Erhan Bener

bullvar_katip · 27 Mayıs 2024

Erhan Bener (19 Nisan 1929, Lefkoşa - 8 Aralık 2007, Ankara), Türk yazar ve bürokrattır. Türk edebiyatının 1950 kuşağı yazarlarındandır. Roman, öykü, anı, deneme ve tiyatro oyunları yazarlığının yanı sıra, çocuk kitapları, radyo oyunları ve senaryolar yazdı, çeviriler yaptı. Eserleriyle çok sayıda ödül kazandı. Böcek, Sisli Yaz, Ölü Bir Deniz ve Yalnızlar romanları sinemaya aktarıldı. Böcek filmi, 32. Altın Portakal Film Festivali'nde En İyi Film Ödülü'ne değer görüldü. Yaşamı 1928 yılında Lefkoşa'da doğdu. Babası Türkiye'nin ilk fen doktorlarından Mustafa Raşit Bey, annesi Mediha Hanım'dır. Babasının Kıbrıs Türk Lisesi'nde fen bilgisi öğretmenliği yaptığı sırada doğdu. Ailenin ikinci çocuğu idi. Ağabeyi öykücü Vüs'at O. Bener onun yetişmesinde etkili oldu. Amcası felsefeci Cemil Sena Ongun ise çocukluk ve gençlik yıllarında değil ama sonraki yıllarda onun düşüncelerinde etkili oldu. Kız kardeşi Bilge, kendisinden on yaş sonra doğdu. Ortaöğrenimini, öğretmen olan babasının sık sık görev yerinin değişmesinden ötürü Anadolu’nun çeşitli il ve ilçe merkezlerinde tamamladı. İlkokul yıllarından itibaren yazarlığa heves duydu. Öğrenimi sırasında en uzun süre kaldığı yer olan Kayseri'de geçirdiği yıllar, düşünsel ve edebi yaşamında önemli yeri oldu. İlk şiirleri ve ilk öyküsü Küçük İstasyon, Kayseri Halkevi Dergisi olan Erciyeste yayımlandı. 1948'de Sesler adlı şiir kitabını babası Kayseri'de kendi bütçesinden karşılayarak bastırdı. 1946 yılında girdiği Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nden 1950 yılında mezun oldu. Üniversite öğrenimi sırasında edebiyat tutkusu devam etti. Öğrenciliği sırasında iki roman yazdı ve Ahmet Halit Yaşaroğlu'na başvurarak yayımlatmak istedi ancak o yaşta bir gencin bu tarz romanlar yazamayacağı gerekçesiyle reddedildi. 1950'de Maliye Bakanlığı'na memur olarak girdi; müfettiş yardımcılığı, hesap uzmanlığı ve hazine genel müdür yardımcılığı, kambiyo kontrol dairesi başkanlığı görevlerinde bulundu. Bu dönemde maliye üzerine eserler yazdı. Uzman yardımcısı olduğu üç yıllık dönemde görevi gereği Anadolu kentlerinde gezdi, işinden arta kalan zamanı yazarak değerlendirdi. Bu dönemin ürünü olarak ilk romanı Acemileri 1952 yılında yayımladı. Ardından Yalnızlar romanı, Bülent Ecevit'in arka kapak yazısı ile Ulus gazetesinde tefrika edildi. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden 1956’da lisans diploması aldı. 1957'de Neşecan Otyam ile evlendi. 1957'de staj için bir yıllığına Brüksel'e gönderildi. İlk çocuğu Yiğit Bener, Brüksel'de bulundukları sırada doğdu. Erhan Bener bu görev sırasında katıldığı Expo’58'e ilişkin izlenimlerini Batıdan başlığıyla bir yıl boyunca Varlık dergisinde yayımladı. Avrupa Yazarlar Birliği'nin Roma'daki genel kuruluna katılarak birçok batılı yazarla tanıştı. 1963-1966 ve 1969-1973 yıllarında Paris'te, önce Türkiye Büyükelçiliği maliye müşaviri daha sonra da OECD Türkiye Daimi Temsilciliği başkan yardımcısı olarak görev yaptı. Ara Kapı adıyla 1961'de yayımladığı romanı ilk yurtdışı görevi sırasında 1965'te Fransızca'ya çevrilerek Le Chat et la mort adıyla yayımlandı; Fransız-Türk Kültür Cemiyeti Büyük Roman Ödülü’ne değer görüldü (Fransızca baskısı sonrasında yazar, eserinin ismini Kedi ve Ölüm olarak değiştirmiştir). 1966'da İlk yurtdışı görevinden yurda sonra edebiyat çalışmalarına ara verdi. 1966'da yayımlanan Baharla Gelen romanından sonra 1977'ye kadar eser yayımlamadı. İkinci çocuğu Yaprak, 1967'de Ankara'da doğdu. 