Esik kurganı

[bullvar_katip]

küçükresim|upright=1.36|sağ|Yerel halkın Kurgan ismini verdiği bir Höyük (mezarlık) Esik Kurganı, 1969 yılında Kazakistan SSC'nin Salgar alüvyonlu toprağının 20 kilometre doğusunda Kemal Akişev başkanılığındaki Kazakistan Tarih, Etnografya ve Arkeoloji Enstitüsü'nün arkeolog timi tarafından keşfedilen İskit /Saka kurganı. MÖ 5. yüzyıldan kalma olduğu düşünülen kurgan, Kazakistan'da gün ışığına çıkarılmıştır. Altın elbiseli adam zırhı Kazakistan'da Esik Kurganında bulunmuştur. İskitlerin eski çağdaki yaşayışları hakkında fikir edinilebilir . Esik Kurganı Kazakistan'ın önemli bir hazinesi olma konumundadır. Bu kurgan Sovyetler döneminde keşfedilmiştir. Altın elbiseli adam zırhının çıkarıldığı yerde çıkarılan İskit (saka) yazıtlarında bu zırhın ait olduğu kişinin 18 yaşlarında bir prens olduğu yazılmaktadır. Kurganda üç binden fazla altın eşya, seramik küpler, tahta tabaklar, eyer örtüleri, tahta eyerler, silahlar ve iki gümüş çanak bulunmuştur. Gerçekçi süsleme sanatı bu kurganda da bulunmuştur. Kurgandan çıkan kalıntılar günümüzde Ermitaj Müzesinde sergilenmektedir. Kurganda bulunmuş bir gümüş çanakta henüz çözülememiş yazılar bulunmaktadır. Macar dilbilimci ve İranolog Janos Harmatta bu yazıların Kharosthi alfabesinde yazıldığı ve Hotan-Sakaca (İranice) olduğunu iddia etmiştir. Ancak yazıttaki harflerin çok azı Kharosthi alfabesindeki harflere benzemektedir. Aynı şekilde Fransız Hindolog Gérard Fussman da yazının Hotanca olduğunu savunmuştur lakin kendisi yazıyı Hotanca'da okuyamayıp sağlıklı bir çeviri sağlayamamıştır. Buna ek olarak Harmatta yazıların Orhun alfabesi'ne olan benzerliğine değinmiş ve Orhun yazısının Kharosthi abugidasından türemiş olabileceğine kanaat getirmiştir lakin Kharosthi abugidasının Sakalar tarafından Hotan bölgesinin işgalinden sonra Budizm'e geçiş yoluyla benimsenmesi ve Kharosthi abugidasının en eski örneklerine Sakalar'ın o dönemde hiçbir iletişiminin olmadığı Pakistan'ın Kâbil bölgesinde rastlanması bu iddiaları mantıksız kılmaktadır. Aynı zamanda bazı Türk araştırmacılar yazının proto-Türkçe olduğunu iddia etmekte ve Göktürk alfabesinde yazıldığını savunmaktadır. Kazak Türkolog Altay Sersenulı Amanjolov Eski Türk yazısının tarihi adlı kitabında bu yazının 1971'de Orhun yazısı'nın kullanılarak çevrildiğini not edip yazının çevirisini ve transliterasyonunu vermiştir.Türkçe okuma denemesi yapan bilim insanlarının hemen hepsi en sondaki "azık" kelimesinde hem fikirdir. Yiyecek anlamına gelen bu kelime, bir yemek kabının üzerine yazılması açısından, bilim insanları tarafından mantıklı kabul edilmektedir. küçükresim|sağ|upright=0.91|Kurganda bulunmuş gümüş çanağın ve üzerindeki yazının çizimi küçükresim|sağ|upright=1|Gümüş çanağın üzerindeki yazının transkripsiyonu Harmatta'nın önerdiği Hotanca okunuş: Amanjolov'un önerdiği Ön-Türkçe okunuş: Saka dilinin Türk dilleri'ne olan ilişkisi Avrasya stepleri'deki kurganlarda bulunan kişilerin naaşları üzerinde son yapılan genom ve mitokondriyal DNA çalışmaları ile birbirine uymaktadır. Genetik çalışmalardaki analizlerde kurganlarda bulunan Saka naaşlarına genetik yakınlık gösteren kişilerin hepsinin günümüz Türki halklara mensup olan bireyler oldukları görülmektedir. Kurgandan çıkarılmış altın parçalar Kaynakça Ayrıca bakınız Altın elbiseli adam Kurgan Kategori:İskitler Kategori:İskitya Kategori:Kazakistan'daki arkeolojik sitler Kategori:Kurganlar