Ernst Praetorius

[bullvar_katip]

Ernst Praetorius (d. 1880, Berlin ö. 27 Mart 1946), Alman müzik tarihçisi, öğretmen ve orkestra şefi. Hayatı 7 yaşından itibaren sırasıyla Emil Köhler ve Arno Helf’ten keman dersleri aldı, ayrıca Otto Reubke ile kompozisyon çalıştı. 1899 ve 1905 yılları arasında Berlin Friedrich Wilhelm Üniversitesi’nde ünlü filozof ve psikolog Carl Stumpf’un gözetiminde müzik bilimi ve müzik tarihi öğrenimi gördü. “Franchinus Gaffurius’un Ölçü Teorisi” adlı çalışması ile ödül aldı. 1906 ve 1909 yılları arası, sonradan Leipzig Enstrüman Müzesi’ne dönüşecek olan, Köln Heyer Müzik Tarihi Müzesi’nin müdürlüğüne getirildi. 1909 ve 1912 arası Köln Operası’nın korrepetitörü ve orkestra şefi oldu. 1912 ve 1913 yılları arası Bochum Devlet Operası, 1913 ve 1914 yılları arası Leipzig Neu Tiyatrosu ve Breslav Devlet Operası’nın şefliğini üstlendi. Breslav’daki şeflik görevini 1922’ye kadar sürdürdü ve eş zamanla bir sene de Lübeck Devlet Operası’nda çalıştı. 1922 ve 1924 yılları arası Büyük Halk Operası’nın ve Berlin Devlet Operası’nın şefliğine getirildi. 1924’te Weimar’daki Devlet Operaları’nın genel müzik direktörü oldu. Aynı zamanda Avrupa’da pek çok orkestrayı yönetti. Filozof Jean-Jacques Rousseau’nun bestelediği Le Devin du Village (Köy Kahini) adlı operasını yönetti. Kurum, seyirci ve müzik bilimi çevrelerinde saygınlık kazanmasına rağmen Nazi çevreleriyle şiddetli bir şekilde mücadele etmek durumunda kaldı. Çağdaş müziğe önem verdi. 1928’de Ernst Krenek’in 2 perdelik Jonny Spielt Auf adlı operasını repertuvara alması Nazilerin ona olan tepkilerini arttırdı. 1933’te ise Paul Hindemith’in Cardillac adlı operasını repertuvara alması iktidarı eline geçiren Naziler için bardağı taşıran son damla oldu. Praetorius Genel Müzik Direktörlüğü’nden istifa etti. 1935’te Berlin Devlet Operası ile sözleşme yapması siyasi baskılarla engellendi. Bunun üzerine Paul Hindemith’in de önerisiyle Eduard Zuckmayer, Carl Ebert ve Liko Amar ile beraber Ankara’ya geldi. 1946’ya dek Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası’nın Müzik Direktörü oldu. Beethoven’ın 9. Senfoni’sinin Türkiye prömiyerini yönetti. Nedim Otyam, Ulvi Cemal Erkin gibi isimlerle ortak çalışmalarda bulundu. Ayrıca pek çok Türk bestecisini eser bestelemesi için teşvik etti ve bunların da prömiyerlerini yönetti. 1940'ta Cumhurbaşkanı İsmet İnönü'nün izniyle kayınvalidesini de Türkiye'ye getirdi. Hakkında Ernst Praetorius, Weimar’dan Ankara’ya adlı belgesel yapılmıştır. Ankara Asri Mezarlığı'na defnedilmiştir. Alman eşi de ölene dek Türkiye'de kalmıştır. Kaynakça Kitab: Reiner Möckelmann: "Wartesaal Ankara. Ernst Reuter - Exil und Rückkehr nach Berlin, Berlin 2013, sayfa 93-98 Kategori:1880 doğumlular Kategori:1946 yılında ölenler Kategori:Alman orkestra şefleri Kategori:Müzik tarihçileri