurulmuştur. Sancakları Valiler Kurulduğu tarihten cumhuriyetin ilanına kadar olan süre içinde valilik yapan devlet adamları şunlardır: Bıyıklı Mehmed Paşa 1515-1521 Hüsrev Paşa 1522-1528 Fil Yakup Paşa 1528-1530 Uzun Süleyman Paşa 1530-1532 İbrahim Paşa 1532-1534 Hadım Ali Paşa 1534-1537 Sofu Hadım Ali Paşa 1537-1540 Damat Rüstem Paşa 1540-1543 Bali Paşa 1543-1546 Tokatlızâde Mehmed Paşa 1546-1548 Ayas Paşa 1548-1551 Çerkes İskender Paşa 1551-1564 Halhallı Behram Paşa 1564-1567 Hüsrev Paşa 1567-1570 Vezirzâde Hasan Paşa 1570-1572 Bodur Hüseyin Paşa 1572-1573 Özdemiroğlu Osman Paşa 1573-1575 Derviş Paşa 1575-1577 Sağır Behram Paşa 1577-1579 Hadım Mehmed Paşa 1579-1580 İbrahim Paşa 1580-1581 Yusuf Sinan Paşa 1581-1582 Hüsrev Paşa 1582-1583 Şehid Mehmed Paşa 1583-1585 Cafer Paşa 1585-1586 Koca Mehmed Paşa 1586-1589 Yusuf Sinan Paşa 1589-1590 Deli İbrahim Paşa 1590-1592 Saatçı Hasan Paşa 1592-1593 Deli İbrahim Paşa 1593-1594 Mehmed Paşa 1594 Hadım Osman Paşa 1594 Mehmed Paşa 1594-1595 Ferhad Paşa 1595 Murad Paşa 1595-1601 Hadım Hüsrev Paşa 1601-1602 Sofu İbrahim Paşa 1602-1603 Ketenci Ömer Paşa 1603-1604 Koca Osman Paşa 1604-1605 Çağalazâde Mahmud Paşa 1605-1606 Zincirkıran Ali Paşa 1606 Nasuh Paşa 1606-1611 Zülfükar Paşa 1611-1612 Mustafa Paşa 1612-1614 Muallimzâde Mehmed Paşa 1614 Tekeli Mehmed Paşa 1614-1615 Dilaver Paşa 1615-1618 Mustafa Paşa 1618 Dilaver Paşa 1618 Kemankeş Ali Paşa 1618-1619 Dilaver Paşa 1619 Süleyman Paşa 1621-1623 Hafız Ahmed Paşa 1623-1624 Deli Murad Paşa 1624-1626 Koca Hüsrev Paşa 1626-1627 Gürcü Mehmed Paşa 1627-1628 Halıcızâde Mustafa Paşa 1628-1629 Halil Paşa 1629-1631 Tayyar Mehmed Paşa 1631 Murtaza Paşa 1631-1633 Tayyar Paşa 1633-1638 Koca Derviş Mehmed Paşa 1638-1639 Melek Ahmed Paşa 1639-1640 Maksud Paşa 1640-1641 Koca Derviş Mehmed Paşa 1641-1644 Kara Mustafa Paşa 1644 Tarhuncu Ahmed Paşa 1645-1646 Telli Mustafa Paşa 1646 Tarhuncu Ahmed Paşa 1646-1647 Çavuşzade Mehmed Paşa 1647-1648 Mısırlı Mustafa Paşa 1648-1649 Çağırğan Mehmed Paşa 1649 Saçbağı Mehmed Paşa 1649-1650 Kara Mustafa Paşa 1650-1651 Haydarzade Mustafa Paşa 1651-1652 Mısırlı Mustafa Paşa 1652-1653 Bostancı Mehmed Paşa 1653-1654 Gürcü Cafer Paşa 1654-1655 Şatır Kara Mustafa Paşa 1655 Tayyarzâde Ahmed Paşa 1655-1656 Silahdar Ahmed Paşa 1656 Abaza Hasan Paşa 1656-1657 Tayyarzâde Ahmed Paşa 1657-1658 Silahdar Osman Paşa 1658-1660 Mîrahûr Mustafa Paşa 1660-1661 Silahdar Kenan Paşa 1661 Kethüda Mehmed Paşa 1661-1662 Defterdar Hacı Hüseyin Paşa 1662-1663 Çuhadar Hasan 1663-1667 Yeniçeri Ağası Kenan Paşa 1667-1668 Hacı Mehmed Paşa 1668-1671 Çuhadar Hasan Paşa 1671-1673 Şatır Mehmed Paşa 1673-1674 Kaplan Mustafa Paşa 1674-1676 Damad