Düz sahil

[bullvar_katip]

Düz sahil, düz bir sahilin olduğu yerlerde veya düz bir kıyı şeridine sahip olduğu alanlarda, toprak yavaş bir hareket göstererek denize doğru iner. Düz sahiller, ya denizin hafifçe meyilli araziye ilerlemesi ya da gevşek kayanın aşınması sonucu meydana gelebilirler. Temel olarak iki paralel şeride ayrılabilirler: -kıyı yüzeyi, -plaj. Yassı sahillerin ana maddeleri kumlar ve çakıllar gibi gevşek malzemelerdir. Rüzgâr ise kumulların üzerindeki ince kum tanelerini taşır. Deniz, kum ve çakılları elekten geçirerek sahilden uzak bir yere döker. -Düz sahil kıyı serisi- Deniz tarafından oluşturulan tipik yerşekilleri dizisi "littoral seriler" olarak tanımlanmaktadır. Düz bir sahilin kıyı şeridi serisi, sürekli sular altında kalan sığ su bölgesinde veya kıyı yüzeyinde, kum veya çakıl resifi diğer bir adıyla bara da olarak kullanılır ve bu şekilde başlar. Uzun kıyı barı, birçok düz kıyıdaki sörf bölgesinde kıyıya paralel olarak bulunan uzun bir kum sırtıdır. Kıyı boyunca mevcut olan malzemeye bağlı olarak esas ana maddesi kum veya çakıldan oluşur. Kum çubuğunun kenarları sakince düşer. Kum çubuğu ile kıyı bölgesi arasındaki havzaya tünel denir. Bir çubuğun varlığı demek, dalgaların hareketinin deniz tabanına malzeme taşıdığının göstergesidir. Boyuna eksenlerinde ise sahile paralel uzanan ve eşit paralel kanallar veya derelerle ayrılan birkaç çubuk olabilir. Gelgit düzlüklerindeki drenaj olukları da kıyıya paralel uzanmaktadır. Sahil ve plaj; Düz kıyılardaki kıyı yüzeyi (veya su altı platformu), dar su içinde, hareketli suyun sürekli etkisine maruz kalan alanı kapsamaktadır. Bu, kıyı yüzeyi ve plaj arasındaki kara sınırının ortalama düşük su işaretinin çizgisi olduğu anlamına gelir. Ancak bu tanım evrensel değildir ve literatürde sıklıkla yazardan yazara değişir. Bazıları sahili, düşük su işaretinden en yüksek su işaretine, yani sadece periyodik veya epizodik olarak (fırtına dalgalanmasından sonra) sular altında kalan bölgeye doğru kara yüzeyine geçiş olarak tanımlarken; diğer yazarlar "sahil" terimini düz bir sahilin karasal unsuru olarak kullanmazlar. Gelgitlerin ortalama düşük su işareti ile gelgitlerin ortalama yüksek su işareti arasındaki bölgeyi intertidal bölge veya suların çektiği kıyı olarak ve ortalama yüksek su işaretinin üzerindeki alanı supratidal bölge veya sadece su tarafından doğrudan saldırıya uğrayan kıyı olarak tanımlarlar. Kıyıdaki bu bölümü de gerçek plaj olarak kabul edilebilir. Fırtına dalgalanmalarıyla ulaşılan iç kısımdaki en uzak nokta, taşkınların bir kum tepesi oluşturabileceği bir kumul kemeri ile sınırlıdır. kısacası sahil için karanın deniz, göl, ırmak boyunca uzanan genel olarak ince kumlarla kaplı, turizm amaçlı kullanılan bölümü de diyebiliriz. Berm; En kaba anlamıyla berm, omuz veya yol kenarı; bir kanalın kenarı; dar çıkıntı; duvarın dibine yerleştirilmiş toprak höyüğü olarak tanımlanır, omuz veya yol kenarı; bir kanalın kenarı; dar çıkıntı; duvarın dibine yerleştirilmiş toprak höyüğü olarak tanımlanırken bunun yanında: Plajda sık sık kıyı şeridine paralel bir kum bankı veya çakıl sırtı berm olarak bilinirken bunların yaklaşık 10cm kadar yükseklikleri vardır. Kara tarafında, genellikle sığ bir pist vardır. Berm, ortalama deniz seviyesinin ötesine atılan kopma dalgaları tarafından taşınan malzeme tarafından oluşturulur. Artık geri yıkama ile yıkanamayan kaba taneli malzeme geride kalır. Bermin yeri ve büyüklüğü mevsimsel değişikliklere tabidir. Örneğin, kışın fırtına dalgalanmalarıyla atılan bir kış bermi, sahildeki yaz gelgitlerinin oluşturduğu bermlerden genellikle çok daha belirgindir ve daha yüksektir. Plaj kayıpları ve kazançları Plajlar genellikle fırtına dalgalanmaları sırasında aşırı derecede aşınır ve plaj profili oluşurken, düz kıyılarda normal dalga hareketi sahili büyütme eğilimindedir. Nadiren olmamaakla beraber birbiri ardında bir dizi paralel berm oluşur. Sonuç olarak, zaman içinde kıyı şeridinin denize doğru ilerlemesi sonucu yükseklik kademeli olarak artmaktadır. Toprak şekillendirme sistemlerine çarpıcı bir örnek olarak, Danimarka'nın en kuzeyindeki Vendsyssel'in kuzey ucundaki Skagen Odde'dir. Erozyona karşı kıyı savunmaları, dalgakıran görevi gören groynes, taş duvarlar veya tetrapodlardır. Kum tepelerini kolonileştiren ilk bitkiler arasında deniz topalak veya rüzgar erozyonunu önleyen plaj otu bulunur. Kaynakça Klaus Duphorn et al.: Die deutsche Ostseeküste. Sammlung geologischer Führer, Vol. 88, 281 p., numerous diagrams and maps, Bornträger, Berlin, 1995 Heinz Klug, Horst Sterr, Dieter Boedecker: Die deutsche Ostseeküste zwischen Kiel und Flensburg. Morphologischer Charakter und rezente Entwicklung. Geographische Rundschau 5, p.6–14. Brunswick, 1988 Harald Zepp: Grundriss Allgemeine Geographie – Geomorphologie. UTB 2008, ISBN 3-8252-2164-4 Frank Ahnert: Einführung in die Geomorphologie. UTB 2003, ISBN 3-8252-8103-5 Kategori:Kıyı coğrafyası