Ernesto Sabato

[bullvar_katip]

Ernesto Sabato (24 Haziran 1911; Rojas, Buenos Aires - 30 Nisan 2011; Santos Lugares, Buenos Aires), Arjantinli romancı, gazeteci ve deneme yazarı. İspanyolca yazının en saygın ödüllerini kazandı ve Latin Amerika’daki askeri yönetimlere yaptığı eleştirileriyle tanındı. Başkan Raúl Alfonsín'in ricası ile 1976 - 1983 arasındaki Arjantin askeri yönetimi sırasında öldürülen on binlerce kişinin araştırıldığı Kirli Savaş komisyonunun (CONADEP) başkanlığını yaptı. Komisyonun bulguları 1984 yılında Bir Daha Asla başlığı ile Sabato tarafından yayımlandı.Tünel (1948), Kahramanlar ve Mezarlar (1961) ve Karanlıkların Efendisi (1974) romanları ile tanınır. Yaşamı İlk yılları Calabria'lı İtalyan göçmen Francesco Sabato ve Giovanna Maria Ferrari'nin 11 çocuğundan onuncu olarak Buenos Aires'in Rojas bölgesinde doğdu. 1929'da başladığı üniversite yaşamında Üniversite Reformu hareketine katıldı. 1933'te Komünist Gençlik Federasyonu genel sekreteri oldu. Marksiszm ile ilgili bir toplantıda 17 yaşındaki Matilde Kusminsky Richter ile tanıştı. Richter daha sonra evini terk ederek Sabato ile yaşamaya başladı. 1934'te komünizm ve Josef Stalin rejimi ile ilgili şüpheler duymaya başlaması nedeniyle Arjantin Komünist Partisi tarafından 2 yıllığına Uluslararası Lenin Okulu'na Moskova'ya gönderildi. Buradan Paris'e kaçarak yayımlanmamış ilk romanı Bir ve Evren'i yazdı. Buenos Aires'e dönerek 1936'da Matilde Kusminsky Richter ile evlendi. Eğitimi La Plata Ulusal Üniversitesi'nde fizik ve matematik eğitimi aldı. Aynı okulda 1937'de doktorasını tamamladı. 1938'de Paris'te Curie Laboratuvarı'nda, ertesi yıl ABD'de Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nde araştırmalar yürüttü. 1938'de oğlu Jorge Federico Sabato doğdu. Fransa'dayken yazın yaşamında derin izler bırakacak olan gerçeküstücülük hareketi ile tanıştı ve Oscar Domínguez, Benjamin Péret, Roberto Matta Echaurren ve Esteban Francés ile arkadaşlık etti. Bilim insanı yılları Gençliğinde fizik çalışarak doktora yapan Sabato, 1940 yılında Arjantine döndü ve mezun olduğu üniversitede mühendisliğe giriş, görelilik ve kuantum mekaniği dersleri verdi. İleriki yıllarda yanlış kullanılması nedeni ile bilime ilgisini yitirdi. Hükûmeti eleştirmesi nedeni ile üniversitedeki işine son verilmesiyle de1943'te bilimden tümüyle koptu. 1945'te ikinci oğlu Mario Sabato doğdu. Yazarlık ve insan hakları savunuculuğu Sabato, felsefe, toplumsal ve siyasal konularda Bir ve Evren eseriyle edebiyat alanında ilk başarısını elde etti. Romanlarında tipik bir anti-kahraman, içe kapanık kişiyi tasvir etti. Yazılarını yakıp yok etme eğiliminden kurtularak yayımlanmış yalnızca üç romanı olmasına karşın Latin Amerika yazın dünyasında çok etkili oldu. Yayımlanmış ikinci romanı olan Kahramanlar ve Mezarlar Sabato’nun baş yapıtı olarak değerlendirilir. Üretken bir deneme yazarı da olan Sabato’nun metafizik, politika ve tango ile ilgili birçok denemesi vardır. 1983’te Arjantin askeri rejimi sırasında kaybolanların izini araştırmak için atandığında, bu görevi “cehennemin içine yavaş iniş” olarak tanımladı. Başında bulunduğu komisyonun hazırladığı kapsamlı rapor 9 askeri görevlinin yargılanmasında kullanıldı. Ölümü 1998'de eşi öldü. 1999'da İtalyan vatandaşlığı aldı. Sabato, 30 Nisan 2011’de yüzüncü doğum gününe 2 ay kala Buenos Aires yakınlarında Santos Lugares’te öldü. Eşi Elvira Gonzales Fraga Sabato’nun bronşit nedeni ile öldüğünü bildirdi. 24 Haziran 2019'da 108. doğum gününde Google Doodle ödülü aldı. küçükresim|Sabato, Perulu yazar Mario Vagas Llosa ile 1981 Yapıtları Uno y el universo (Bir ve Evren) 1945 El túnel (Tünel) 1948 Hombres y engranajes (İnsanlar ve Dişliler) 1951 El otro rostro del peronismo (Peronizmin Öbür Yönü) 1956 El caso Sabato (Sabato Olayı) 1956 Sobre heroes y tumbas (Kahramanlar ve Mezarlar) 1961 Tres aproximaciones a la literatura de nustro tiempo (Çağımız edebebiyatına üç yaklaşım) 1968 Abaddón el exterminador (Karanlıkların Efendisi) 1974 Nunca mas (Bir Daha Asla) 1984 La resistancia (Direniş) 2000 Ödüller 1984 Miguel de Cervantes Ödülü 1989 Kudüs Bireysel Özgürlük Ödülü Légion d'honneur Prix du Meilleur Livre Étranger Kaynakça Kategori:1911 doğumlular Kategori:Buenos Aires eyaleti doğumlu yazarlar Kategori:2011 yılında ölenler Kategori:20. yüzyıl Arjantinli yazarları Kategori:21. yüzyıl Arjantinli yazarları Kategori:Arjantinli fizikçiler Kategoriaris Üniversitesinde öğrenim görenler Kategori:Kudüs Ödülü sahipleri Kategorisikolojik kurgu yazarları Kategori:Arjantinli anarşistler Kategori:Anarşist yazarlar Kategori:Arnavut asıllı Arjantinliler Kategori:İtalyan asıllı Arjantinliler Kategori:La Plata Ulusal Üniversitesinde öğrenim görenler Kategori:Miguel de Cervantes Ödülü sahipleri