Hüseyin Paşa 1676-1677 Defterdar Hüseyin Paşa 1677 Kaplan Mustafa Paşa 1677-1678 Kemankeş Mahmud Paşa 1678-1681 Kara Mehmed Paşa 1682-1683 Osman Paşa 1683 Düdüklü İbrahim Paşa 1683-1684 Köprülü Damadı Abaza Siyavuş Paşa 1684-1686 Damad Hüseyin Paşa 1686-1687 Müfettiş Cafer Paşa 1687-1688 Silahdar Ömer Paşa 1688 Osman Paşazâde Ahmed Paşa 1688-1689 Kemankeş Ahmed Paşa 1689-1690 Merzifonlu Çalık Hacı Ali Paşa 1690-1691 Şahin Mehmed Paşa 1691-1693 Kalaylı Koz Ahmed Paşa 1693 Halil Paşa 1693 Merzifonlu Çalık Hacı Ali Paşa 1693 Hacı Osman Paşa 1693 İsmail Paşa 1693 Darendeli Ahmed Paşa 1693-1694 Kavanoz Ahmed Paşa 1694-1695 Şahin Mehmed Paşa 1695 Topal Hüseyin Paşa 1695-1696 Taltaban Mustafa Paşa 1696-1697 İbrahim Paşa 1697 Tosun Mehmed Paşa 1697-1698 Çelebi Yusuf Paşa 1698-1699 Bıyıklı Mehmed Paşa 1699-1701 Topal Yusuf Paşa 1701-1703 İbrahim Paşa 1703 Hasan Paşa 1703 Çelebi Yusuf Paşa 1703 Hasan Paşa 1703-1705 Palabıyık Yusuf Paşa 1705-1706 İbrahim Paşa 1706-1707 Receb Paşa 1707-1710 Maktulzade Ali Paşa 1710-1713 Şehla İbrahim Paşa 1713-1715 Kara Mustafa Paşa 1715-1716 Receb Paşa 1716-1718 Köprülüzâde Abdullah Paşa 1718-1720 Küçük Osman Paşa 1720 Arif Ahmed Paşa 1720-1725 Receb Paşa 1725-1726 Silahdar Mehmed Paşa 1725-1726 Kürd İbrahim Paşa 1726-1728 Hacı Mustafa Paşa 1728-1729 Hekimoğlu Ali Paşa 1729-1730 Kara Mustafa Paşa 1730-1733 Silahdar Damat Mehmed Paşa 1733 Kara Mustafa Paşa 1733-1734 Gürcü İsmail Paşa 1734-1735 Sarı Mustafa Paşa 1735 Silahdar Firarî Mustafa Paşa 1735-1736 Genç Ali Paşa 1736 Silahdar Mehmed Paşa 1736-1737 Abdi Paşazade Ali Paşa 1737-1738 Tuz Mehmed Paşa 1738-1739 Mehmed Memiş Paşa 1739-1740 Çeteci Abdullah Paşa 1740-1741 Kethüda Hüseyin Paşa 1741-1742 Güleç Ali Paşa 1742 Abdipaşazâde Ali Paşa 1742-1744 Kazıkçı Hüseyin Paşa 1744 Çeteci Abdullah Paşa 1744-1746 Puladzâde Çelik Mehmed Paşa 1746-1747 Ahmed Paşa 1747 Seyyid Hasan Paşa 1747-1748 Yahya Paşa 1748-1749 Çeteci Abdullah Paşa 1749-1750 İbrahim Paşa 1750-1751 Çeteci Abdullah Paşa 1751-1752 Şehsuvarzade Mustafa Paşa 1752-1753 İbrahim Paşa 1753-1754 İbrahim Paşa 1754-1757 Seyyid Abdullah Paşa 1757-1758 Numan Paşa 1758-1759 Abdullah Paşa 1759 Çeteci Abdullah Paşa 1759-1760 Feyzullah Paşa 1760-1761 Ağazâde Mustafa Paşa 1761-1763 Sarı Abdurrahman Paşa 1763-1764 Ali Paşa 1766-1767 Hüseyin Paşa 1767-1768 Abdülcelilzâde Emin Paşa 1768-1770 Bostancı Ahmed Paşa 1770-1771 Moldovancı Ali Paşa 1771 Hazinedar Ali Paşa 1771-1773 Osman Paşa 1773 Ispanakçı Mustafa Paşa 1773-1774 Abdullah Paşa 1774-1776 Abdi Paşa 1776 Hazinedar Şahin Ali Paşa 1776-1777 Adullah Paşa 1777-1778 Kemahlı Halil Paşa 1778-1779 Ahmed İzzed Paşa 1779 Osmanpaşazâde Mehmed Paşa 1779-1780 Hasan