Ebu Said Mirza

[bullvar_katip]

Ebu Said Mirza (d. 1424 - ö. 1469), 1451-1469 yılları arasında Timurlular hükümdarı. İlk yılları Babası Miranşah'ın oğlu Muhammed Mirza'dır. Hayatının ilk yılları hakkında bilgi yoktur. 1449 yılında, Uluğ Bey'in kendisine isyan eden oğlu Abdüllatif Mirza'nın sefere çıkmasından istifade ederek Semerkant' kuşattı. Ancak Uluğ Bey'in yardıma gelmesiyle kuşatmayı kaldırarak geri çekilmek zorunda kaldı. Aynı yıl içerisinde Uluğ Bey'in oğlu Abdüllatif Mirza tarafından öldürülmesinden sonra Timurlu topraklarındaki karışıklık, 1450'de de Abdüllatif'in suikast sonucu öldürülmesiyle daha da artmış ve Hoca Ahrar'ın desteğini alan Ebu Said Mirza'da Semerkant'ı ele geçirerek Maveraünnehir'de hükümdarlığını ilan etmiştir. Hükümdarlık dönemi Hükümdarlığının ilk yıllarında Çağataylılar ile mücadelede bulundu. 1452 yılında Özbekler'i yenilgiye uğratarak akınlarını durdurdu. Çağataylılar'ın da kendisi için tehdit olmamaya başlamasıyla Timurlular'ın eski topraklarını ele geçirmek için batıya yöneldi. 1459'da Serahs dolaylarında meydana gelen savaşta Timurlular'ın Merv ve Horasan hakimlerini yenilgiye uğrattı. Timurlu mirzaların çekişmesinden faydalanarak 1458'de Herat'ı ele geçiren Karakoyunlu hükümdarı Cihan Şah'ın oğlunun isyanı nedeniyle güç durumda kalması üzerine yapılan antlaşma uyarınca Aralık ayı sonlarına doğru Herat ve 1459'da da Horasan'ı topraklarına kattı. Cihan Şah'ın 1467'de Akkoyunlular'a mağlup olup öldürülmesiyle Karakoyunlular içerisinde çıkan karışıklığı değerlendirmek üzere 1468 yılı başlarında İran ve Azerbaycan topraklarına sefer hazırlıklarına başladı. Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan başlarda kendisine bağlılık bildirmekle birlikte Karakoyunlu topraklarını ele geçirme çabaları nedeniyle ilişkiler bozulmaya başladı. Bozulan ilişkiler nedeniyle kısa sürede Akkoyunlu-Timurlu çatışmaları yaşanmaya başladı. 1469 yılı başlarında, gerekli desteği sağlayamayan Emir Said geri dönme kararı aldı. Uzun Hasan bunu fırsat görerek Emir Said üzerine yürüdü. Kendisine bağlı beylerin kaçması üzerine 30 Ocak'ta Karabağ'daki ordugahını terk etti. Uzun Hasan, Emir Said'in ordugahının ele geçirilerek yağmalanmasıyla yetinmemiş ve adamlarını göndererek Emir Said'i yakalatmıştır. Ölümü Esir tutulan Ebu Said, Şahruh'un eşi Gevher Şad Begüm Hatun'u öldürmesinin karşılığı olarak Şahruh'un torunu Yadigar Muhammed Mirza tarafından 5 Şubat 1469'da öldürülmüştür. Ebu Said'in ölümünden sonra toprakları oğulları arasında bölünmüş ve Timurlu devleti bir daha toparlanamamak üzere dağılmıştır. Torunu Babür, kendi adıyla bilinen Babür İmparatorluğu'nu kurmuştur. Kaynakça Kategori:Timur Devleti hükümdarları Kategori:1424 doğumlular Kategori:1469 yılında ölenler