Türk Dil Kurumu bir, Türk Eğitim Sistemi iki.
Öyle bir ülke düşünün ki bu ülkenin bir öğretmeni, edebiyat öğretmeni meslekî hayatında en çok mücadeleyi bu ikisiyle vermiş olsun. Bugün, okulumuzda yeni göreve başlayan bir meslektaşım bana "Hocam şapka işareti kaldırılmamış mıydı ya?" diye bir soru sordu. Utandım. Ben, bazı insanların bazı şartlarda rencide edilebileceği görüşündeyim. Bazı kurumlar da kökten değişmeli. TDK, sürekli ama sürekli olarak Türkçe üzerinde yaptığı oynamalar yüzünden hem öğrencileri hem de mesleğine yüzeysel ilgi duyan öğretmenleri cahil bırakıyor. Mesela bu seneye kadar "ünvan" doğru yazılışı seçeneğini seçen öğrenciler yanlış tercih yapmış oluyorken artık "unvan" yanlış tercih olarak kabul ediliyor. 2005 senesinde de kurum bu "şapka işareti - düzeltme işareti" üzerine yine durduk yere bir değişikliğe gitti ve bazı kelimelerde bu işareti kaldırdı. Fakat bunun kamuoyunda "şapka işareti kaldırıldı" şeklinde yayılmasına da hiçbir şekilde engel olamadı. Bu kurumun başındakiler için şöyle söyleyeyim, geçen sene bizzat benim açtığım başlık önce sözlükte sonra Twitter'da gündem olmasa bugün "Türk'li" diye bir kavram vardı hayatımızda! 19 Temmuz 2023 TDK rezaleti/passenger28 Neyse konumuza dönelim. Bu işaret, hâla kullanılması gereken ve gayet önemli bir yazım kuralıdır.
1) Yazılışları bir, anlamları ve söylenişleri ayrı olan kelimeleri ayırt etmek için okunuşları uzun olan ünlülerin üzerine konur: adem (yokluk), âdem (insan); adet (sayı), âdet (gelenek, alışkanlık) vb.
2) Arapça ve farsçadan dilimize giren birtakım kelimelerle özel adlarda bulunan ince g, k ünsüzlerinden sonra gelen a ve u ünlüleri üzerine konur: dergâh, gâvur, karargâh, tezgâh, yadigâr, nigâr; dükkân, hikâye, kâfir, kâğıt vb.
3) Nispet ekinin, belirtme durumu ve iyelik ekiyle karışmasını önlemek için kullanılır: (Türk) askeri ve askerî (okul), (İslam) dini ve dinî (bilgiler), (Fizik) ilmi ve ilmî (tartışmalar), (Atatürk'ün) resmi ve resmî (kuruluşlar) vb.
Öyle bir ülke düşünün ki bu ülkenin bir öğretmeni, edebiyat öğretmeni meslekî hayatında en çok mücadeleyi bu ikisiyle vermiş olsun. Bugün, okulumuzda yeni göreve başlayan bir meslektaşım bana "Hocam şapka işareti kaldırılmamış mıydı ya?" diye bir soru sordu. Utandım. Ben, bazı insanların bazı şartlarda rencide edilebileceği görüşündeyim. Bazı kurumlar da kökten değişmeli. TDK, sürekli ama sürekli olarak Türkçe üzerinde yaptığı oynamalar yüzünden hem öğrencileri hem de mesleğine yüzeysel ilgi duyan öğretmenleri cahil bırakıyor. Mesela bu seneye kadar "ünvan" doğru yazılışı seçeneğini seçen öğrenciler yanlış tercih yapmış oluyorken artık "unvan" yanlış tercih olarak kabul ediliyor. 2005 senesinde de kurum bu "şapka işareti - düzeltme işareti" üzerine yine durduk yere bir değişikliğe gitti ve bazı kelimelerde bu işareti kaldırdı. Fakat bunun kamuoyunda "şapka işareti kaldırıldı" şeklinde yayılmasına da hiçbir şekilde engel olamadı. Bu kurumun başındakiler için şöyle söyleyeyim, geçen sene bizzat benim açtığım başlık önce sözlükte sonra Twitter'da gündem olmasa bugün "Türk'li" diye bir kavram vardı hayatımızda! 19 Temmuz 2023 TDK rezaleti/passenger28 Neyse konumuza dönelim. Bu işaret, hâla kullanılması gereken ve gayet önemli bir yazım kuralıdır.
1) Yazılışları bir, anlamları ve söylenişleri ayrı olan kelimeleri ayırt etmek için okunuşları uzun olan ünlülerin üzerine konur: adem (yokluk), âdem (insan); adet (sayı), âdet (gelenek, alışkanlık) vb.
2) Arapça ve farsçadan dilimize giren birtakım kelimelerle özel adlarda bulunan ince g, k ünsüzlerinden sonra gelen a ve u ünlüleri üzerine konur: dergâh, gâvur, karargâh, tezgâh, yadigâr, nigâr; dükkân, hikâye, kâfir, kâğıt vb.
3) Nispet ekinin, belirtme durumu ve iyelik ekiyle karışmasını önlemek için kullanılır: (Türk) askeri ve askerî (okul), (İslam) dini ve dinî (bilgiler), (Fizik) ilmi ve ilmî (tartışmalar), (Atatürk'ün) resmi ve resmî (kuruluşlar) vb.