Paşa 1780 Mehmed Paşa 1780 Osman Paşa 1780-1781 Kiki Abdi Paşa 1781-1784 Nasuh Paşa 1784-1784 Azimzade Abdullah Paşa 1784-1785 Miktad Paşa 1785-1786 Kiki Abdi Paşa 1786-1786 Yeğen Hacı Mehmed Paşa 1786-1786 Safranbolulu İzzet Mehmed Paşa 1786-1787 Ebubekir Paşa 1787-1788 Firuz Paşa 1788 Abdi Paşa 1788-1789 Süleyman Paşa 1789-1791 Ferhat Paşa 1791-1792 Kör Yusuf Ziyaettin Paşa 1792-1794 Hasan Paşa 1794-1795 Ebubekir Paşa 1796-1796 Ali Paşa 1796-1798 Salih Paşa 1798-1798 Silahdar Hacı İbrahim Paşa 1798-1799 Adim(Azimzade)Abdullah Paşa 1799-1800 Şeyhzade İbrahim Paşa 1800 Çorumlu Hüseyin Paşa 1800-1801 Osman Paşa 1801 Tayyarzade Mahmud Paşa 1801 Zühdü İsmail Paşa 1801-1802 Mehmed Paşa 1802-1804 Kösepaşazade Veliyüddün Paşa 1804-1805 Hüsrev Mehmed Paşa 1805 Hasan Paşa 1805 Hacı İbrahim Paşa 1805-1805 Katarağasızade Mehmed Paşa 1805-1806 Abdi Paşa 1806 Murad Paşa 1806-1807 Mehmed Şerif Paşa 1808-1809 Şeyhzade İbrahim Paşa 1809-1813 Emin Paşa 1813-1815 Süleyman Paşa 1815-1815 Kalender Paşa 1815-1816 Pehlivan İbrahim Paşa 1816-1816 Moralı Hacı Ebubekir Paşa 1816-1817 Abidin Paşa 1817-1818 Maraşlı Ali Paşa 1818-1819 Behram Paşa 1819-1819 Seyyid Ahmed Paşa 1819-1820 Gevranlızade Ali Paşa 1820 Hafız Ali Paşa 1820-1821 Hacı Alâeddin Paşa 1821-1822 Mehmed Emin Rauf Paşa 1822 Gevranlızade Mehmed Paşa 1822-1823 Hüseyin Paşa 1823-1824 Salih Paşa 1824-1826 Ebu'l-bûd Mehmed Emin Paşa 1826 Salih Paşa 1826-1829 Yahya Paşa 1829-1831 Ali Rıza Paşa 1831-1832 Çötelizade Hacı İbrahim Paşa 1832 Çötelizade İshak Paşa 1832-1834 Mehmed Reşid Paşa 1834-1836 Hafız Paşa 1837-1839 Mehmed Sadullah Paşa Mayıs 1839-Temmuz 1840 Mehmed Vecîhî Paşa Ekim 1841-Ağustos 1842 Payaslı İsmail Paşa Ağustos 1842-Eylül 1845 Çırpanlı Abdülkerim Nadir Paşa Şubat 1851 Nasuhzade Mehmed Hamdi Paşa Eylül 1853-Ocak 1855 Hatunoğlu Kurt İsmail Hakkı Paşa Nisan 1868-Ekim 1875 Ahmed Tevfik Paşa Ekim 1875-Nisan 1877 Abdurrahman Nureddin Paşa Nisan 1877-Şubat 1879 Mehmed İzzet Paşa Şubat 1879-Nisan 1882 Hasan Samih Paşa Nisan 1882-Mayıs 1886 Ahmed Aziz Paşa Mayıs-Aralık 1886 Giritli Sırrı Paşa Nisan 1888-Mart 1889 Hasan Refik Paşa Mart 1889-Temmuz 1891 Giritli Sırrı Paşa Temmuz 1891-Ekim 1895 Enis Paşa Ekim 1895-Kasım 1896 Mehmed Atâ Bey Ocak-Nisan 1906 Mustafa Nuri Bey Mayıs 1906-Ağustos 1906 Mahmud Arif Paşa Aralık 1907-Ağustos 1908 Şevket Bey Nisan 1918-Ocak 1919 Mustafa Neyyir Bey Ocak-Haziran 1919 Kaynakça Kategori:Osmanlı İmparatorluğu'nun Anadolu'daki eyaletleri Kategori:Osmanlı döneminde Diyarbakır

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Diyarbekir (eyalet)

bullvar_katip

Administrator

Benzer konular

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi