Duygular tarihi

[bullvar_katip]

Duygular tarihi, insan duygularıyla, özellikle de duyguların deneyimlenmesi ve ifade edilmesinde kültürler ve tarihsel dönemler arasındaki farklılıklarla ilgili bir tarihsel araştırma alanıdır. Lucien Febvre'in 1941 tarihli bir makalesi alanın öncü çalışması kabul edilir. Ancak duygular tarihinin asıl gelişimi 2000'li yıllarda yaşanmıştır. Kapsam Son on yılda, duygular tarihi, üretkenliği artan ve teşvik edici bir tarihsel araştırma alanı haline geldi. Duygular tarihinin, Febvre'nin Histoire des Sensibilités veya Gay'in Psychohistory eserleri gibi bazı önemli öncülleri olmasına rağmen alan, metodolojik olarak özellikle son on yılda gelişmiş ve antropoloji ve sinirbilim gibi disiplinlerden faydalanarak oluşmuştur. Duygu sosyolojisine veya duygu/duygulanım antropolojisine benzer şekilde, duyguların tarihi de sadece duyguların ifadesinin değil, aynı zamanda duyguların kendisinin de öğrenildiği varsayımına dayanır. Kültür ve tarih değişiyorsa duygular ve ifadeleri de değişmelidir. Duyguların sosyal geçerliliği ve tesiri de tarihsel ve kültürel olarak değişkendir. Bu nedenle birçok tarihçiye göre duygu, tarihsel analizin sınıf, ırk veya cinsiyet kadar temel bir kategorisidir. Metodoloji Son yıllarda bir dizi farklı metodolojik yaklaşım tartışılmıştır. Bazı duygu tarihçileri, araştırmalarını, duygubilim (emotionology) başlığı altında, duygu normlarının ve kurallarının tarihsel analiziyle sınırlar. Ancak özellikle son on yılda yapılan yeni çalışmalarla, duygular tarihinin metodolojik yelpazesi çok genişlemiştir. Mesela performativite, inşacılık (konstrüktivizm) ve pratik teorisi gibi yaklaşımlar, duygu-sözler (emotives), duygusal habitus ve duygusal pratik gibi kavramlar alanda metodolojik olarak yer edinmiştir. Bunun yanında, duygu toplulukları, duygu rejimleri, ve duygu tarzı gibi duygu kültürlerinin farklı kapsamını ve etkisini tanımlayan terimler kullanılmaktadır. Türkçede duygular tarihi literatürü Türkçede duygular tarihi alanı son yıllarda gelişmeye başlamıştır. Bu alanda yapılan çalışmaların büyük çoğunluğu Osmanlı ve Türkiye tarihi merkezlidir. Walter G. Andrews ve Mehmet Kalpaklı'nın erken modern dönemde sevgililik ve aşk üzerine yazdıkları Sevgililer Çağı kitabı bu bağlamda öncü bir çalışma olarak anılabilir. Bunun yanında, Ronald Grigor Suny'nin kitlesel nefret üzerine, Başak Tuğ'un ve Noemi Levi Aksu'nun onur üzerine ve Şeyma Afacan'ın özellikle psikoloji tarihi üzerine çalışmaları, alanın Osmanlı tarihçiliğindeki uygulamalarına örnek olarak sayılabilir. Yakın tarih bağlamında özellikle sözlü tarih çalışmalarının alana büyük katkıları olmuştur. Bunlar arasında Leyla Neyzi'nin çalışmaları öncü niteliktedir. Bibliyografya Giriş kitapları Barbara Rosenwein and Riccardo Cristiani, What is the History of Emotions? Cambridge: Polity, 2018. (Türkçe çevirisi: Duygular Tarihi Nedir?, Islık Yayınları, 2019.) Rob Boddice, The History of Emotions, Manchester: Manchester University Press, 2018. Jan Plamper, Geschichte ve Gefühl. Grundlagen der Emotionsgeschichte, Münih: Siedler 2012. Literatür Rob Boddice, The History of Emotions: Past, Present, Future, in: Revista de Estudios Sociales, 62 (2017), pp.10–15. Rob Boddice, The History of Emotions, in: New Directions in Social and Cultural History, ed. Sasha Handley, Rohan McWilliam, Lucy Noakes, London: Bloomsbury, 2018. Susan J. Matt, Current Emotion Research in History: Or, Doing History from the Inside Out, in: Emotion Review 3, 1 (2011), p.117–124. Bettina Hitzer, Emotionsgeschichte - ein Anfang mit Folgen. Forschungsbericht. Anna Wierzbicka, The “History of Emotions” and the Future of Emotion Research, in: Emotion Review 2, 3 (2010), p.269-273. Barbara Rosenwein, Problems and Methods in the History of Emotions. William M. Reddy, Historical Research on the Self and Emotions, in : Emotion Review 1, 4 (2009), p.302-315. Florian Weber, Von der klassischen Affektenlehre zur Neurowissenschaft und zurück. Wege der Emotionsforschung in den Geistes- und Sozialwissenschaften, in: Neue Politische Literatur 53 (2008), p.21-42. Daniela Saxer, Mit Gefühl handeln. Ansätze der Emotionsgeschichte. Alexandra Przyrembel, Sehnsucht nach Gefühlen. Zur Konjunktur der Emotionen in der Geschichtswissenschaft, in: L’homme 16 (2005), p.116-124. Rüdiger Schnell, Historische Emotionsforschung. Eine mediävistische Standortbestimmung, in: Frühmittelalterliche Studien 38 (2004), p.173-276. Metodolojik tartışmalar AHR Conversation: The Historical Study of Emotions. Frank Biess, Discussion Forum „History of Emotions“ (with Alon Confino, Ute Frevert, Uffa Jensen, Lyndal Roper, Daniela Saxer), in: German History 28 (2010), H. 1, p.67-80. : Tiefe Wunden. Gewalterfahrung in den Kriegen der Frühen Neuzeit , in: Ulrich Bielefeld/Heinz Bude/Bernd Greiner (Hg.): Gesellschaft - Gewalt – Vertrauen. Jan Philipp Reemtsma zum 60. Geburtstag, Hamburger Edition: Hamburg 2012, S. 332–354. Jan Plamper, The History of Emotions: An Interview with William Reddy, Barbara Rosenwein, and Peter Stearns, in: History and Theory 49, no. 2 (2010): 237–265. Araştırma merkezleri ve kuruluşlar ACCESS The Amsterdam Centre for Cross-disciplinary Emotion and Sensory Studies ARC Centre of Excellence for the History of Emotions (1100-1800) Center for the History of Emotions, Max Planck-Institute for Human Development, Berlin NACHE The North American Chapter on the History of Emotion Queen Mary Centre for the History of Emotions, London Les Émotions au Moyen Age (EMMA) CHEP: An International Network for the Cultural History of Emotions in Premodernity The Emotions Project: The Social and Cultural Construction of Emotions: The Greek Paradigm, Oxford Historia cultural del concimiento. Discursos, prácticas, representaciones, Centro de Ciencias humanas y sociales, Madrid Cluster of Excellence "Languages of Emotion", FU Berlin Kaynakça Kategorisikoloji tarihi Kategoriuygu Kategoriuygular tarihi Kategori:Tarih Kategori:Kültür tarihi