1975’te, Emekli Sandığı genel müdürüyken kendi isteğiyle emekliye ayrıldı; 1990 yılına kadar özel sektörde danışmanlık, 1992-1994 arasında avukatlık yaptı. Emeklilik yaşamında yazarlığını sürdürdü ve siyasetle uğraştı. İlk siyasi deneyimi, 1975'te CHP'ye üye olması idi. Parti ile aynı çizgideki Özgür İnsan dergisinin genel yayın yönetmenliğini üstlendi. İkinci siyasi deneyimi ise 1999 yılında ÖDP'ye üye olmasıdır. Bener, bu partiden Ankara 1. Bölge milletvekili adayı oldu. Emekli olduktan sonra edebiyat alanındaki ilk çalışması, bürokrasi yaşamındaki gözlemlerine dayanan Bürokratlar adlı öykü kitabı oldu. Eser önce Milliyet gazetesinde tefrika edildi ve büyük ilgi gördü. Ardından Yalnızlar romanını yeniden yazdı. Eser, Tuncer Baytok tarafından televizyona uyarlandı; dokuz bölümlük dizi olarak çekildi. Bener, eski kitaplarının yeni baskıları ile birlikte art arda eserler yayımladı ve birçok edebiyat ödülüne değer görüldü. 1980 Askeri Darbesinin ardından yazdığı Oyuncu (1981), Böcek (1983) ve Ortadakiler (1988) romanlarında toplumsallığa daha yoğun vurgu yaptı. Ölü Bir Deniz (1983) romanı 1989'da Atıf Yılmaz tarafından; Böcek (1982) adlı roman ise 1995'te Ümit Elçi tarafından sinemaya uyarlandı. Böcek filmi, 32. Altın Portakal Film Festivali'nde En İyi Film, 9. Altın Koza Film Festivali'nde En İyi İkinci Film seçildi. 8 Aralık 2007'de Ankara'da öldü. Ödülleri Yunus Nadi Roman Ödülü 1962 - Fransız-Türk Kültür Cemiyeti Büyük Roman Ödülü / Kedi ve Ölüm 1979 - Muhsin Ertuğrul Oyun Ödülü / Hızır Doktor 1992 - Yunus Nadi Ödülü / En İyi Öykü - Aşk-ı Muhabbet Sevda 1993 - Haldun Taner Öykü Ödülü / Alabalık 1996 - Dil Derneği Ömer Asım Aksoy Ödülü / Öykü - Günbatımı Öyküleri 1999 - Edebiyatçılar Derneği Onur Ödülü Altın Madalyası 2000 - Fransa Sanat ve Edebiyat Üstadı Nişanı (l’Officier des Arts et des Lettres) 2003 - Orhan Kemal Roman Armağanı / İlişkiler Eserleri Roman Acemiler (1953) Yalnızlar (1956, ilk yayımlanışındaki adı: Gordium) Loş Ayna (1961) Ara Kapı (1961) Kedi ve Ölüm (1961) Baharla Gelen (1966'da Paris'te Fransızca basıldı, Türkçe ilk basım 1969) Elifin Öyküsü (1980) Macellos da Vinci'nin Serüvenleri (1981) Oyuncu (1981) Böcek (1982) Ölü Bir Deniz (1983) Sisli Yaz (1984) Ortadakiler (1988) Tekilleşme (1990) Bir Büyük Bürokratın Romanı (1991) Anafor (1993) Hınzır Kız (1995) Dönüşler (1997) Köleler ve Tutkular (1999) Işığın Gölgesi (2001) İlişkiler (2002) Sıradışı Bir Kadının Otobiyografisi (2004) Macelos Da Vinci-Asya Seferi (2006) Macellos Da Vinci-Çıldırtan Yağmurlar (2006) Eski Dostlar (ölümünden sonra yayınlandı, 2008) Loş Ayna/Alâimi Semâ Burcu (ölümünden sonra yayınlandı, 2022) Öykü Aşk-ı Muhabbet Sevda (1992) Gece Gelen Ölüm (1993) Günbatımı Öyküleri (1995) Denizaşırı Öyküler (1996) Yaralı Aşklar (1998) Bir Demet Mimoza (2003) Aşk Nereye Kadar (2003) Yaşam Bir Düş (2005) Türküsünü Arayan Adam (ölümünden sonra yayınlandı, 2008) Oyun Çıldırtan Yağmurlar (1980) Hızır Doktor (1980) Bürokratlar (1981) Şahmeran (1985) Anı-Deneme Arabalarım Sonbahar Yaprakları (2001) Açık Pencere (ölümünden sonra yayınlandı, 2008) Kaynakça Kategori:Türk oyun yazarları Kategori:20. yüzyıl Türk hikâye yazarları Kategori:21. yüzyıl Türk hikâye yazarları Kategori:20. yüzyıl Türk roman yazarları Kategori:21. yüzyıl Türk roman yazarları Kategori:Orhan Kemal Roman Armağanlı yazarlar Kategori:1929 doğumlular Kategori:2007 yılında ölenler Kategori:Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesinde öğrenim görenler Kategori:Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesinde öğrenim görenler Kategori:Yunus Nadi Ödülü sahipleri Kategori:Haldun Taner Öykü Ödülü sahipleri Kategori:Karşıyaka Mezarlığı'na defnedilenler Kategori:20. yüzyıl Türk avukatları Kategori:21. yüzyıl Türk avukatları

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Erhan Bener

bullvar_katip

Administrator

Benzer konular

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi